Izrael odobrio plan izgradnje 5.300 kuća u naseljima na Zapadnoj obali

Izraelska vlada je odobrila plan izgradnje skoro 5.300 kuća u naseljima na okupiranoj Zapadnoj obali, gdje žive Palestinci, saopštila je grupa koja prati taj proces.

To je najnovija kampanja za ubrzavanje širenja naselja za jevrejske koloniste s ciljem da učvrsti izraelsku kontrolu nad tom teritorijom i spriječi uspostavljanje buduće palestinske države.

Vijest o toj odluci se pojavila pošto se činilo da se diplomatski napori za okončanje devetomjesečnog rata u Pojasu Gaze vraćaju u život posle višenedeljne pauze, prenosi N1.rs.

Kancelarija premijera Benjamina Netanjahua saopštila je da je on odlučio da pošalje pregovarače da nastave pregovore. Dan ranije militantna grupa Hamas predala je posrednicima najnoviji odgovor na predlog sporazuma kojeg podržavaju SAD.

Pojačale su se borbe Izraela i libanskog Hezbolaha koji je danas saopštio da je ispalio više od 200 raketa i eksplodirajućih dronova na sjeverni Izrael da bi se osvetio za ubistvo svog višeg komandanta izraelskim napadom iz vazduha dan ranije.

(UŽIVO) Rojters: Šef Mosada ide u Katar na pregovore o prekidu vatre

Mjeseci razmjene su bukvalno zapalili izraelsko-libansku granicu i izazvali strah od potencijalno još razornijeg rata na Bliskom istoku. Hezbolah je rekao da će zaustaviti napade ako dođe do prekida vatre između Hamasa, njegovog saveznika kojeg podržava Iran, i Izraela.

Izraelski potez za veliko naseljavanje prijeti da dodatno podstakne napetost na Zapadnoj obali, gdje je došlo do porasta nasilja od početka rata u Gazi 7. oktobra.

Izraelska mirovna organizacija protiv naseljavanja „Peace Now“ (Mir sada) je saopštila da je Viši savjet Vlade za planiranje odobrio plan za 5.295 domova u desetinama naselja širom Zapadne obale. Takođe je „legalizovao“ tri neformalna nova naselja pored postojećih u dolini Jordana i kod grada Hebrona.

„Peace Now“ je u srijedu saopštio da je Izrael odobrio najveću zaplenu zemljišta na Zapadnoj obali u poslednje tri decenije. COGAT, izraelsko odbrambeno tijelo koje nadgleda Savjet za planiranje, uputilo je pitanja Netanjahuovoj kancelariji, koja nije odmah odgovorila.

Netanjahuovom vladom dominiraju jevrejski naseljenici i njihove pristalice. Tvrdolinijski nacionalistički ministar finansija, Bazalel Smotrič koji je i sam doseljenik, postavljen na čelo politike naseljavanja, rekao je da je brza ekspanzija tog procesa delimično namijenjena da obezbijedi da se palestinska država ne može stvoriti. U eskalaciji tokom proteklih mjeseci, doseljenici su izveli više od 1.000 napada na Palestince, uzrokujući smrt, unišptavajući imovinu i u nekim slučajevima podstičući Palestince da pobjegnu iz sela.

Palestinci traže nezavisnu državu na Zapadnoj obali, u istočnom Jerusalimu i Gazi – oblastima koje je Izrael zauzeo u bliskoistočnom ratu 1967.

Nova stambena odobrenja bi takođe mogla da uznemire saveznika Izraela, Sjedinjene Države koje su protiv naseljavanja kolonista, iako su malo učinile da izvrši pritisak na Izrael da to obustavi.

Pitanje palestinske državnosti je upleteno u napore za dugoročno rješenje za Gazu. SAD su pokrenule ideju da palestinske vlasti sa sjedištem na Zapadnoj obali upravljaju Gazom u bilo kjeom posleratnom scenariju i pozvale su na oživljavanje mirovnog procesa koji bi doveo do palestinske države.

Netanjahu je odlučno odbacio obje ideje.

