U prošloj godini je, imajući u vidu realizaciju prihoda i rashoda, ostvaren suficit budžeta u iznosu od deset miliona eura, ili 0,2 odsto procijenjenog bruto domaćeg proizvoda (BDP), pokazali su najnoviji podaci Ministarstva finansija.
Iz Ministarstva su saopštili da je u decembru budžetski deficit iznosio 146,4 miliona eura ili 2,4 odsto BDP-a.
Ministarstvo je objavilo izvještaj o izvršenju budžeta za period januar – decembar prošle godine, u kojem se navodi da su preliminarni prihodi budžeta za navedeni period iznosili 2,56 milijardi eura ili 41,5 odsto procijenjenog BDP-a i veći su 417,9 miliona ili 19,5 odsto u odnosu na planirane, dok su u odnosu na 2022. veći 569,9 miliona ili 28,6 odsto.
Iz Ministarstva su objasnili da će podaci biti konačni nakon usvajanja Zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za prošlu godinu.
- Najznačajnija pozitivna odstupanja zabilježena su kod prihoda po osnovu poreza na dodatu vrijednost, prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, ostalih prihoda i donacija i transfera - precizira se u saopštenju.
Prihodi po osnovu PDV-a na nivou godine naplaćeni su u iznosu od 1,06 milijardi eura, što je 100,3 miliona ili 10,5 odsto više u odnosu na planirane i 151,2 miliona ili 16,7 odsto više odnosu na 2022.
Snažan rast prihoda po ovom osnovu rezultat je više faktora, od kojih su najznačajniji rezultati ljetnje turističke sezone, unaprijeđena poreska disciplina, kao i značajan rast uvoza i potrošnje domaćinstava, što uz projektovanu inflaciju najviše opredeljuje rast ove kategorije prihoda“, objasnili su iz Ministarstva.
Prihodi od akciza su u prošloj godini naplaćeni u iznosu od 323,1 milion eura, što je u odnosu na plan više 51,7 miliona ili 19 odsto, odnosno 77,2 miliona ili 31,4 odsto u odnosu na uporedni period.
U posmatranom periodu, prihodi po osnovu poreza na dobit pravnih lica iznosili se 151,3 miliona eura i veći su u odnosu na planirane 29,6 miliona ili 24,4 odsto, dok su u odnosu na uporedni period veći 61,1 milion eura ili 67,8 odsto.
- Uvođenje progresivnih stopa na dobit, rast ekonomske aktivnosti i ostvareni rezultati privrednih subjekata u prethodnoj godini, kao i poboljšanje poreske discipline opredijelili su rast ove kategorije prihoda - rekli su iz Ministarstva.
Prihodi po osnovu doprinosa u prošloj godini naplaćeni su u iznosu od 575,7 miliona, što je 101 milion ili 21,3 odsto više u odnosu na planirane, odnosno 112,9 miliona ili 24,4 odsto više u odnosu na 2022.
- Ovakvo pozitivno odstupanje prevashodno je rezultat smanjenja neformalne ekonomije na tržištu rada usljed smanjenja poreskog opterećenja na rad, povećanja zarada zaposlenih u javnom sektoru čime je uvećana i osnovica naplate poreza i doprinosa na zarade, veće poreske discipline, kao i efekata implementacije Zakona o reprogramu poreskog potraživanja - dodali su iz Ministarstva.
Ostali prihodi u posmatranom periodu iznosili su 181,8 miliona eura, što je 81,6 miliona više u odnosu na planirane, dok su u odnosu na uporedni period bili veći 152,2 miliona.
- Značajan rast ove kategorije prihoda dominantno je rezultat prekida hedžing aranžmana iz 2021. godine, i to u iznosu od 60 miliona, kao i prenosa sredstava naplaćenih u okviru implementacije projekta ekonomskog državljanstva, u ukupnom iznosu od 68,2 miliona. Pored navedenog, u prošloj godini izvršena je uplata u iznosu od 11,6 miliona eura po osnovu uplaćenih dividendi od ostvarene dobiti preduzeća u većinskom vlasništvu države - naveli su iz Ministarstva.
Značajan rast zabilježen je i kod kategorije donacije i transferi, koji su ostvareni u iznosu od 71,3 miliona eura.
Prihodi su u decembru iznosili 253,8 miliona eura i veći su u odnosu na plan 27,2 miliona ili 12 odsto, odnosno 35,4 miliona ili 16,2 odsto u odnosu na decembar 2022. godine.
Izdaci budžeta su u prošloj godini iznosili 2,56 milijardi eura, ili 41,4 odsto procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane veći su 41,6 miliona ili 1,7 odsto, dok su u odnosu na 2022. godinu veći 309,6 miliona ili 13,8 odsto.
U strukturi ukupne potrošnje u posmatranom periodu, tekući budžet izvršen je na nivou 93 odsto ukupne potrošnje, dok je kapitalni budžet izvršen na nivou od sedam odsto ukupne potrošnje.
Posmatrajući glavne kategorije potrošnje u okviru tekućeg budžeta, tekući izdaci su u navedenom periodu realizovani u iznosu od 1,06 milijardi eura i u odnosu na planirane veći su 27,7 miliona ili 2,7 odsto.
U okviru ove kategorije izdataka najznačajnija izdvajanja su kod bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca, u iznosu od 643 miliona eura, što je u odnosu na plan više 15,7 miliona ili 2,7 odsto i koje su realizovane u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnom obračunu zarada.
Kapitalni budžet je u prošloj godini ostvaren u iznosu od 189 miliona eura, što predstavlja 93 odsto realizacije plana.
Izdaci budžeta su u decembru iznosili 400 miliona eura i veći su u odnosu na plan 163,2 miliona ili 68,9 odsto, dok su u odnosu na decembar 2022. godine veći 30,8 miliona ili 8,3 odsto.
Najveće odstupanje odnosi se na kapitalni budžet koji je realizovan u iznosu od 60 miliona eura, što predstavlja 45 miliona više od plana.
