Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski biće zajedno sa Emanuelom Makrononom, Džozefom Bajdenom i evropskim liderima na ovoj 80. godišnjici, koja je u velikoj mjeri drugačija od ostalih, jer se na evropsko tlo vratio rat.
Iskrcavanje u Normandiji, pod šifrom „Operacija Overlord“, najveća je pomorska invazija u istoriji ratovanja. Desantne savezničke snage činilo je 73.000 američkih, više od 60.000 britanskih i preko 20.000 kanadskih vojnika, uz podršku
Iskrcavanje u Normandiji najvažnije je u istoriji po broju uključenih brodova – armada od 6.939 brodova i 132.700 ljudi pojavilo se tamo gde ih Nemci nisu očekivali.
Ta džinovska operacija će presudno doprinijeti pobedi nad nacističkom Njemačkom, uhvaćenom između dva fronta, na atlantskoj strani na zapadu i u Sovjetskom Savezu na istoku.
Dvije godine nakon početka ofanzive na Ukrajinu, Rusija, do tada pozvana zbog visoke cijene koju je platio SSSR sa svojih 27 miliona mrtvih u konačnoj pobjedi nacizma, uglavnom će izostati sa komemoracije.
Ne samo što je ruski predsjednik Vladimir Putin idejni tvorac invazije na Ukrajinu već je proglašen i personom non grata. Francuske vlasti su se čak odrekle bilo kakvog ruskog predstavljanja, suprotno prvobitnoj namjeri, prenijela je agencija AFP.
- Uslovi nisu ispunjeni s obzirom na agresiju na Ukrajinu, koja je dodatno pojačana poslednjih nedelja - saopštila je Jelisejska palata.
Za 70. godišnjicu iskrcavanja, 2014. godine, Vladimir Putin je pozvan, uprkos ruskom pripajanju ukrajinskog crnomorskog poluostrva Krima, tri mjeseca ranije.
Na plažama u Normandiji, zapadnjaci će biti ujedinjeniji nego ikada protiv Rusije, jer su nedavno Kijevu dali dozvolu da koristi njihovo oružje za napade na ciljeve na teritoriji Rusije, ali pod određenim uslovima.
Bajden je konačno pristao na taj ukrajinski zahtjev, kao i njemački kancelar Olaf Šolc (Scholz), do tada rezervisan zbog straha od širenje rata.
Slanjem tenkova u januaru, Makron je otvorio put za taj novi korak. Francuski predsjednik, koji je iznenadio svoje saveznike time što nije isključio mogućnost slanja kopnenih trupa u Ukrajinu, obećao je da će saopštiti nove vesti tokom posjete Zelenskog.
Pariz i Kijev posebno razgovaraju o slanju francuskih vojnih instruktora u Ukrajinu. Francuska bi takođe željela da uključi i druge zemlje u ovu inicijativu.
Više od 4.000 ljudi pozvano je na komemoraciju, koja će trajati od srijede do petka i na kojoj će odati poštu svima, od boraca Pokreta otpora, savezničkim snagama, do civilnih žrtava savezničkog bombardovanja.
Očekuje se i više od 200 veterana, poslednjih preživjelih svedoka ove epohe, Amerikanaca, Britanaca, Kanađana i Francuza.
Makron, koji će u četvrtak predsjedavati međunarodnom ceremonijom na plaži Omaha, održaće još jedan govor u petak u Bajeu, na istom mjestu gdje je general Šarl de Gol prvi put govorio na francuskom tlu, po povratku iz egzila u Londonu, 14. juna 1944. godine.