Čini se da je oživljavanje pregovora o prekidu vatre označilo još jedan pokušaj američkih, katarskih i egipatskih posrednika da prevaziđu jaz koji je više puta osujetio dogovor tokom proteklih mjeseci. Hamas želi sporazum koji osigurava da izraelske trupe u potpunosti napuste Gazu i da se rat završi, a Netanjahu kaže da se rat ne može završiti prije nego što Hamas bude eliminisan.

Ministarstvo zdravlja Gaze saopštilo je u četvrtak da je broj Palestinaca ubijenih u izraelskoj kampanji u Gazi popeo se preko 38.000. Rat je počeo kada su militanti predvođeni Hamasom pokrenuli iznenadni napad 7. oktobra na južni Izrael, ubivši oko 1.200 ljudi i otevši 250 ljudi.

Netanjahu je danas razgovarao s predsjednikom SAD Džozefom Bajdenom o svojoj odluci da pošalje delegaciju za nastavak pregovora, saopštila je Netanijahuova kancelarija. On je takođe rekao Bajdenu da je Izrael posvećen da „završi rat tek pošto postigne sve svoje ciljeve“ što se odnosi na spasavanje talaca i uništenje Hamasa.

SAD su prikupile svjetsku podršku za plan za fazni prekid vatre u Gazi koji poziva na oslobađanje svih talaca koje Hamas još drži u zamjenu za trajno primirje i povlačenje izraelskih snaga iz Gaze.

Čini se da do sada nijedna strana to nije prihvatila u potpunosti.

Prošlog mjeseca, Hamas je podnio „amandmane“ na taj predlog, od kojih su neki, kako su rekle SAD, neizvodljivi. Tada su obustavljeni razgovori. Pošto su SAD iznijele novu verziju, Hamas je u srijedu rekao da je poslao novi odgovor Egiptu i Kataru. Politički zvaničnik Hamasa Basem Naim rekao je da je ta grupa „reagovala nekim idejama da premosti jaz“ između dvije strane, bez detaljnijeg objašnjenja.

Američki zvaničnik koji ne želi da mu se objavi ime je ocijenio da su te ideje konstruktivne, ali je rečeno da je potrebno više rada na njima.

Netanjahu je iznio oprečne stavove: rekao je da je Izrael posvećen predlogu koji je Bajden iznio u govoru 31. maja, ali je prošlog mjeseca rekao je da je spreman samo da napravi „djelimičan dogovor“ i da će nastaviti rat „posle pauze“.

U suštini, predlog SAD poziva na proces u tri faze.

Prva faza bi donijela prekid vatre, povlačenje izraelskih snaga iz svih gusto naseljenih oblasti Gaze i oslobađanje jednog broja talaca, uključujući žene, starije ljude i ranjene, u zamjenu za oslobađanje stotina Palestinaca iz izraelskih zatvora. Pošto su neki taoci oslobođeni tokom novembarskog primirja, računa se da Hamas drži oko 80 talaca i tijela 40 umrlih ili poginulih.

Tokom 42 dana prve faze strane bi pregovarale o uslovima druge faze.

Cilj pregovora je da dovedu do „održivog mira“ i u drugoj fazi do povlačenja svih izraelskih trupa iz Gaze uz oslobađanje svih preostalih muških talaca Hamasa u zamjenu za izraelsko oslobađanje zatvorenih Palestinaca.

U trećoj fazi bi se vratila tijela talaca.

Čini se da je prelazak iz prve u drugu fazu glavna prepreka.

Hamas je zabrinut da će Izrael ponovo pokrenuti rat posle prve faze, možda uz postavljanje nerealnih zahteva u pregovorima. Izraelski zvaničnici su rekli da žele da pregovori dovedu do uklanjanja Hamasa s vlasti u Gazi, ali odredba o tome nije navedena u predlogu. Oni su takođe tražili vremensko ograničenje pregovora kako bi zadržali pritisak na Hamas i sprečili ga da se povuče iz pregovora i odstupi od početnog prekida vatre.