Nakon veće pojave na tri farme mliječnih goveda iz opštine Danilovgrad, imajući u vidu da se radi o zoonozi, kao i o bolesti koja može pričiniti ekonomske štete na farmi, a kako bi se situacija stavila pod kontrolu, formiran je Stručni tim u sastavu Sunčica Boljević, Milan Rogošić, Ervin Bučan, Laušević Dejan, Bojan Adžić, Marko Nikolić i Milivoje Šaletić.

Zadatak stručnog tima je bio da sprovede epizootiološko ispitivanje i da predlog za preduzimanje efikasnih mjera za spriječavanje širenja i suzbijanje, za nadzor i kontrolu Q groznice kod goveda, kao i da pruža podršku za dalje postupanje veterinarske inspekcije.

Zato je stručni tim izradio tekst Naredbe za sprečavanje pojave, otkrivanje i suzbijanje zarazne bolesti Q groznice kod goveda, u skladu sa zaključcima i preporukama sa sastanaka, uzimajući u obzir dostupna znanja, preporuke i mišljenja – Evropske agencije za bezbjednost hrane (EFSA), Svjetske organizacije za zdravlje životinja (WOAH), stručne i naučne radove, prirodu uzročnika, načine širenja, činjenicu da se radi o zoonozi koja se sporadično dijagnostikuje kod ljudi, moguće mjere za nadzor i kontrolu, i mjere koje sprovode druge zemlje.

Kju groznicom zaražene još tri osobe u Nikšiću

“Po Naredbi se vrši uzorkovanje i testiranje, te usmrćivanje i neškodljivo uklanjanje PCR pozitivnih životinja, odnosno seropozitivnih sa izraženim kliničkim simptomima”, navodi stručni tim.

Naredbom su takođe propisane obaveze svih karika u lancu odgovornosti, pa Stručni tim apeluje na sve zainteresovane strane da su u zakonskoj obavezi da se pridržavaju odredaba navedene

Naredbe, od kojih se mnoge u kontinuitetu ne sprovode, a posebno:

Zbog nedostatka lokacije za zakopavanje, ne vrši se blagovremeno neškodljivo uklanjanje eutanazijom i zakopavanjem bolesnih životinja, čime te životinje danima predstavljaju izvor infekcije za ljude i životinje;

Od strane držalaca ne vrši se izdvajanje i odvojeno držanje na zarazu sumnjivih životinja od goveda kod kojih nije utvrđeno prisustvo antitjela protiv uzročnika Q groznice;

Ne vrši se sprječavanje ulaska neovlašćenih lica/posjetilaca ili životinja u gazdinstvo, a posebno u objekat gdje se drže životinje, pa čak imamo primjere ulaska cijelih televizijskih ekipa na gazdinstva;

Ne vrši se obavezna i blagovremena prijava svake promjene zdravstvenog stanja na gazdinstvu, rođenja avitalne teladi i svakog pobačaja prijemčivih životinja na gazdinstvu, što je zakonska obaveza držaoca;

Ne vrši se sprovođenje mjera dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije objekata za smještaj i držanje životinja, đubrišta, dvorišta, vode za napajanje životinja, mjesta na otvorenom gdje su, eventualno, boravile zaražene i na zarazu sumnjive životinje;

Nije obustavljeno korišćenje i iznošenja stajskog đubriva i tečnog otpada (osoke) sa gazdinstva i ne vrši se skladištenje stajskog đubriva iz objekata koje koriste životinje na mjestu kojem životinje nemaju pristup, tretiranje stajskog đubriva i tečnog otpada na gazdinstvu odgovarajućim sredstvom za dezinfekciju prema uputstvu proizvođača i prestanak njihovog korišćenja u trajanju od najmanje 40 dana ili kompostiranje stajskog đubreta, pokrivenog najlonom namanje 90 dana

Ne vrši se primjena mjera zaštite životinja od ektoparazita

Ne postavljaju se dezinfekcione barijere na ulazu i izlazu iz objekta u kojem se nalaze životinje.

“Naglašavamo, ukoliko se propisane mjere ne poštuju i ne sprovode, uzaludan je svaki napor suzbijanja zarazne bolesti i svako sprovođenje ostalih mjera u takvoj situaciji gubi smisao i stručnu opravdanost”, navodi Stručni tim za Q groznicu.

Stručni tim apeluje na sve da uz pridržavanje svih tačaka Naredbe, koje uključuju i sprovođenje biosigurnosnih mjera na gazdinstvu, te uz sprovođenje redovne dijagnostike i uklanjanja pozitivnih jedinki iz zapata, mora dovesti do smanjenja prevalence oboljenja i stavljanja pod kontrolu situacije na zaraženim gazdinstvima.

Stručni tim takođe apeluje na lokalne samouprave da se prema nastaloj situaciji, u kojoj imanja držalaca ne ispunjavaju uslove ili držaoci životinja odbijaju saradnju i ne žele da dozvole uklanjanje njihovih životinja na njihovom posjedu, ophode u skladu sa svojim zakonskim obavezama, te da u slučajevima potrebe za usmrćivanjem životinja bez odlaganja odrede lokaciju za neškodljivo uklanjanje, čiji su kriterijumi dostavljeni lokalnim samoupravama.

U skladu sa navedenim, Stručni tim apeluje i na građanstvo, da svojim činjenjem ne utiče direktno na širenje zaraze, odnosno odlaganje izvršenja mjera, što umnogome znači produžavanje stanja u kom se nalazimo.

“Kada su svi kriterijumi propisani za mjesto zakopavanja ispoštovani od strane lokalne samouprave, ne postoji bojazan po ekološke posledice, raznošenje zaraze, ili bilo koji drugi vid ugrožavanja javnog zdravlja. Zakopavanje usmrćenih životinja je jedan od glavnih načina njihovog neškodljivog uklanjanja i kada se ispoštuju svi principi ne predstavlja opasnost. Cio proces, te izlazak iz ove situacije, može se naslutiti tek kada sve karike u lancu odgovornosti postupe u skladu sa etičkim principima i zakonskim obavezama.”, ističe Stručni tim za Q groznicu.

Stručni tim još jednom apeluje na držaoce, lokalne samouprave i građanstvo da postupaju u skladu sa svojim odgovornostima i obavezama i poštuju propisane mjere, kako bi se što prije izašlo iz nastale situacije, sa što manje posledica po sve aktere.