- Kao član Savjeta za reformu javne uprave prisustvovao sam sjednici Savjeta na kojoj su pored predsjednika Savjeta premijera Milojka Spajića i resornih ministara, prisustvovali članovi Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori na čelu sa Ambasadorom Johanom Satlerom, kao i delegacija SIGMA-e, odnosno i ostali redovni članovi Savjeta - naveo je on.
Glavne teme sjednice su, kako je kazao, bile izvještaj SIGM-e o reformi i stanju javne uprave u Crnoj Gori, kao i prezentacija Nacrta Akcionog plana 2025-2026. Strategije reforme javne uprave 2022-2026. (Izvještaj možete pogledati OVDJE).
- Crnu Goru i njenu budućnost u smislu pristupnih pregovora i intencije našeg članstva u Evropsku uniju, treba ozbiljno da zabrinjava činjenica da su pompezno prezentovani uspjesi u ispunjenosti uslova možda samo jednostrano mišljenje kruga ljudi. Stanje javne uprave i do sada sprovedene reforme nemaju nikakvu pozitivnu podršku u sadržini izvještaja SIGMA-e. Kako kroz dobijeni materijal u vidu sjelokupnog izvještaja, tako i kroz izlaganje izvjestioca delegacije EU, mogle su se čuti brojne kritike i preporuke. Preporuka ne bi ni bilo da je stanje u javnoj upravi zadovoljavajuće, a kritički osvrt i neispunjenost postavljenih uslovnih principa baca veliku sjenku na mnoge hvalospjeve - poručio je on.
Dodaje da izvještaj u bitnom ističe ključne sistemske slabosti i izazove koji usporavaju reforme i smanjuju efikasnost javne uprave.
- Implementacija i realizacija reformi je spora i nedovoljno efikasna. Vlada ne omogućava kvalitetan i adekvatan podsticaj kako bi se stimulisao i motivisao kako menadžment, tako i administacija u sprovođenju reformi, znači demotivisanost i nekompetencija. Politizacija pri imenovanjima i nezasluženom zapošljavanju je veoma izražena, a na rukovodećim pozicijama čak 61% u 2023 godini. Imenovanja rukovodilaca dominantna su u obliku VD statusa, što bitno utiče na transparentnost i izraženu nestabilnost. Država je u VD statusu već duže vrijeme. Veoma bitna stavka izvještaja su zarade, gdje su iste kroz izvještaj predstavljene kao niske i nepravedno određene, a kao posledica se pojavljuje nezadovoljstvo i slaba motivisanost državnih službenika. Preporuka koja se mogla čuti od relevantnih faktora iz EU je i da zarade u skladu sa praksom evopske unije u regiji rukovodnog kadra mogu da se povećaju i do 100%. Ova konstatacija po automatizmu obavezuje uvećanje zarada i za niže platne razrede ili izvršioce - poručuje Rakočević i dodaje:
"Izvještaj SIGMA-e je bitno detektovao probleme u upravljanju javnim finansijama. Zaključak je da u fiskalnom upravljanju nema precizne strategije, a tome u prilog ide i nepostojanje Fiskalnog savjeta koji bi vršio monitoring i kontrolisao javne finansije. Očigledno da pisci izvještaja nisu slučajno primjetili slabu realizaciju budžeta, razne zaostatke i probleme koji su se pojavili u sprovođenju budžetskih obaveza".
- Izražen je kritički osvrt na slabu parlamentarnu kontrolu, bez transparentnosti, javnih konsultacija i određenih analiza, ad hok se usvaju zakoni, koji kao što nam je praksa već pokazala prave ili će praviti bitne probleme. Izvještaj u negativnom osvrtu je konstatovao lošu funkcionalnost u smislu koordinacija evropskih integracija, a kao posledicu imamo lošu realizaciju pristupnih uslova, odnosno sve smo dalje od Evrope. Odgovornost kao krucijalan princip nije profunkcionisao u dijelu otklanjanja loših uzroka, a oni mogu biti razlog kompetencije, stručnosti, nivoa obrazovanja, iskustva, loše namjere ili možda svih ovih faktora zajedno. Ovim putem je navedeno sažeto samo mali dio kritičkog ili negativnog narativa izvještaja SIGMA-e, jer je namjera ovog teksta otkloniti neistinito prezentovanje nekog uspjeha, istaći veliku zabrinutost ne samo u smislu budućeg uspjeha integracija, već iskazati veliku zabrinutost našoj budućnosti i kuda nas sve vodi svakodnevnica i opšte stanje - poručuje Rakočević.
Sindikat uprave i pravosuđa je uzeo svoje učešće u dijelu izlaganja na pomenutoj sjednici Savjeta, naravno malo drugačijeg narativa u odnosu na predstavnike izvršne vlasti, te visoke veoma važne predstavnike evropske unije realno upoznao sa pravim problemima koji usporavaju reforme u Crnoj Gori i demotivišu i odbijaju kvalitetan kadar u javnoj upravi.
- Male plate koje ugrožavaju egzistenciju, netransparentno donošenje loših zakonskih rješenja, nepoštovanje propisanog i potpisanog, politizacija u odnosu na kvalitet ekspertskog i svakog drugog kadra, nepoštovanje radnika, odnosno građanina Crne Gore, neozbiljnost, takođe još druge sadržine, je suština upoznavanja sa pravom situacijom od strane sindikata prema predstavnicima EU delegacije i SIGMA-e - zaključuje on.
