Sada i država Srbija otkupljuje čak 18 parcela u neposrednoj blizini Aerodroma, koje se vode na Subotićevu firmu Poš propertis, a od postupka eksproprijacije, koji je pokrenut u junu ove godine, mogla bi da prihoduje više od 3,8 miliona eura. Na ove parcele Poreska uprava je u oktobru prošle godine stavila zabilježbu o zabrani raspolaganja, odnosno prodaje, a zbog poreskog duga od skoro 300.000 eura, piše Radar.

Stanko Subotić Cane dugo je bio u medijskoj ilegali. Ipak, i dalje posluje u Srbiji i regionu, a jedna od njegovih firmi sa sjedištem u Beogradu je Poš propertis, koja se bavi kupovinom i prodajom nekretnina. Kao njen formalni vlasnik na sajtu Agencije za privredne registre vodi se kompanija Emerdžing markets investments S. A. iz Luksemburga, ali u bazi stvarnih vlasnika piše da u njoj 100 odsto udjela ima Stanko Subotić.

Baš od ove firme država otkupljuje 18 parcela, površine od 8.866 kvadrata u Surčinu, a kako se ranije moglo čuti, sve one se nalaze u neposrednoj blizini Aerodroma „Nikola Tesla“ i auto-puta. Na te parcele je 13. juna ove godine stavljena zabilježba u Katastru nepokretnosti o pokretanju postupka eksproprijacije, a u korist javne svojine grada Beograda. Kako se navodi, predlog je dala Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju grada Beograda, a sve je zabilježeno i u Opštini Surčin 21. maja ove godine.

Nije poznato za koji se konkretno projekat otkupljuje ovo zemljište ni za koliko novca. U dostupnim planovima koji su izrađeni za realizaciju projekata u okviru međunarodne izložbe Ekspo 2027. nisu navedene parcele koje pripadaju Stanku Subotiću, odnosno njegovoj kompaniji. Ne vide se ni u planovima za izgradnju Nacionalnog stadiona u neposrednoj blizini.

Radar je mejlom uputio pitanja Vladimiru Krkobabiću, direktoru firme Poš propertis, zbog kog projekta je njihovo zemljište u postupku eksproprijacije i koliko će im novca za to država isplatiti, a uplata je trebalo da legne na njihov račun još 25. juna. Ipak, odgovori od Krkobabića nisu im stigli. 

Poslije francuskog Vansija, Subotić dio zemlje prodaje i državi Srbiji

Uprkos ćutanju u firmi Caneta Subotića, vrijednost zemljišta se bar okvirno može izračunati, budući da je taj biznismen već prodao neke parcele u blizini Aerodroma „Nikola Tesla“ i to njegovom koncesionaru, francuskoj kompaniji Vansi. Kako je pisao KRIK još 2021. godine, francuska firma je Subotiću platila 47 miliona eura za 11 hektara zemljišta, odnosno 436 eura po kvadratnom metru, iako se u prilogu ugovora Vlade Srbije i Vansija iz 2018. vidjelo da je grupa savjetnika Vlade Srbije navela da kvadrat zemljišta u tom području vrijedi 100 eura. 

Iz kompanije Vansi novinarima KRIK-a rekli su da su pregovore o kupovini zemljišta sa Subotićem vodili dok je trajala tenderska procedura za srpski aerodrom, tokom 2017. godine. Oni su objasnili da su sarađivali sa Stankom Subotićem jer im je njegovo zemljište bilo neophodno kako bi proširili aerodrom. 

- Cijena parcela bila je rezultat pregovora između prodavca i kupca, pri čemu je uzeta u obzir prednost njegove pozicije - pisalo je u odgovoru. 

Cijena kvadrata u tom dijelu grada, zbog projekta Ekspo 2027, Nacionalnog stadiona i drugih, prije svega državnih projekata je u međuvremenu značajno porasla. Ipak, ako bismo i sada, dakle četiri godine kasnije, računali da je cijena kvadrata u blizini Aerodroma „Nikola Tesla“ 436 eura, onda bi država Canetu Subotiću, odnosno njegovoj firmi morala da isplati oko 3,86 miliona eura. Po zakonu, u postupku eksproprijacije plaća se tržišna vrijednost, a prije samo četiri godine nju je praktično odredio dogovor Vansija i Subotića.

Zanimljivo je, takođe, da je nakon prodaje zemlje u Surčinu, Subotić ušao u posao sa bivšim ministrom regionalnog razvoja u Portugalu Žozeom Luizom Arnoom, koji je 2021. bio predsjednik Upravnog odbora jedne od Vansijevih firmi. KRIK je objavio i da je Arno (bio) i jedan od vlasnika advokatske kancelarije CMS Rui Pena & Arnaut, koju je Vlada Srbije angažovala da je savjetuje oko koncesije za Aerodrom. Ista kancelarija savjetovala je i Vansi kada su u Portugalu privatizovali deset aerodroma.

