Izvještaj o radu UIKS-a za prošlu godinu: Glađu štrajkovala 52 zatvorenika

U borbi za bolje uslove, ali i iskazujući nezadovoljstvo zbog određenih odluka, robijaši sve češće pribjegavaju štrajku glađu.

Za septembar je najavljen štrajk velike grupe pritvorenika nezadovoljnih odnosom sudova koji im produžavaju pritvore, kako kažu, bez osnova, pa po tri godine borave u nehumanim uslovima. Da ovaj vid iskazivanja revolta nije rijetkost pokazuje i podatak da su tokom prošle godine u spuškom i bjelopoljskom zatvoru registrovana 52 pojedinačna slučaja štrajka glađu lica lišenih slobode. Grupni protesti su rjeđi, ali su pritvorenici, najavljujući protest u septembru, poručili da će biti kompaktni i istrajni u svojim zahtjevima.

Prema podacima iz Izvještaja o radu UIKS-a, u Zatvoru za duge kazne u Spužu 29 zatvorenika je prošle godine štrajkovalo glađu, 27 iz ličnih razloga, a dvojica zbog nezadovoljstva radom zdravstvene službe. U Istražnom zatvoru Podgorica 17 pritvorenih lica štrajkovalo je glađu, trojica zbog nezadovoljstva radom zdravstvene službe, 12 zbog nezadovoljstva radom suda, a dvojica zbog nezadovoljstva uslovima boravka. U Zatvoru za kratke kazne dvojica zatvorenika su iskazala protest ovog tipa, jedan tvrdeći da je nepravilno sankcionisan, a drugi zbog neodobravanja pogodnosti. U Zatvoru Bijelo Polje glađu su štrajkovala četvorica pritvorenika, dvojica zbog nezadovoljstva radom suda i tužilaštva, jedan zbog podnošenja disciplinske prijave, a jedan zbog nezadovoljstva radom zdravstvene službe. U bjelopoljskom zatvoru nije registrovan nijedan slučaj štrajka glađu zatvorenika.

Pritvorenici u Spužu najavljuju generalni štrajk: Situacija teža i gora nego ranije

– Tokom trajanja štrajka glađu zdravstveno stanje lica lišenih slobode redovno je praćeno od strane zatvorskih ljekara, shodno Uputstvu o zdravstvenoj zaštiti zatvorenika (osuđenih i pritvorenih lica), te drugim propisima koji bliže regulišu prava i obaveze ovih lica i postupanje nadležnih službi u slučaju štrajka – navedeno je u izvještaju UIKS-a.

Naglasili su da je, kao i prethodnih godina, Uprava za izvršenje krivičnih sankcija ostvarivala uspješnu saradnju sa Institucijom zaštitnika ljudskih prava i sloboda, kao i sa Nacionalnim preventivnim mehanizmom za sprečavanje torture (NPM).

– U izvještajnoj godini sva lica lišena slobode koja su smatrala da im je na bilo koji način uskraćeno neko od osnovnih ljudskih prava podnosila su pritužbe Instutuciji zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore preko sandučića za pritužbe, koji postoje u svim organizacionim jedinicama Uprave, a Zaštitnik je i po sopstvenoj inicijativi formirao predmete shodno Zakonu o Zaštitniku ljudskih prava i sloboda – konstatovano je u izvještaju.

Katnić štrajkovao i glađu i žeđu

Najpoznatiji štrajkač među pritvorenicima, čiji štrajk je na dnevnom nivou privlačio veliku pažnju javnosti i medija, prošle godine svakako je bio Milivoje Katnić, nekadašnji glavni specijalni tužilac.

On je jedno vrijeme štrajkovao i glađu i žeđu. Od 14. aprila 2024, kada mu je određen jednomjesečni pritvor, počeo je štrajk glađu, a od 6. maja i žeđu, tvrdeći da mu se krše zakonska prava. Kasnije je saopšteno da je prekinuo štrajk žeđu, a potom je 14. jula objavljeno da ponovo štrajkuje glađu nakon što mu je pritvor produžen za tri mjeseca. Specijalno državno tužilaštvo tereti Katnića za zloupotrebu službenog položaja i da je pomagao "kavačkom klanu". Bivši glavni specijalni tužilac uhapšen je 14. aprila prošle godine, kada su lisice na ruke stavljene i nekadašnjem visokom policijskom funkcioneru Zoranu Lazoviću.

Tokom prošle godine, Upravi za izvršenje krivičnih sankcija od strane Institucije zaštitnika ljudskih prava i sloboda dostavljene su na postupanje i izjašnjenje 34 pritužbe lica lišenih slobode, od čega jedna anonimna, 28 pojedinačnih i šest kolektivnih pritužbi.

– Navedeni broj kolektivnih pritužbi podnijet je od strane 30 lica, a ukupan broj podnosilaca pritužbi iznosi 59. Struktura pritužbi prati trend iz prethodnih izvještajnih godina (pritužbe na zdravstvenu zaštitu, materijalne uslove, tretmanski status zatvorenika, rad službenika obezbjeđenja i dr.) – navedeno je u izvještaju o radu UIKS-a.