U izjveštaju koji je danas objavljen u kome se ocjenjuje efikasnost okvira koji postoji u Crnoj Gori za sprečavanje korupcije među članovima Vlade i drugih najviših izvršnih funkcija i u policiji, Grupa država Savjeta Evrope za borbu protiv korupcije (GRECO) poziva na snažne političke mjere za jačanje koherentnosti antikorupcijskog sistema.
Predlaže uspostavljanje nacionalne strategije za borbu protiv korupcije i podsjeća da bi svi organi vlasti, a ne samo Agencija za sprečavanje korupcije, trebalo da preuzmu odgovornost za njeno efikasno sprovođenje. GRECO daje 22 preporuke nadležnim organima i ocjenjuje poštovanje obaveza Crne Gore nakon 31. decembra 2023. godine, do kada vlasti treba da podnesu izvještaj o preduzetim mjerama.
U današnjem izveštaju, GRECO priznaje da Zakon o sprečavanju korupcije uspostavlja neku osnovu za upravljanje sukobom interesa, praćenje imovine i garantovanje određenog nivoa transparentnosti. Priznaje da je učinak Agencije za prevenciju korupcije (ASK) nedavno poboljšan, ali naglašava da je potrebno sigurati održivost njene nezavisnosti i ojačati njen kapacitet za djelovanje.
GRECO takođe preporučuje pojašnjavanje uloge Nacionalnog savjeta za borbu protiv korupcije i sprovođenje djelotvornih planova integriteta unutar ministarstava. Poziva vlasti da preciziraju zakone i etička pravila za članove vlade i njihove savjetnike. Čini se da su pravila nekompletna i da im nedostaje koherentnost. Na primjer, još nedostaje Zakon o Vladi, a pravni okvir lobiranja bi trebalo da bude završen, kako bi se pokrili svi kontakti sa licima na najvišim izvršnim funkcijama, kako bi se povećala transparentnost takvih kontakata i dao mandat ASK-u da istražuje sumnje u pogledu lobiranja.
Takođe preporučuje provjeru integriteta članova vlade i njihovih političkih savjetnika prije njihovog imenovanja. Kao i praćenje njihove imovine i izjava o interesima kako bi se spriječili, identifikovali i upravljali mogućim sukobima interesa.
Što se tiče sprovođenja zakona, GRECO je snažno uvjeren da policija ne treba da bude podložna nepotrebnom političkom uticaju i napominje da operativna nezavisnost policije u obavljanju njenih posebnih zadataka mora biti prioritet u tom cilju.
Priznaje da je Uprava policije suštinski reorganizovana usvajanjem Zakona o unutrašnjim poslovima i da su donijete relevantne odredbe za sprečavanje sukoba interesa i kontrolu aktivnosti policijskih službenika.
Policajci treba da prođu kroz proveru integriteta prije svog imenovanja i tokom svoje karijere. Unutrašnje strukture za borbu protiv korupcije u policiji su uspostavljene, ali njihova uloga treba da se razjasni i obezbijedi praktična primjena Kodeksa policijske etike. Osim toga, Kodeks bi trebalo proširiti, uz učešće predstavnika policije, kako bi obuhvatio pitanja integriteta kao što su sukob interesa, sekundarne aktivnosti, pokloni, kontakti sa trećim licima, spoljne aktivnosti, povjerljive informacije itd.
GRECO takođe preporučuje uspostavljanje nezavisnog mehanizma koji bi omogućio javnosti da podnese žalbe protiv navodnih nedoličnog ponašanja policije i dela korupcije.