Nakon što je Vansi preuzeo beogradski aerodrom, a Subotić im prodao zemlju, ovaj biznismen ušao je u posao sa Arnoom i postali su partneri, odnosno suvlasnici portugalske kompanije Vanguardlevel koja se bavi nekretninama. Nije poznato u kakvim su odnosima danas.

(Ne)postojeći poreski dug

Osim ovih 18 parcela, koje će država otkupiti od Subotića, u vlasništvu njegove firme Poš propertis u Surčinu je još 128 parcela i objekata, čija je ukupna površina, zajedno sa onima koje su predmet eksproprijacije, veća od 83 hektara. Kako je pisalo u Katastru nepokretnosti, na tu imovinu kompanije Stanka Subotića je 1. oktobra prošle godine Poreska uprava stavila „zabranu raspolaganja, otuđenja, opterećenja nepokretnosti ili stvarnih prava na nepokretnosti, kao i zabranu izvršenja od strane trećih lica“. 

U zabilježbi je pisalo da je zapravo riječ o mjeri obezbjeđenja naplate potraživanja prema poreskom obvezniku, firmi Poš propertis. Kako je pisao portal Nova 16. oktobra prošle godine, iz nje je proizlazilo da Subotić nije platio poreske obaveze koje su dospjele na naplatu 4. jula te godine i to u iznosu od 32.971.864 dinara ili oko 282.000 eura. Zabilježba je u međuvremenu uklonjena, a advokati Stanka Subotića su demantovali navode iz teksta.

 -Netačna je informacija da Stanko Subotić duguje za porez skoro 300.000 eura. Netačna je informacija da privredno društvo Poš propertis duguje za porez skoro 300.000 eura. Netačna je informacija da je Stanko Subotić Cane kontroverzni biznismen. Netačna je informacija da firma Poš propertis, kao ni Stanko Subotić duguju 32,9 miliona dinara ili skoro 300.000 eura na ime poreza, budući da je privredno društvo sve svoje obaveze izmirivalo, te apsolutno nije postojao poreski dug prema Poreskoj upravi, na dan objavljivanja teksta - pisalo je u zahtjevu za objavu odgovora na informaciju, koju je preko Advokatskog ortačkog društva Vasiljević uputio Stanko Subotić, mada nije dostavio dokaze za to.

Osim Poš propertisa, Subotić je vlasnik ili suvlasnik još najmanje četiri firme, Poš nekretnina, D trejda, Sistem nekretnina i Zelenog horizonta. Neke od njih osnovane su u skorije vrijeme, a bave se trgovinom, izgradnjom stambenih i nestambenih zgrada, kao i kupovinom i prodajom nekretnina.

Prodao avio-kompaniju Nikoli Petroviću, koji je potom upleo u međunarodni skandal

Zanimljivo je i da se u jednoj od poslovnih baza kao „ćerka firma“ kompanije Poš propertis vodi avio-kompanija Soft vajt, koja je sada u vlasništvu tajkuna Nikole Petrovića, kuma predsjednika države Aleksandra Vučića i bivšeg generalnog direktora državnog preduzeća Elektromreža Srbije. Riječ je zapravo o avio-firmi Star flaj vings, koja je prošle godine bila umiješana u međunarodni skandal, zajedno sa dvije kompanije koje su u to vrijeme bile u vlasništvu Željka Mitrovića, gazde Pinka.

Kako je Radar otkrio u svom prvom broju, zbog sumnji da ozbiljno krše pravila EU o vazdušnom saobraćaju, nadležna Evropska agencija za bezbjednost vazdušnog saobraćaja pokrenula je istragu. Predstavnici EASA su na sastanku sa nadležnima u Direktoratu civilnog vazduhoplovstva iznijeli sumnje da su te kompanije falsifikovale dužinu letjenja i time izbjegavale redovne servise, smanjivale troškove i tako zarađivale milione eura, da su umanjivale sate letjenja svojih aviona i prevozile ruske oligarhe, od kojih se jedan nalazio i na međunarodnoj potjernici.

U trenutku prodaje Nikoli Petroviću, u oktobru 2020, ta avio-kompanija se zvala Air Poš. Kako je pisao KRIK, firma je prodata za svega 100.000 eura, iako samo avion koji je posjedovala vrijedi više od pola miliona eura. Zanimljivo je i da je posao sklopljen preko ofšor firme koja je registrovana u Luksemburgu. Takođe, iako je promijenila vlasnika, srpska kompanija je još neko vrijeme ostala na istoj adresi, u zgradi u kojoj Subotić ima nekoliko stanova.

