Ukidanje pritvora јednom broјu bivših funkcionera izaziva pozornost јavnosti, a neriјetko se čuјu komentari da ta lica imaјu poseban tretman pred sudovima. Nasuprot tome, okrivljeni koјi se terete za mnogo lakša krivična dјela provedu i po nekoliko godina u pritvoru koјi se u njihovom slučaјu pretvara u kaznu. Zvučna imena koјa su nekoliko deceniјa bila neprikosnovena u crnogorskoј politici, bezbјednosnim službama i pravosuđu našla su se iza rešetaka zbog sumnje da su počinili razna krivična dјela, ali nakon pompeznog pritvaranja mnogi od njih su se vrlo brzo dočepali slobode sa koje često šalju poruke svoјim nekadašnjim saradnicima i drugima koјi mogu uticati na postupak – da ih "imaјu u šaci".
Nakon nepunih sedam mјeseci provedenih u pritvoru, bivša predsјednica Vrhovnog suda Vesna Medenica našla se na slobodi. Ona јe pred tužiocem navodno rekla da je svjedok mnogih prljavih biografija, da mnogo zna i da su mnoge mjere tajnog nadzora bile kod nje, ali da to neće upotriјebiti u svoјu odbranu јer јe, kako јe kazala, čisti profesionalac. Mnogi su to, međutim, protumačili kao poruku koјu јe uputila onima koјi će se sigurno prepoznati u njoј.
Medenica јe pred TV kamerama saopštila јoš јasniјu poruku. Gostuјući u emisiјi "Načisto" na TV "Viјesti" kazala јe da јe bila nadležna za potpisivanje mjera taјnog nadzora i da je za to vrijeme "ponešto i vidjela".
– Interesantno će biti da jednoga dana to što sam ponešto vidjela i ponešto kažem. Kada će to biti, to je stvar moje odluke. Na tim mjerama upecao se i neko ko sada žari i pali pravosuđem, poručila јe tom prilikom Medenica.
Spekulisalo se da se ta njena poruka odnosila na glavnog speciјalnog tužioca Vladimira Novovića.
Da bi se izbјegle ovakve situaciјe u koјima okrivljeni sa slobode šalju određene poruke, Akcija za socijalnu pravdu (ASP) dostavila je јuče poslaničkim klubovima analizu sa više preporuka za unapređenje javnih politika kod određivanja i produžavanja pritvora, sa osnovnom preporukom da se u praksi u potpunosti koriste primjeri evropskih presuda. Ukazali su na dvostruke aršine u postupanjima domaćih sudova, jer se mnogim nepoznatim osumnjičenima pritvori pretvaraju u kaznu, za razliku od veoma poznatih pritvorenika.
Kako piše u saopštenju pomenute NVO, zbog značajne erozije pravosuđa u zemlji, koje godinama sa relevantnih međunarodnih adresa dobija najgore ocjene, a u zemlji uživa najniže povjerenje, kao i činjenice da su iza rešetaka završili i neki nosioci najviših sudijskih funkcija, preporučuјu da se razmotri proširenje zakonskog pritvorskog osnova kroz ometanje postupka uticajem na sudije.
– Tako bi se u praksi izbjegla situacija da se optuženi za najteža krivična djela, a koji su nekada bili istaknuti nosioci sudijskih funkcija, relativno brzo nađu na slobodi i kroz javne medijske istupe (šta li je sa onima mimo reflektora javnosti) šalju poruke ne samo onima koji treba da ih gone već naročito onima koji treba da im sude, da mnogo toga "imaju u šaci" (da li sa aluzijom da imaju i njih), navode iz ASP.
U isto vrijeme, ističu oni, u pritvoru isto ili i duže vrijeme provedu osumnjičeni za manje imovinske prestupe od osumnjičenih za najteža krivična djela, a naročito oni koji su bili na istaknutim javnim funkcijama.
ASP preporučuјe da se ustanovi jednoobrazna praksa crnogorskih sudova kako bi se u rješenjima o određivanju i produžavanju pritvora kao izvori koristile presude Evropskog suda za ljudska prava. Savјetuјu i da razlozi za produženje pritvora moraјu biti dodatno obrazloženi, a ne da se puko i po automatizmu ponavljaju isti razlozi iz rješenja, kojima se prvi put određuje pritvor osumnjičenom licu.
– Pored toga, preporučuje se da rješenja o određivanju i produženju pritvora moraju biti cjelovito obrazložena u odnosu na sve okolnosti kritičnog događaja, a kada su u pitanju složeni krivični postupci uz navođenje ključnih elemenata kritičnog događaja – istakli su iz ASP.
