Crnogorski građani najviše povjerenja imaju u vjerske zajednice, policiju i obrazovni sistem, a najmanje u medije i političke partije, pokazalo je istraživanje Centra za građansko obrazovanje (CGO).

Istraživanje javnog mnjenja o ulozi civilnog društva u procesu demokratizacije i evropeizacije Crne Gore sprovedeno je u periodu od 18. do 24. januara na uzorku od 1.012. osoba, a podatke je prikupila agencija Damar.

Prema podacima iz istraživanja, bilježi se rast povjerenja građana u institucije od 2021. do ove godine, iako nijedna i dalje nema najveće povjerenje.

Građani najviše vjeruju vjerskim zajednicama, koje imaju prosječnu ocjenu 2.72, a slijede policija i obrazovni sistem sa ocjenama 2.6, zdravstvo 2.57 i predsjednik države 2.55.

Mediji i političke stranke su na dnu liste, a najznačajniji rast povjerenja se konstatuje kod tužilaštva.

Iz CGO su ukazali da građani kao najodgovorniji za dobrobit društva vide zdravstveni sistem, zatim Vladu, pa Skupštinu.

- Obrazovni sistem se vidi nešto odgovornijim za dobrobit društva u odnosu na raniji talas, navodi se u rezultatima istraživanja.

Kao institucije koje imaju najmanje odgovornosti za dobrobit percipiraju se nevladine organizacije, mediji, sindikati i banke.

Rezultati istraživanja su pokazali da se nezaposlenost percipira kao najvažniji problem, a kao veliki problem ostaju i borba protiv korupcije i organizovanog kriminala i unaprjeđenje životnog standarda.

- Najveći rast percepcije problema zabilježen je u domenu obrazovanja, sa 4,7 odsto u 2021. na 8,1 odsto u ovoj godini, navodi se u rezultatima istraživanja.

Iz CGO su ukazali da se, u odnosu na istraživanje iz 2021, bilježi pad podrške članstvu Crne Gore u Evropskoj uniji (EU) sa 77,3 odsto na 70,3 odsto.

- Članstvu se protivi 17,1 odsto što je približno ranije procentu, dok raste broj neopredjeljenih oko ovog pitanja, navodi se u rezultatima istraživanja.

Istraživanje je pokazalo da većina od skoro 60 odsto građana smatra da se Crne Gora kreće sporo ili veoma sporo ka EU.

- Nešto više od četvrtine građana (28 odsto), smatra da će Crna Gora za pet godina postati članica EU, četvrtina je na poziciji da će to biti za deset godina, a 13,8 odsto da će to biti za 20 godina, navodi se u rezultatima.

Prema podacima iz istraživanja, skoro petina građana smatra da Crna Gora nikada neće postati članica EU.

Građani vide Vladu kao najodgovorniju za dinamiku procesa pristupanja, slijede Skupština, pravosuđe, a bilježi se rast u percepciji odgovornosti političkih partija i istaknutih pojedinaca.

Istraživanje je pokazalo da većina građana ima generalno pozitivno mišljenje o radu nevladinih organizacija (NVO).

Da NVO dobro rade smatra 50,1 odsto građana, negativno mišljenje ima 21,8 odsto, dok stav o tome nije dalo 28,1 odsto ispitanika.

Iz CGO-a su kazali da su se NVO 2021. godine prepoznavale kao glavni akteri civilnog društva, dok danas manji broj građana civilno društvo gledaju samo kroz NVO.

Prema rezultatima istraživanja, fondacije, sindikati, mediji i strukovna udruženja se mnogo više vide kao sastavni dijelovi civilnog društva.

Iz CGO-a su ukazali na vidljiv pomak u informisanosti građana o civilnom sektoru.

Između 2021. i ove godine procenat onih koji su se izjasnili kao potpuno neinformisani smanjio se sa 20,3 odsto na 14,2 odsto, a značajan rast se vidi kod onih koji su se izjasnili kao uglavnom informisani.

U CGO smatraju da to ukazuje na poboljšanje u dostupnosti informacija o civilnom sektoru ili povećanoj pažnji građanstva prema aktivnostima ovog sektora.

Istraživanje je pokazalo da se trećina ispitanika o radu civilnog sektora informiše putem TV-a, za četvrtinu su izvor portali, a za petinu društvene mreže.

