Zbog inflacije, prihodi od turizma porasli pola milijarde

Prihodi od turizma, najveće privredne grane Crne Gore, od 2016. do 2024. godine uvećali su se za skoro pola milijarde eura.

Nažalost, razlog za to nisu ulaganja u ovu privrednu granu, već inflacija, koja je u poslednjih osam godina bila veoma visoka, posebno od 2022.

Prihodi od turizma 2016. godine iznosili su 835,7 miliona, dok su 2024. godine bili 1,31 milijardu eura. Broj turista u istom periodu porastao je sa 406,5 hiljada na 653,4 hiljade, dok je broj noćenja sa 2,2 milijarde povećan na 2,84 milijarde.

– Iako se broj noćenja od 2019. do 2024. godine povećao za oko 11 odsto, a prihod od turizma porastao više od 30 odsto, dio tog nominalnog rasta prihoda proizilazi iz rasta cijena. Naime, inflacija je od 2019. do 2024. godine uticala na realnu vrijednost turističkih prihoda, jer su potrošačke cijene u tom periodu zabilježile kumulativni rast, a samo 2022. godišnja inflacija u Crnoj Gori bila je 11,9 odsto, a u 2023. i 2024. godine u prosjeku između 3,3 odsto i 3,9 odsto – konstatovano je u analizi Parlamentarne budžetske kancelarije (PBK).

Kako su naveli, prihod od turizma u periodu od 2016. do 2019. godine rastao je svake godine, prateći rast dolazaka i pojačan interes međunarodnog tržišta.

Vuković: Sprovedene reforme doprinijele jačanju otpornosti crnogorske ekonomije

– U 2016. godini, prihod je iznosio oko 835,7 miliona eura, a do 2019. godine dostigao je milijardu eura, što je odražavalo ekspanziju i ulaganja u turistički sektor. Do naglog smanjenja došlo je u 2020. godini, kao posljedica pandemije kovid-19, koja je dovela do dramatičnog pada prihoda, na 144,5 miliona eura u 2020. godini, usljed zatvaranja granica i zabrane putovanja. U platnom bilansu Crne Gore turistička potrošnja evidentira se na tekućem računu, na podračunu usluga, pod pozicijom putovanja–turizam, koja obuhvata prihode i rashode od međunarodnog turizma. Prihodi od turizma 2022. godine iznosili su 1,05 milijardu eura, dok je 2023. godine zabilježen prihod od 1,5 milijardi eura, što je rezultat povratka međunarodnih gostiju i povećanja potrošnje. U 2024. godini dolazi do blagog pada prihoda na oko 1,31 milijardu eura, što je za oko 3,5 odsto manje nego prethodne godine – precizirano je u analizi.

Broj turista, kako su istakli, stalno raste.

– Od 406.557, koliko je realizovano u 2016. godini, do 653.422 u 2024. godini, te 674.078 u 2025. Pandemijska 2020. godina donijela je veliki pad na 109.905 dolazaka, ali su naredne godine obilježene brzim oporavkom, već 2021. godine je registrovano 431.218, a 2022. godine 579.337 dolazaka – naveli su iz PBK.

Turisti ostaju od četiri do pet dana

Prosječna dužina boravka turista na nacionalnom nivou je stabilna, u opsegu od četiri do pet dana, sa blago opadajućim trendom posljednjih godina, piše u analizi.

– Ljetnja sezona u Crnoj Gori predstavlja ključni period za turističku privredu, sa dominantnim doprinosom primorskih opština, posebno Budve, Ulcinja, Herceg Novog, Bara i Tivta. Značajan rast u dolascima i noćenjima na ovim lokacijama tokom juna, jula i avgusta potvrđuje njihovu važnost kao glavnih turističkih centara, dok i planinske opštine pokazuju trendove rasta, a Kolašin i Žabljak, kao ključne planinske destinacije u Crnoj Gori, sve više jačaju svoju turističku ponudu i u ljetnjim mjesecima, što se uklapa u ukupnu sliku rasta turizma i diversifikacije ponude sjevera zemlje. Njihova ljetnja ponuda komplementarna je primorskoj ponudi, posebno za turiste koji traže aktivan odmor, prirodne ljepote i kulturne manifestacije tokom juna, jula i avgusta. Najveći obim turističkog prometa koncentrisan je u ljetnjim mjesecima, što potvrđuje da primorske opštine predstavljaju jezgro turističke ponude. Takođe, podaci o porastu noćenja i dolazaka u ovim opštinama potvrđuju da sjever zemlje, sa Kolašinom i Žabljakom, ima značajan potencijal za dalji razvoj ljetnje turističke ponude uz dodatne sadržaje i programe – zaključeno je u analizi.

U periodu od 2016. do 2024. godine, rast je zabilježen i kod broja noćenja.

– Od 2.178.377 u 2016. godini do 2.856.363 u 2024. Svi podaci, ne uključujući 2020. godinu pogođenu pandemijom kovid-19, prevazilaze 2.500.000 noćenja u vrhuncu sezone. U 2025. godini prijavljeno je 2.837.669 noćenja, što je za 18.694 noćenja manje nego u 2024. godini, dok je broj dolazaka u 2025. godini veći za 21.527 u odnosu na 2024. godinu – piše u analizi.

Kada se posmatraju podaci o noćenja turista u periodu od 2016. do 2024. godine, u strukturi noćenja stranih turista najviše je gostiju iz Srbije (20 odsto do 30 odsto), Rusije (12 odsto do 25 odsto) i Bosne i Hercegovine (od 8 odsto do 15 odsto).