Od bjekstva, preko nedostatka dokaza, do nezakonite presude

Iako za sebe tvrdi da nije kontroverzni biznismen, Stanko Subotić je bio optužen za šverc cigareta i teretio se da je bio na čelu grupe koja ih je švercovala iz Makedonije u Srbiju i prodavala pravnim i fizičkim licima 1995. i 1996. Zbog istrage koja je vođena protiv njega, u bjekstvu je proveo sedam godina. 

Živio je u Švajcarskoj, čiji je državljanin, a vlasti te zemlje nisu željele da postupe po Interpolovoj potjernici i isporuče ga Srbiji. Tamo je slobodno živio i radio. Njegovo izručenje odbile su i ruske vlasti 2008. godine, jer tamošnji zakon nije priznavao krivično djelo za koje se teretio prije izmjene optužnice 2013.

Subotić je prvobitno bio osuđen u odsustvu, presudom Specijalnog suda iz 2011. na šest godina zatvora, ali je Apelacioni sud ovu presudu ukinuo 2013. i slučaj vratio na početak. Te godine položio je jemstvo od 538.000 eura, a ponovno suđenje trajalo je godinu dana. U decembru 2015, kako su pisali mediji, pravosnažno je oslobođen zbog nedostatka dokaza, dok je dio optužnice zastario.

Vrhovni kasacioni sud naknadno je, u januaru 2016. godine, međutim, utvrdio da su sudije Apelacionog suda nezakonito odbacile dokaze protiv Caneta Subotića, poput brojnih dokumenata koja su dokazivala njegovu umiješanost u šverc cigareta. Obrazloženje je bilo da foto-kopije ne mogu da budu dokaz na sudu, sa čime se nije složio Vrhovni sud, navodeći da je to dozvoljeno „ako je original isprave uništen, nestao ili ga nije moguće pribaviti“. 

Takođe, prije nego što je donijeta pravosnažna presuda, sud je, kako su pisali mediji, gotovo čitavu godinu odugovlačio početak postupka, što je na kraju i dovelo do zastarjenja. Tužilaštvo je upozoravalo da se namjerno odugovlači slučaj ne bi li zastario, a okrivljeni prošli nekažnjeno. Na ponovnom suđenju pojedini iskazi svedoka su mijenjani, a pojavili su se i novi dokazi.

Glas za Vučića i „slučajni“ susret u Ricu

Subotić je tokom sudskog postupka živio u Švajcarskoj, a u medijima se branio da je postupak protiv njega namješten i da je to uradila prethodna vlast sa Demokratskom strankom na čelu. 

I sve se po njega promijenilo dolaskom na vlast Srpske napredne stranke – omogućeno mu je da se vrati u Srbiju i brani sa slobode, a ubrzo je i poništena i presuda protiv njega. Subotić je u javnosti negirao da je blizak novoj vlasti koju predvodi Aleksandar Vučić i rekao da samo glasa za Vučića. 

Ipak, mediji su pisali da su se u čuvenom hotelu Ric u Parizu 2007. godine Vučić i Tomislav Nikolić sastali sa Subotićem i bivšim predsjednikom i premijerom Crne Gore Milom Đukanovićem, te da se to dogodilo u vrijeme kada se pripremalo osnivanje SNS-a. Nikolić je izjavio da oni jesu tada bili „nekim poslom“ u hotelu Ric i da su „slučajno“ sreli Đukanovića. On je rekao i da je, dok su prolazili pored jednog stola, ustao Đukanović i da su se „pozdravili i popričali minut ili dva“.

- Za njegovim stolom sjedjelo je više ljudi i nisam ih gledao - dodao je Nikolić. 

Sada bivše, tadašnje Vučićeve kolege iz Srpske radikalne stranke tvrdile su da su se Nikolić i Vučić tada dogovorili da Subotić finansijski pomogne novu partiju, ali je aktuelni predsjednik države to negirao. Vučić je rekao da nisu imali nikakav kontakt, te da Subotić „nikada, ni jedan jedini dinar“ nije uplatio SNS-u.

- Saznali smo da su oni bili tu s nekom delegacijom, nismo s njima bili. Nije on bio u istom društvu. Apsolutno nikakav kontakt - rekao je Vučić svojevremeno za KRIK.

Za razliku od Vučića, bivši predsjednik i premijer Crne Gore Milo Đukanović otvoreno je govorio o svom prijateljstvu sa Subotićem, ali je tvrdio da nisu imali poslovne odnose. Obojica su, međutim, u Italiji bili optuženi za učešće u međunarodnom švercu cigareta, ali je italijansko tužilaštvo na kraju odustalo od njihovog gonjenja.