Za posljednje tri godine ukupna suma dugovanja između privrednih subjekata, koji se pokušavaju prinudno naplatiti, porasla je 45 odsto. Na kraju avgusta ove godine, prema podacima Centralne banke, u blokadi je bilo 19,32 hiljade firmi i preduzetnika sa ukupnom vrijednosti duga od 957 miliona eura.
U avgustu 2019. godine, posljednje pred-krizne godine, u blokadi je bilo 17,65 hljada dužnika, sa ukupnom vrijednosti duga od 662 miliona eura.
U Privrednoj komori i Uniji poslodavaca su za Vijesti kazali da su ovo vrlo zabrinjavajući podaci, da je potrebna hitna reakcija nadležnih kako bi se spriječilo dalje širenje nelikvidnosti na zdravi dio privrede, da je potrebno smanjiti rokove za plaćanja države prema privredi i za povrat poreza na dodatu vrijednost.
Oni su predložili formiranje državne finansijske agencije po ugledu na Hrvatsku, onemogućavanje dužnika da osnivaju nove firme, kadrovsko jačanje Privrednog suda, kao i uvođenje modela automatskog stečaja.
Iz PKCG su rekli da se kompanije u dužem periodu suočavaju sa izazovima čije prevazilaženje zahtijeva sistemski pristup, a prema posljednjim istraživanja Privredne komore, spora naplata potraživanja, odnosno nelikvidnost privrednih subjekata izdvaja se kao jedna od najvećih prepreka u poslovanju.
“Dvogodišnja ekonomska kriza izazvana kovidom, a dodatno produbljena krizom nakon ruske agresije na Ukrajinu, značajno je uticala na to da problem nelikidnosti bude izraženiji. Pored toga, aktuelni ekonomski trenutak karakterisan velikim skokom cijena energenata, te ugroženim lancima snabdijevanja, na regionalnom i globlanom nivou, dodatno je pogoršan opštim rastom cijena koji je kod nas posebno izražen nakon sprovođenja poreske reforme”, rekli su iz Komore.
Kada se, kako su naveli, tim podacima doda i konstatacija da neizmirene međusobne obaveze, te ukupan dug po osnovu blokade izvršnih dužnika imaju trend rasta i iznose skoro petinu BDP-a, onda je veličina problema jasnija.
Iz ove institucije navode da nelikvidnost privrede indirektno utiče i na pad nivoa zaposlenosti i poslovnih rezultata kompanija, a često podstiče i rast sive ekonomije.
”Sve ovo šalje negativne signale poslovnoj zajednici. Odnosno otežava prokretanja novih biznisa, a dovodi u opasnost opstanak postojećih. Ali i pored biznis zajednice ovakva situacija, sa rastom dugova, može negativno uticati i na prihode državnog budžeta, s obzirom na to da se dio tih dugovanja odnosi i na dugove prema Upravi prihoda i carina, kao i drugim institucijama”, kazali su iz PKCG.
Iz UPCG su naveli da su podaci o broju blokiranih računa i rastu duga, izuzetno zabrinjavajući i traže hitnu reakciju nadležnih.
”Koliko je situacija alarmantna govori i to što broj blokiranih računa već godinama unazad kontinuirano raste, a sada je i dodatno dinamiziran globalnim ekonomskim poremećajima nastalim kao posljedica kovid krize i aktuelnih dešavanja u Ukrajini. Prema ocjeni Unije poslodavaca, rastući trend broja dužnika i ukupnog iznosa duga ukazuje na postojanje hronične nelikvidnosti i nenaplaćenih potraživanja, zbog čega se iz biznis zajednice sve češće čuju ocjene kako je crnogorska privreda trenutno na takozvanom stend-by sistemu”, naveli su iz UPCG.
