/ -Željko Šapurić

Iz Župe godinama svi sve uzimali, a najmanje vraćali

Preko 40 miliona tone rude boksita izašlo je iz Župe, ne zna se koliko metara drva i ogroman broj kubika vode iz Liverovićkog jezera, ali decenijama se niko nije na kvalitetan način okretao Župi, ističe predsjednik Savjeta MZ Dragoljub Radulović

Mjesna zajednica (MZ) Župa nikšićka do 1954. godine imala je status opštine. Prema poslednjem popisu, Župa ima 3.711 stanovnika, a obuhvata sela: Liverovići, Carine, Bastaje, Jugovići, Staro selo, Dučice, Bjeloševina, Morakovo, Vasiljevići, Kuta, Zagrad i Oblatno. Posjeduje mnoga prirodna bogatstva, šume, Liverovićko jezero i pet kopova rude boksita, od kojih su dva u funkciji, Biočki stan i Đurakov do. U mjestu Štitovo postoji ležište koje je otvoreno, ali se ruda ne eksploatiše. Na Planiniku je nalazište na kojem su stručnjaci procijenili da postoji oko deset miliona tona rude.

– Ova bogata MZ površine 254 kilometra kvadratna značajno privređuje opštini i državi, ali najmanje sebi. Iz Župe su godinama svi sve uzimali, a najmanje vraćali Župi i njenim stanovnicima. Preko 40 miliona tone rude boksita je izašlo iz Župe, ne zna se koliko metara drva i ogroman broj kubika vode iz Liverovićkog jezera, ali decenijama se niko nije na kvalitetan način okretao Župi. Od 2016. godine Savjet MZ počeo da organizuje aktivnosti u cilju poboljšalja života mještana – ističe u razgovoru za "Dan" predsjednik Savjeta MZ Župa nikšićka Dragoljub Radulović.

On ističe da je apliciranjem na projekte IFAD-a Savjet MZ asfaltirao preko 40 km seoskih puteva, krenuo u rekonstrukciju glavne saobraćajnice Nikšić – Župa u dužini od preko pet km, izgradio tri vrtića u mjestu Mačak, selu Morakovo i Zagrad i tri sportska terena. Otvorili su apoteku i ambulantu i počeli rekonstrukciju objekta stare škole i vodenice Voltica. Radulović ističe da Savjet MZ brine i o dobrobiti najmlađih, pa tako stipendira najbolje studente, novčano nagrađuje dobitnike diplome "Luča",organizuje besplatne ekskurzije i ljetovanja i besplatan školski pribor za prvake. Svako prvorođeno dijete iz Župe ima naknadu od 1.000 eura. Pomažu i FK Župa, Sportsko-ribolovni klub, KUD Župa, Dobrovoljno vatrogasno društvo koje su osnovali i socijalno ugrožene. Radulović naglašava da MZ Župa od opštine i države nema nikakav prihod.

Jedna trećina građana Župe nema uredno vodosnabdijevanje

Član Savjeta MZ Vojo Šundić iz sela Vasiljevići kaže da je sedamdesetih godina postojala asfaltna baza od koje nijedan kilometar asfalta nije urađen u Župi. Napominje i da je vodovod loše urađen i da jedna trećina građana Župe nema uredno vodosnabdijevanje. Navodi da su nadležnima u Opštini poslali zahtjev za rjševanje tog probema i da čekaju odgovor.

Mještanin Žaro Filipović ističe da je u Bjeloševini dio oko stare crkve zapušten i da bi ga trebalo urediti. Nada se, kaže, da će gradonačelnik uraditi nešto po tom pitanju jer je "naklonjen Župi kao i ostalim MZ".

– Župa je nekada bila veoma zapuštena ali je danas život ovdje mnogo bolji – naglašava Filipović.

– Aktivnosti koje sprovodimo finansiramo od donacija privrednih društava koja su prepoznala da sve radimo za dobrobit mještana. Sve donacije idu preko žiro računa MZ. Aplicirali samo ka kapitalnom budžetu i dobili oko 900.000 eura za nastavak rekonstrukcije glavnog puta i oko 170.000 eura za poboljšanje vodosnabdijevanja. Uskoro treba da bude završen glavni projekat za nastavak rekonstrukcije puta od Krstovača do Mišovića mosta i tada bi Opština trebalo da raspiše tender kako bi povukli novac iz kapitalnog budžeta – pojašnjava Radulović.

Kaže da su neuređeni planinski putevi dužine osam km dugogodišnji problem. Ističe da veliki broj stanovnika Župe izdiže stoku i koristi imanja na planini Lukavici za poljoprivrednu proizvodnju.

– Sa ministrom Vladimirom Jokovićem obišli smo te puteve i 50.000 eura je uplaćeno na opštinski račun za njihovu sanaciju ali taj iznos nije dovoljan. Na sastanku sa predsjednikom Opštine Markom Kovačevićem tražili smo da se mjesto predsjednika MZ profesionalizuje i bude plaćeno. Kovačević je prihvatio predlog ali se nije izjasnio o predlogu Savjeta koji pretenduje da MZ Župa postane gradska opština za šta smo pokretali i javnu raspravu – kaže Radulović i naglašava da je na prvoj Skupštini ruralnih zajednica MZ Župa dobila prvu nagradu za najbolju i najaktivniju ruralnu MZ u Crnoj Gori, a 2020. godine dobili su i nagradu od Opštine Nikšić za humanost.

Nikolić: Tražićemo koncesiju za MZ i dio sredstava od boksita

Član Savjeta MZ Sava Nikolić ističe problem sa Liverovićkim jezerom na kojem je zatvaračnica brane otvorena, pa se voda rasipa. Kaže da su slali zahtjeve ali se problem ne rješava jer se ne zna ko je vlasnik zatvračnice.

– Dovodili smo profesionalne ronioce koji su izradili plan rješavanja problema koji su poslali Opštini, EPCG i Upravi za vode. Kako smo obaviješteni, za njegovu realizaciju potrebno je oko 40.000 eura i očekujemo odgovor nadležnih – kaže Nikolić i dodaje da Savjet MZ traži da imaju realizovanje projekata u visini koncesionih sredstava kako bi mogli da raspolažu sa novcem i kandiduju projekte. Uputili su i predlog da se postavi vaga koja može da odredi koncesioni odvoz rude.

– Iz Župe izađe oko 2.500.000 eura godišnje za razne koncesije. Tražićemo koncesiju za MZ i dio sredstava od boksita. U poslednje tri godine koncesiona sredstva godišnje su minimun 660.000 eura, od kojih nijedan cent ne ide na račun MZ Župa – ističe Nikolić i apeluje na nadležne da se očisti tok rijeke Gračnice, od mjesta u Jugovićima do mosta u Liverovićima, jer rijeka plavi imanja.