Autori su prof. dr Tripko Draganić i mr Josip Veber, a postavka je realizovana u organizaciji JU Muzeji i galerije Nikšić u saradnji sa Opštinom Nikšić.
– Ovo je prvi događaj u našem gradu nakon što je Nikšić osvojio titulu Evropske prestonice kulture, čime smo se, u ovom savremenom trenutku, otvorili ka Evropi i njenim tokovima – kazao je predsjednik Opštine Nikšić Marko Kovačević, otvarajući izložbu „Dolazak željeznice u Nikšić".
– Kada je počela izgradnja ove pruge, ona je predstavljala vezu koju smo tada ostvarivali sa svijetom i Evropom, ne samo u sferi kulture već i u svim drugim oblastima života. Za ovu prugu me vežu i lični momenti, a jedan od njih je i taj što je prolazila kroz moje selo. Bila je od velike važnosti i predstavljala je vezu sa svijetom za sve nas. Utemeljeni smo u prošlosti, a sada smo uradili i nešto za budućnost našeg grada, tako da, ugledajući se na ove svijetle primjere i naše pretke, gradimo novu budućnost – a ona je prije dva dana i stigla u Nikšić, sa ovom titulom koju smo osvojili i koju želimo da posvetimo svim ljudima koji su radili na izgradnji ove pruge – istakao je Kovačević.
Na osnovu odluke Vlade Kraljevine Jugoslavije od 31. avgusta 1935. godine, radovi na pruzi Bileća – Nikšić počeli su 25. septembra iste godine. Kamen temeljac za nju je lično postavio predsjednik jugoslovenske vlade, gospodin Milan Stojadinović, kazao je Tripko Draganić.
– Na gradnji pruge bilo je angažovano do 2.000 radnika, većinom domicijalnog stanovništva. Pruge su bile širine 0,76 metara, kao i druge pruge u Kraljevini – dakle, pruge uskog kolosijeka. Sama trasa prolazila je kroz veoma nepristupačne predjele, bez prilaznih puteva i bez izvora. Građene su cisterne za vodu, tj. za kišnicu. Treba posebno napomenuti da za vrijeme izgradnje ove pruge nije bilo nijedne građevinske mašine. Na pruzi je bilo sedam tunela ukupne dužine 962 metra. Pored stajališta, izgrađeno je i šest stanica sa staničnim zgradama, službenim objektima i stanovima za željezničare, tzv. stražarima. To su bile stanice: Petrovići, Vilusi, Podbožur, Trubjela, Stuba i Nikšić – kazao je Draganić, zaključivši da je pruga od Bileće do Nikšića, u dužini od 71,3 km, završena krajem juna 1938. godine, a svečano otvorena 12. jula 1938. na Petrovdan.
Na postavci se nalazi nekoliko fotografija koje nikada ranije nijesu prikazane, zahvaljujući Milanu Suvajcu iz Kanade, koji je specijalno za ovu priliku ustupio nekoliko fotografija iz svoje kolekcije, kazao je autor izložbe Josip Veber.
– Pored ovog jubileja, ove godine Nikšić slavi još jedan značajan datum – 60 godina od kada je pruga uskog kolosijeka zamijenjena normalnim, što je značilo veliki zamajac za Rudnike boksita, Željezaru i cjelokupnu nikšićku privredu, koja se od 1965. godine povezuje sa lukom Bar – podsjetio je Veber.
O značaju postavke starih fotografija sa izgradnje pruge Bileća – Nikšić govorila je prof. Vesna Todorović, direktorica JU Muzeji i galerije. Po završetku obraćanja, predsjednik Kovačević i direktorica Todorović primili su od autora poklone – fotografije sa izgradnje pruge.
