Ivanović je u intervju za "Dan" istakao da je posljednjih godina proširenje EU poprimilo značajniju političku i bezbjednosnu dimenziju nego što je to bilo u prethodnom periodu, a stav Vlade je od početka rada bio da se bezbjednost Evrope najbolje može osigurati kroz njeno jedinstvo, a da se to jedinstvo najcjelishodnije ostvaruje proširenjem Unije.
– To je prepoznato i u Briselu i u svim državama članicama EU. Vlada Crne Gore je, sa svoje strane, pristupanje EU postavila kao apsolutni spoljnopolitički prioritet i uspjela da, za samo trinaest mjeseci, ostvari sjajan napredak, što potvrđuju i najnovije ocjene Savjeta EU. Posebno je pohvaljena posvećenost u oblastima vladavine prava i borbe protiv korupcije, što su temelji evropske integracije i ključni pokazatelji kredibiliteta procesa. U tom smislu, neophodno je da Vlada i skupštinska većina nastave da djeluju sinergijski, s jasnim fokusom na ostvarenje preostalih obaveza iz pregovaračkog procesa. Takođe, politička stabilnost i konsenzus svih relevantnih političkih i društvenih aktera, uz neophodnu podršku Evropske komisije, ostaju ključni faktori za očuvanje dinamike evropskog puta – istakao je Ivanović.
Da li smatrate da neki politički potezi skupštinske većine mogu negativno uticati na percepciju Crne Gore u Briselu i time otežati njen evropski put? Kako Vlada planira da odgovori na te potencijalne izazove?
– Percepcija Crne Gore u Briselu jasno je iskazana u godišnjem izvještaju Evropske komisije za 2024, koji je najbolji do sada i koji je prepoznao posvećenost naše države neophodnim reformama, ali i evropskim vrijednostima. Činjenica je, s druge strane, da svaka odluka i javni potez mogu biti predmet pažnje naših evropskih partnera.
Pitanja koja se odnose na istorijske događaje, poput Rezolucije o genocidu u logorima Jasenovac, Dahau i Mauthauzen, zahtijevaju poseban senzibilitet i odgovoran pristup, ne samo sa strane unutarpolitičkog establišmenta, već i međunarodnih sagovornika. Kao što je više puta isticano, niko u Crnoj Gori ni na koji način ne povezuje zločine iz prošlosti s bilo kojim etničkim ili državnim kolektivitetom, čime se jasno potvrđuje naš principijelni stav o pomirenju i jačanju odnosa u regionu.
S druge strane, Vlada Crne Gore, koja je jedina Ustavom ovlašćena da vodi unutrašnju i spoljnu politiku, pokazala je dosljednu ulogu u međunarodnim odnosima i principijelno se odnosi prema svojim spoljnopolitičkim prioritetima, među kojima su dobrosusjedski odnosi i regionalna saradnja.
Međutim, ostaje ključno da se svi činioci vode dugoročnim interesima Crne Gore, ponekad stavljajući po strani sopstvene partikularne interese, kako bi se osigurala stabilna i pozitivna percepcija naše države na međunarodnoj sceni.
Da li je, kada su u pitanju evropske integracije, podrška koju Vlada ima u parlamentu iskrena, kako od svih partija koje čine parlamentarnu većinu, tako i od opozicionih stranaka?
Napredak na putu evropske integracije zahtijeva jedinstvenu i iskrenu posvećenost svih političkih aktera, bez obzira na njihovu pripadnost vladajućoj većini ili opoziciji. Iako se često čini drugačije, to nije pitanje političkog rivalstva, već strateški cilj koji treba da ujedini cijelo društvo.
Podrška Vladi u ovom procesu može se smatrati iskrenom u mjeri u kojoj se ona ogleda kroz konkretne korake – usvajanje reformskih zakona, jačanje institucija i dosljednu primjenu evropskih standarda. Dosadašnji napredak pokazuje da postoji svijest o važnosti evropskog puta za budućnost Crne Gore, što su prepoznali i evropski partneri. Nažalost, može djelovati razočaravajuće što u posljednje vrijeme, upravo paralelno s izuzetnim pohvalama koje stižu od evropskih institucija, svjedočimo čestim političkim manevrisanjima i pritiscima, što se manifestuje kroz blokade u parlamentu i pokušaje destabilizacije institucija, odlaganje usvajanja budžeta, itd., što kod dijela političkih partija ukazuje na kontradikciju između deklarativne podrške i stvarnih namjera.
Blokiranje rada parlamenta i izazivanje političkih konflikata unutar institucija ima za cilj, između ostalog, da se stvori lažna slika o Vladi u smislu sprovođenja ključnih reformi i ostvarenja napretka na evropskom putu. Ukoliko opozicija zaista vjeruje u evropski put Crne Gore, trebalo bi da se suzdrži od ovih destruktivnih taktika i pruži aktivnu podršku Vladi u sprovođenju potrebnih reformi i donošenju važnih zakona, a da za sticanje političkih poena pronađe kreativnije i konstruktivnije metode.
Da li smatrate da je entuzijazam za evropske integracije u Crnoj Gori opao, i šta Vlada planira da uradi kako bi povratila povjerenje i energiju građana prema ovom procesu?
Kreiranje utiska je zaista jedan od najznačajnijih alata za ostvarivanje određenih interesa i ciljeva, a ono zavisi od djelovanja različitih faktora među kojima su političke partije, mediji i drugi društveni činioci, tako da utisak ponekad nije odraz stanja u javnosti, već sredstvo za usmjeravanje mnjenja. Entuzijazam za evropske integracije u Crnoj Gori nije opao, već je prirodno da proces koji zahtijeva kompleksne reforme, temeljnu transformaciju društva i dugoročnu posvećenost izaziva povremene oscilacije u percepciji javnosti. Iako se izazovi na evropskom putu često ističu u javnom diskursu, treba podsjetiti da su ostvareni konkretni uspjesi – poput zatvaranja pregovaračkih poglavlja nakon sedam godina, tri međuvladine konferencije u samo jednoj godini, pridruživanje SEPA, usvajanje Reformske agende i pozitivne ocjene napretka u oblastima vladavine prava i borbe protiv korupcije – prepoznati od strane Evropske unije.
Koje konkretne rezultate Vlada očekuje u narednom periodu u procesu evropskih integracija?
Kao što je poznato, Vlada je dala sebi zadatak, u saradnji s relevantnim tijelima Evropske komisije, da proces pregovora okonča do kraja 2026, što je za manje od dvije godine. To podrazumijeva maksimalnu angažovanost i predanost svih vladinih resora, ali i parlamenta i drugih institucija. Od takve angažovanosti zavisiće i konkretni rezultati, u smislu zatvaranja pregovaračkih poglavlja, uspješnog povlačenja sredstava iz Plana rasta, kao i daljeg unapređenja ekonomske i infrastrukturne slike zemlje.
