Vukanović u studiju Dana / FOTO: Nemanja Vlahović
31/12/2024 u 07:40 h
Milica KrgovićMilica Krgović
Preuzmite našu aplikaciju
Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
Slušaj vijest
StoryEditor

(VIDEO) Vukanović za "Dan": Crna Gora zbog masovne emigracije građana gubi 20 milijardi

U posljednjih 35 godina Crnu Goru je napustilo 200.000 ljudi. Država svake godine zbog masovne emigracije građana gubi 20 milijardi eura, upozorio je u intrevjuu za "Dan" prof. dr Zvezdan Vukanović, sa Fakulteta za medije, komunikaciju i kreativnu industriju Kanadskog univerziteta u Dubaiju.

Osvrćući se na kriptovalute, Vukanović kaže da ne bi trebalo da ih političari posjeduju uopšte kao što je recimo slučaj u Južnoj Koreji. 


• Kako se u Dubaiju organizuju mediji, obrazovanje, nauka i društveni život?

Digitalno medijsko tržište u Dubaiju vrijedi četiri milijarde dolara u 2023, a 2030. će dosegnuti devet milijardi dolara. Dubai Medija Siti je najveći medijski grad na svijetu i prostire se na površini od 200 hektara, odnosno dva kilometra kvadratna i u njemu svoje programe stvara i emituje 2.000 najpoznatijih i najuticajnijih globalnih medija, među kojima treba posebno istaći CNN, BBC, Rojters, Blumberg i Soni. Do Dubai medijskog grada je Dubai Internet Siti – Dubai internetski grad – koji ima 1.600 najvećih i najuticajnijih globalnih korporacija u internetskoj i softverskoj industriji kao sto su: Facebook, LinkedIn, Google, Dell, Intel, Huawei, Samsung, SAP, Microsoft, IBM, Oracle Corporation, 3M, Sun Microsystems, Cisco, HP,

Nokia, Accenture i Hisense. Dubai internacionalni akademski grad ima 40 univerziteta i predstavlja najveći univerzitetski klaster u Dubaiju. Velika prednost koju imaju studenti u Dubaiju jeste što ako imaju veoma dobre rezultate mogu konkurisati i dobiti poslove u najpoznatijim PR agencijama kao sto su:

Edelman, Hill+Knowlton Strategies, APCO Worldwide; Marketing agencijama Digital Nexa, OMD UAE (Omnicom Media Group), TBWA\RAAD i Advertajzing agencijama Leo Burnett Dubai, Memac Ogilvy, FP7 McCann, i Impact BBDO. Dubai je grad sa najrazvijenijim brendom na svijetu, ispred Njujorka, Londona i Pariza. Spada u devet najglobalnijih gradova na svijetu i među petnaest najinovativnijih. Prvi je grad koji ima Ministarstvo za vještačku inteligenciju i Muzej budućnosti, jedini muzej koji je tematski posvećen budućnosti i tome kako će čovječanstvo izgledati 2071. godine. U muzeju budućnosti moguće se vidjeti najnapredniji roboti današnjice – Amika i komunicirati sa njima. Metro u Dubaiju pokreće robotizovani – automatizovani sistem i uz Vankuver i Singapur najduži i jedini je takav metro u svijetu. Grad ima 262 umjetničke galerije, Dubai operu koja vrijedi 200 miliona eura i u kojoj gostuju najveće operske, violinijske i pijanističke zvijezde na svijetu uključujući i Bečku filharmoniju, Milansku skalu, Boljšoj teatar, Kinesku nacionalnu operu. Istovremeno Dubai mol je najveći šoping mol centar u svijetu u kome je smještena jedna od najvećih knjižara, japanska Kinokunija. Filmska industrija je ostvarila zaradu od 408 miliona dolara. U gradu ima 160 bioskopa, od kojih samo u Dubai molu ima 26 bisokopa. Biblioteka "Muhamed bin Rašid" ima budžet od 250 miliona eura i prva je biblioteka u svijetu koja funkcioniše na principu vještačke inteligencije. Akademija naučnika Muhameda bin Rašida u Dubaiju ima 95 članova u oblasti prirodnih nauka, inženjerstva i tehnologije, i zdravstvenih i medicinskih nauka i cilj joj je da uspostavi vezu između naučne zajednice, vlade i industrije. Dubai će uskoro početi sa radom na novom aerodromu koji će primati 260 miliona putnika godišnje, što je veći broj nego što mogu da prime putnika njorški, londonski i pariski aerodromi zajedno.

image

Dubai

FOTO:Privatna arhiva

• Koji su izazovi kada je u pitanju vještačka intelegencija? Koje su prednosti, a koje mane?