Prema rezultatima, najvažniji faktor koji utiče na kreiranje stava o NVO su njihove aktivnosti, a veoma značajni su i stavovi lidera tih NVO.

Istraživanje je pokazalo da je građanski aktivizam u padu, sa 14,5 odsto u 2021. na 9,9 odsto u ovoj godini, uz priličan rast kod onih koji ne vjeruju da bi to išta promijenilo - sa 14,9 na 21,4 odsto.

- Više od četvrtine građana bi razmotrilo uključenje u aktivnosti NVO koja promoviše ciljeve, aktivnosti ili promjene za koje se zalažu, dok to ne bi učinilo 57,1 odsto, a što je slično podacima iz ranijeg talasa, navodi se u rezultatima istraživanja.

Da su NVO nezavisne od vlasti, djelimično ili u potpunosti, procjenjuje petina građana, 20,2 odsto, što je pad u odnosu na 2021. kada je tog stava bila skoro trećina, a sličan odnos se bilježi i kod pitanja u nezavisnosti od političkih partija.

Iz CGO su rekli da 37,9 odsto ispitanika smatra da NVO pokušavaju biti korektiv vlasti, a 21,3 odsto da to nije tako.

Kako se navodi u rezultatima istraživanja, postoji percepcija da su NVO bile kritične prema prethodnoj vladi, ali da je to sada manje slučaj.

Istraživanje je pokazalo da je većina ispitanika saglasna da se NVO bore za pravdu i ljudska prava, ali se i tu konstatuje rast broja neodlučnih.

Iz CGO su ukazali na smanjenje procenta građana koji smatraju da se NVO zalažu za evropske vrijednosti i standard - sa 40,5 odsto u 2021. na 34,4 odsto u ovoj godini, dok je povećan broj neodlučnih oko ovog pitanja.

Smanjen je i procent onih smatraju da NVO pretežno služe za lične interese pojedinaca sa 29,5 odsto u 2021. na 24,3 odsto u ovoj godini, dok raste broj građana koji ne smatraju da su NVO podređene pojedinačnim interesima.

Istraživanje je pokazalo da pada percepcija važnosti uloge NVO u društvu sa 38,7 odsto u 2021. na 28,5 odsto u ovoj godini, iako je i manji broj onih koji su protivni takvoj percepciji.

Kako se navodi, da NVO rade u javnom i interesu građana danas smatra 38,2 odsto njih, što je manje nego u prethodnom istraživanju iz 2021. godine kada je to mišljenje imao 45,1 odsto građana.

- Za oko tri odsto je porastao broj onih koji smatraju da NVO rade u interesu svojih lidera, a primjetan je blagi rast u percepciji da NVO rade u interesu političkih partija, odnosno u interesu Vlade, piše u rezultatima istraživanja.

Istraživanje je pokazalo da građani kao ključnog aktera u promovisanju demokratije u društvu vide Vladu, a slijede obrazovni sistem, predsjednik države, mediji, i NVO koje u tom dijelu imaju rast u odnosu na 2021. godinu

Prema rezultatima istraživanja, međunarodni donatori su prepoznati kao glavni u finansiranju NVO, a primarno EU fondovi, zatim međunarodne organizacije pa ambasade država članica EU, Ujedinjenog Kraljevstva, Sjedinjenih Američkih Država i Kanade.

Bilježi se pad u percepciji Vlade kao glavnog donatora, a raste broj onih koji u tom pogledu vide više lokalne samouprave, biznis sektor.

Rezultati istraživanja su pokazali da je povećan broj građana koji smatraju da je saradnja između Vlade Crne Gore i NVO zadovoljavajuća, ali i onih koji je vide kao lošu, dok značajno opada broj neopredjeljenih oko ovog pitanja.

Kako se navodi u rezultatima, značajno je porastao broj onih koji smatraju da u Crnoj Gori ne postoje uslovi za razvoj NVO koje slobodno kritikuju ograničavaju vlast kada je to potrebno – sa 36,8 odsto iz 2021. na 43,1 odsto u ovoj godini.

Istraživanje je dio projekta OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE koji sprovodi CGO, u partnerstvu sa njemačkom fondacijom Friedrich Ebert, NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica i Politikon mreža, a u saradnji sa ministarstvom javne uprave i evropskih poslova.

Projekat finansira EU, a kofinansira Ministarstvo javne uprave.