Navršava se 81. godišnjica masakra koji su Njemci počinili nad nedužnim civilima u Kragujevcu.
Iako je u Srbiji s jeseni 1941. njemačka vojska počinila brojne masakre, kragujevački masakr postao je simbol stradanja zbog načina na koji je izvršen, strukture strijeljanih, kao i zbog toga na koji je način srpska javnost na njega reagovala za vrijeme rata i odnosa prema ovoj tragediji posle rata.
Zato je 21. oktobar u Srbiji i postao Dan sjećanja na žrtve Drugog svjetskog rata.
Zločin u Kragujevcu planiran je, pažljivo osmišljen kao „tevtonska osveta“ zbog napada koji su srpske ustaničke jedinice izvele na njemačke snage u okolini Gornjeg Milanovca. U tom napadu ranjeno je deset, a poginulo je 26 njemačkih vojnika.
Njemačka propaganda, širenjem lažnih vijesti o navodnom masakriranju ubijenih vojnika, raspalila je osvetničku mržnju, kojom je od ranije, još iz vremena kada se u Prvom svjetskom ratu kao austrougarski oficir borio na srpskom frontu, bio zadojen i okupacioni komandant Srbije, general Franc Beme.
Beme je, treba napomenuti, bio jedan od rijetkih njemačkih oficira koji je preporuku generalštaba Vermahta o strijeljanju stotinu civila za jednog poginulog njemačkog vojnika sprovodio doslovno.
Masakr je počeo već 19. oktobra u selima oko Kragujevca – Grošnici, Maršiću i Mečkovcu, gdje su Njemci ubili 416 ljudi.
Narednog dana počela su hapšenja u samom gradu. Hapšenjima i streljanjem rukovodila su dvojica njemačkih oficira – major Paul Kenig, u civilstvu profesor protestantske teologije i kapetan Fric Fidler, prije mobilizacije direktor Visoke tehničke škole.
Za tri dana strijeljano na hiljade ljudi
Prema podacima do kojih je došao istoričar Staniša Brkić, muzejski savjetnik u spomen-parku „21. oktobar“ u Kragujevcu, koji je godinama istraživao obimnu dokumentarnu građu o masakru, za tri dana strijeljano je 2976 ljudi.
Međutim, kako je sam Brkić izjavljivao, to nije konačan broj.
Kragujevački masakr postao je simbol stradanja, ali i herojstva onih koji su odvođeni na strijeljanje. Riječi direktora kragujevačke gimnazije Miloja Pavlovića, koji nije htio da napusti svoje učenike koji su dovedeni na strijeljanje zapisane su na spomen obilježju: "Pucajte, ja i sada držim čas".
Premijerka Srbije Ana Brnabić predvodiće danas državnu ceremoniju polaganja vijenaca povodom Dana sjećanja na srpske žrtve u Drugom svjetskom ratu.
Prije polaganja vijenaca na spomenik „V3“ streljanim đacima kragujevačke gimnazije, biće održan moleban u „Spomen - parku Kragujevački oktobar“ u Šumaricama.
