Sagovornici "Dana" su saglasni u ocjeni da se objedinjavanjem izbora štedi novac građana, ali ističu da se mora doći do širokog konsenzusa po tom pitanju.
Iz Ministarstva javne uprave je saopšteno da postojeći način izbora predsjednika opština ne korespondira sa demokratskim standardima.
– Zakonom o lokalnoj samoupravi propisani su samo opšti uslovi za njegov izbor, koji su istovjetni uslovima za izbor odbornika, pri čemu izbor predsjednika opštine nije u direktnoj ili indirektnoj vezi sa izbornom voljom građana. To znači da, prema važećem pravnom okviru, građani ne biraju neposredno predsjednika opštine, niti je propisana obaveza da se predsjednik opštine bira iz reda odbornika koji su dobili legitimitet zasnovan na izbornoj volji građana. Sagledavajući prednosti neposrednog izbora predsjednika opštine, cijenimo da je važno da se takav model primijeni u Crnoj Gori. Više je razloga koji opravdavaju takav stav, a u prvom redu veći stepen odgovornosti prema građanima, veće učešće građana u izbornom procesu, veće povjerenje i stabilnost, što sve doprinosi jačanju demokratskih procesa na lokalnom nivou i poboljšanju kvaliteta života građana kroz efikasnije i odgovornije lokalno upravljanje – piše u inicijativi resora kojim rukovodi Maraš Dukaj.
Kako ističu, zato što se izbori u različitim jedinicama lokalne samouprave sprovode u različito vrijeme, postoji mogućnosti da građani promijene prebivalište i iskoriste prava glasa u više jedinica lokalne samouprave na lokalnim izborima.
– Postoji i pitanje efikasnosti i ekonomičnosti izbornog procesa. Smatramo da bi organizacija izbora u jedinicama lokalne samouprave u jednom danu doprinijela unapređenju principa jednakosti kroz jednake uslove za sve učesnike izbornog procesa, većoj izbornoj izlaznosti, racionalizaciji troškova, efikasnosti sistema lokalne samouprave i transparentnosti – naveli su iz ministarstva.
Funkcioner Socijalističke narodne partije (SNP) Dragan Vukić kazao je za "Dan" da ta stranka podržava inicijativu da izbori budu u jednom danu.
– Ovo je prihvatljivo i poželjno rješenje za SNP. Preporuka koja godinama stiže sa međunarodnih adresa, da se odredi jedan datum za održavanje lokalnih izbora, u teoriji je prihvatljiva i vlasti i opoziciji, ali kad god dođe do trenutka da se to rješenje i implementira u zakon koji tretira tu oblast i da se usvoji, dođe do nekog zastoja – istakao je Vukić.
Ukazuje da je ovo tematika Zakona o izboru odbornika i poslanika, koja zahtijeva širi konsenzus parlamentarnih političkih partija, imajući u vidu da se usvaja dvotrećinskom većinom.
– U oktobru 2022. godine lokalni izbori su održani u Beranama, Ulcinju, Podgorici, Bijelom Polju, Zeti, Danilovgradu, Rožajama, Žabljaku, Baru, Pljevljima i Budvi. U 2023. održani su lokalni izbori u Tuzima, kao i parlamentarni, a u 2024 godini ponovo su održanu izbori u Budvi i treba da se ponove 17. novembra, što znači da od 2020. godine Crna Gora svake godine ima neke izbore, pa čak i po više puta u jednoj opštini – kazao je Vukić.
Prema njegovim riječima, izborni turizam bez suštinske provjere prebivališta uvijek budi sumnju u izborni proces i stvara administrativni i pravni haos.
– To najbolje pokazuju i brojna birališta u pojedinim opštinama, gdje izborni proces traje unedogled, npr. Šavnik, i uvijek se postavlja pitanje da li i na koji način određena lica imaju pravo glasa iako svoje prebivalište, tj. njegovu trajnu povezanost sa opštinom u kojoj se glasa, teško možemo dokazati – naglasio je Vukić.
Generalni sekretar GP URA Mileta Radovanić kazao je za "Dan" da je i ta partija za održavanje svih lokalnih izbora u jednom danu.
– Sve češći izborni procesi u različitim terminima izazivaju zamor među građanima, ali i dodatno opterećuju državni budžet. Održavanje izbora u jednom danu, bilo da se radi o opštim izborima ili makar lokalnim, predstavlja efikasnije i racionalnije rješenje. S jedne strane, time se smanjuju troškovi organizacije izbora, jer bi jedan datum podrazumijevao jedinstvenu logističku i administrativnu pripremu, što je finansijski isplativije. S druge strane, politička scena bi se stabilizovala, jer bi se smanjio kontinuirani pritisak izbornih procesa na društvo i političke aktere – smatra Radovanić.