Potrošnja velike količine struje jedan je od pratećih problema vještačke inteligencije zato što trenutno konzumira dva odsto svjetske električne energije. Takođe, vještačka inteligencija može da halucinira, što znači da može da daje pogrešne informacije. Međutim, treba imati u vidu da su halucinacije veoma rijetke u vještačkoj inteligenciji. Na ličnom i argumentovanom primjeru mogu reći da je uticaj halucinacija vještačke inteligencije neznatan. Iako sam vještačku inteligenciju koristio preko 7.200 puta, samo u tri slučaja vještačka inteligencija je davala pogrešne informacije i podatke. Gledano iz perspektive prednosti, vještačka inteligencija ima kapacitet da u 94 odsto slučajeva predvidi kancer u ljudskom organizmu što može da spasi na milione ljudskih života. Takođe, pokazala se veoma oštroumnom u sugerisanju u koje akcije preduzetnici da ulože svoj kapital. U 98.4 odsto slučajeva vještačka inteligencija uspješno otkriva falsifikovane slike. Policija u Los Anđelesu i Čikagu je pomoću vještačke inteligencije upjela znatno da smanji broj kriminalnih radnji i da uhvati između 75 do 90% kriminalnih izgrednika. Ubrzava pisanje naučnih radova jer ima ogroman kapacitet da analizira, i pročita na desetine hiljada naučnih radova i

knjiga za šta bi čovjeku bile potrebne decenije. Roboti su postali veoma pouzdani u komunikaciji i pomoći starijim licima u staračkim domovima. Dubai je grad sa najbržim internetom koji je dva puta brži nego u Njujorku.

• Priča o kriptovalutama je sve prisutnija i u Crnoj Gori. Koje su opasnosti i izazovi u njihovom korišćenju?

Kao prvo, kriptovalute ne postoje. Pojam, koncept i suština kriptovaluta se ne zasniva na finansijskim i monetarnim vijednostima i pravilima. Umjesto toga cijena joj se formira na osnovu tržišnih očekivanja. Kriptovalute koriste pojedinci koji ne žele da se zna porijeklo njihovog novca, da se izbjegne plaćanje poreza i da se opere novac. Kako je moguće imati samo 21 milion bitkoina, tržišna vrijednost bitkoina na berzi stalno varira. U skladu s tim, bitkoin je četiri puta nestabilniji u odnosu na zlato.

Poseban problem kriptovalutama predstavlja da je u posljednje dvije godine otuđeno oko 5,5 milijardi vrijednosti kriptovaluta. Da je situacija sa kriptovalutama veoma kontroverzna ukazuje podatak da veliki broj ekonomista koji su dobili Nobelovu nagradu za ekonomiju: Joseph Stiglitz, Paul Krugman, Jean Tirole, Richard Taler, Esther Duflo, Robert C. Merton i Robert Schiller ne vide ozbiljniju budućnost za korišćenje kriptovaluta.

• U našoj državi zakonski nije regulisana ova oblast, pa funkcioneri ne moraju da prijavljuju vrijednost ovog novca. Kako to komentarišete?

Kao prvo, političari i javni funkcioneri prije svega ne bi trebali uopšte da imaju kriptovalute kod sebe kao što je to slučaj u Južnoj Koreji gdje je javni funkcionerima zabranjeno da ih posjeduju. To je logično, jer su to javni funkcioneri koje su građani birali i koji ne mogu da ne dozvoljavaju da im se imovina ne provjerava. U SAD obavezni su da prijave vlasnike kriptovaluta koje prelaze 1.000 dolara.

• Da li Crna Gora prati trendove globalizacije i digitalne trasformacije?

Sajber bezbjednost, internetska trgovina, vladine onlajn usluge, razvijanje hiper skalarnih industrija i klasterizacija nalaze se na izrazito niskom nivou. Nažalost, u posljednjih 35 godina Crnu Goru napustilo 200.000 ljudi, od kojih je jedan broj njih napravio izuzetne karijere u inostranstvu, a tako država svake godine zbog masovne emigracije građana gubi 20 milijardi eura, dok istovremeno emiganti u matičnu državu svake godine pošalju 800 miliona eura. Crna Gora ima relativno nizak nivo direktnih stranih investicija.

Mediji su ogledalo društva

• Kakav je prema Vašem mišljenju presjek medijske situacije i klime u Crnoj Gori?

Mediji su ni manje ni više ogledalo društva. Medijska pismenost u Crnoj Gori je na veoma niskom nivou. O koliko velikom zaostatku se radi najbolje ilustruje podatak da je Estonija, zemlja koja je po istorijsko i demografskim karakteristikama veoma slična Crnoj Gori, pozicionirana među pet medijski najpismenijih zemalja u svijetu. Plate u medijima su skromne, 80 odsto sadržaja u medijima su isključivo lokalnog karaktera, većina medija nema veb stranicu medijskog sadržaja na engleskom, znanje stranih jezika i informativno komunikacionih tehnologija je veoma skromno, korišćenje vještačke inteligencije u novinarstvu skoro nepostojeće. Povodom objavljivanja naučnih radova u oblasti vještačke inteligencije Crna Gora je zauzela tek 118 poziciju na osnovu izvještaja o informatičkoj pismenosti Svjetskog ekonomskog foruma. Jedna od rijetkih pozitivnih aspekata medija jeste medijska samoregulacija koju uspješno koristi i dnevni list "Dan" jer su sada novinski članci i komentari elokventniji, informativniji, balansiraniji i objektivniji jer novinari "Dana" znaju da će njihov tekst prije publikacije detaljno i objektivno pogledati ombudsman.

Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
31. decembar 2024 07:41