Suši se preko 200 hektara šume

Pojava sušenja šuma evidentirana je u Pljevljima, Rožajama, Beranama, Plavu, Andrijevici, Plužinama i Petnjici na 11.421 metru kubnom (m3) procijenjene drvne mase.

To pokazuju podaci Uprave za gazdovanje šumama i lovištima. Sušenje šume registrovano je na površini od najmanje 200 hektara šumskog prostora.

Zbog nelegalne sječe šuma u prošloj godini podneseno je 236 krivičnih prijava.

Najviše suve ili u fazi sušenja, drvne mase registrovano je u Pljevljima (5.210 m3 procijenjene drvne mase) na površini od 61 hektar i u Plavu (3.000 m3 drvne mase) na oko 115 hektara površine.

– U prvom kvartalu 2023. godine evidentirana je znatna količina drvne mase koja je u fazi sušenja ili suva. Tokom 2023. godine došlo do pojačane manifestacije sušenja šuma. Naime, usljed fiziološkog stresa koji se desio prethodnih godina (najviše usljed suše), došlo je do slabljenja imuniteta i otpornosti šuma na biotičke i abiotičke uticaje iz spoljašnje sredine. Takvi uslovi direktno su pogodovali razvoju populacija štetnih insekata, potkornjaka, koji se javljaju kao sekundarne štetočine, napadaju fiziološki već oslabljena stabla i izazivaju njihovo sušenje. Kad se prenamnoži, potkornjak onda napada ne samo fiziološki oslabljena, već i okolna zdrava stabla koja su u fiziološki dobrom stanju i koja bi preživjela da nije došlo do širenja populacije ovog insekta – navodi se u izvještaju o zdravstvenom stanju šuma za prošlu godinu.

Javni poziv 1 za redovne sječe biće objavljen sjutra

Komisija Uprave je nakon ove pojave i obilaska šuma, utvrdila da je proces sušenja stabala smrče, jele, pojedinačne molike, posljedica prenamnoženja potkornjaka, a sušenjem su, kako je upozoreno, zahvaćene prilične površine šuma.

U Upravi procjenjuju da se oko 20 odsto šumskih sastojina u Crnoj Gori nalazi u raznim fazama degradacije, pa je, kako navode, prioritetan zadatak eliminisanje ključnih uzročnika degradacije.

Što se tiče šumskih požara, u tom dokumentu se navodi da je udio površine pod šumom zahvaćene požarima u Crnoj Gori u 2023. godini iznosio 0,004 odsto i najmanji je, kako se navodi, za posljednjih 15 godina.

– Za zemlje Sredozemlja, u koje spada i Crna Gora, smatra se da je procenat opožarene površine od jedan do 1,5 odsto u odnosu na ukupnu površinu pod šumama u granicama normale – konstatuju u Upravi.

Procijenjena novčana šteta od požara u državnim šumama u prošloj godini iznosila je 5.850 eura.

Podaci Uprave za šume pokazuju da je bespravna sječa i dalje vrlo izražen problem u Crnoj Gori. Lani je bespravno posječeno 3.377 metara kubnih drvne mase u državnim šumama, a zaplijenjena 324 kubika, zbog čega je podnijeto 236 krivičnih i dvije prekršajne prijave. Najviše podnesenih krivičnih prijava je u Kolašinu – 53, Beranama 48 i Mojkovcu 46.

Što se tiče šuma u privatnoj svojini, najviše bespravne sječe lani je bilo u Kolašinu, gdje je posječeno 1714 m3 i Rožajama sa 1223 nelegalno posječena kubika.

Sprovode zaštitne mjere

Predložene su mjere za unapređenje zdravstvenog stanja šuma, među kojima sprovođenje zaštitnih mjera (postavljanje feromonskih klopki, lovnih stabala, sanitarne sječe i uklanjanja osušenih i oštećenih stabala u šumama, upotreba bioloških preparata), čiji je cilj zaustavljanje pojave sušenja šuma. Predloženo je i uklanjanje iz šume posječenih stabala odnosno drvnih sortimenata od strane korisnika državnih šuma i vlasnika šuma u privatnom vlasništvu, jačanje direktne saradnje sa Odsjekom za zdravstvenu zaštitu bilja u Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove radi sve većih rizika od unošenja karantinski štetnih organizama šuma, kao i saradnje sa Biotehničkim fakultetom - Odsjekom za šumarstvo, u dijelu planiranja i sprovođenja nadzora nad štetnim organizmima (monitoring i uzorkovanje) radi sve većih rizika od pojave sušenja šuma.

U izvještaju se navodi da realizacija doznačenog sanitara u kontinuitetu kasni, što se direktno negativno odražava na zdravstveno stanje šuma.

U Uravi smatraju da dugoročna stabilnost i otpornost šuma nije ugrožena.

– Takođe se konstatuje da je obim evidentiranih i procesuiranih bespravnih sječa i drugih bespravnih aktivnosti ispod nivoa iz prethodnih godina. Isto važi i za broj podnesenih krivičnih prijava protiv počinilaca bespravnih radnji u određenim područnim jedinicama, što ukazuje na pojačanu aktivnost nadležnih službi zaštite šuma – navodi se u godišnjem izvještaju o zdravstvenom stanju šuma.