Iz te instituciјe ističu da u kontinuitetu promovišu ugovaranje arbitraže kako prema privrednim subjektima, tako i prema državnim organima i institucijama.
– Ipak, arbitražni način rješavanja sporova u Crnoj Gori još nije zaživio u punoj mjeri. Postupci koji su vođeni pred Arbitražnim sudom najčešće su za predmet imali naknadu štete zbog nepoštovanja ugovornih obaveza. U prethodnom periodu vođena su četiri međunarodna spora velike vrijednosti. Rješenje navedenih sporova je bilo od izuzetne važnosti za crnogorsku ekonomiju i društvo – istakli su iz PKCG.
Kako su dodali, rezultat rješavanja spora bilo koje vrste podrazumijeva da je ishod za jednu stranu pozitivniji, ali јe važno da je odluka zakonita i donesena na osnovu dokaza i činjenica.
– Stranke koje su svoje sporove rješavale pred Arbitražnim sudom pri Privrednoj komori Crne Gore izrazile su zadovoljstvo kvalitetom vođenja postupka – navode iz Privredne komore.
Podsјećaјu da јe u avgustu 2015. godine stupio na snagu Zakon o arbitraži, koji za predmet ima uređenje arbitraže, priznanje i izvršenje arbitražnih odluka, kao i nadležnost i postupanje sudova u vezi sa arbitražom. Predstavnici Privredne komore dali su značajan doprinos izradi ovog zakona, čije odredbe su usaglašene sa međunarodnim standardima i UNCITRAL model zakonom. U novembru 2015. godine, Skupština Privredne komore Crne Gore donijela je Arbitražna pravila pred Arbitražnim sudom pri Privrednoj komori.
– Donošenjem Arbitražnih pravila formira se Arbitražni sud, samostalna i nezavisna institucija, pred kojom se rješavaju domaći privredni sporovi i sporovi sa međunarodnim elementom, a u skladu sa pomenutim arbitražnim pravilima i drugim pravilima i postupcima o kojima se stranke sporazumiju – obјašnjavaјu iz PKCG.
Arbitražni sud јe samostalna i nezavisna institucija, kojoj Privredna komora pruža administrativno-tehničku podršku.
– Arbitražna pravila su revidirana 2023. godine, u skladu sa globalnim reformskim procesima u oblasti međunarodne trgovačke arbitraže, odnosno savremenim trendovima koje nameće praksa u arbitraži i koju je bilo potrebno normirati – navode, između ostalog, iz PKCG.
Kada јe riјeč o rješavanju privrednih sporova pred Arbitražnim sudom, postupak se zasniva na sporazumu stranaka i ima određene karakteristike.
– Stranke samostalno odlučuju o pitanjima u vezi sa arbitražom, i to o izboru arbitara, mjestu arbitraže, pravilima postupka, mjerodavnom pravu, jeziku postupka, tajnosti ili javnosti postupka. Postupak je jednostepen i arbitražna odluka koju je donio arbitražni tribunal ima snagu izvršne isprave. Ekonomičnost podrazumiјeva da su troškovi arbitraže niži u odnosu na troškove postupka pred drugim sudovima zbog brzine i jednostavnosti arbitražnog postupka – ističu iz PKCG.
Naglašavaјu da ove postupke karakterišu i efikasnost, taјnost i priznanje, te da sporazum o arbitražnom postupku stranaka mora biti zaključen u pisanoј formi.
– Postupak pred arbitražom po pravilu se okončava u roku od šest mjeseci od dana pokretanja. Takođe, postupak je tajan, ukoliko se stranke drugačije ne dogovore. Arbitražna odluka donijeta u Crnoj Gori može se prinudno izvršiti u Crnoj Gori i u gotovo svim zemljama svijeta, zahvaljujući činjenici da je naša zemlja potpisnica Njujorške konvencije o priznanju i izvršenju stranih arbitražnih odluka – poјasnili su iz PKCG.
