Simonović

Upravni sud: Simonović nije diskriminisana, funkcija prestala penzionisanjem

I međunarodni standardi i pozitivno zakonodavstvo Crne Gore garantuju stalnost sudijske funkcije do ispunjenja određenih uslova za njen prestanak, između ostalog, zbog dostizanja određene starosne granice, odnosno sticanja uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju, smatraju sudije Upravnog suda

Prestankom funkcije usled penzionisanja, sudija Vrhovnog suda Hasnija Simonović nije diskriminisana, stav je vijeća Upravnog suda, koje je odbilo njenu tužbu protiv Sudskog savjeta koji je odlučio o prestanku njene funkcije zbog sticanja uslova za starosnu penziju. Vijeće sudija Upravnog suda, koje su činile Ljiljana Šoškić kao predsjednica i Tatjana Krpović i Medina Mušović kao članovi, odbilo je njen zahtjev da se poništi osporena odluka i da se Sudski savjet obaveže da je vrati na funkciju sudije Vrhovnog suda.

– Sud nije prihvatio prigovor da je tužilja diskriminisana u odnosu na ostale građane Crne Gore i u odnosu na službenike i namještenike u redovnim sudovima, budući da je tužilja bila funkcioner – sudija Vrhovnog suda i da se na istu, kako je to i navedeno, nije mogao primijeniti Zakon o radu i Zakon o državnim službenicima i namještenicima – navodi se u presudi.

Simonović nije željela da komentariše presudu Upravnog suda. "Danu" je kazala da je ostala pri svom ranijem stavu da ne komentariše sudske presude.

Ona je u tužbi sporila način na koji je Sudski savjet pokrenuo postupak za prestanak sudijske funkcije, odnosno da je to učinjeno bez zahtjeva ovlašćenog lica, ukazala je na nemogućnost da prisustvuje sjednici na kojoj se raspravljalo o njenom slučaju, a iskazala je i sumnju u nepristrasnost članova tog tijela.

– Objektivnu sumnju u nepristrasnost članova Sudskog savjeta tužilja je temeljila na činjenici da je 5. januara ove godine navršila 61 godinu starosti, a da je Sudski savjet prvog radnog dana, nakon praznika 10. januara zakazao sjednicu na kojoj je konstatovan prestanak sudijske funkcije, iako takvo brzo reagovanje nije bilo svojstveno Sudskom savjetu – navodi se u obrazloženju presude.

Simonović je u tužbi navela i da smatra da je Sudski savjet počinio povredu pravila upravnog postupka, da je odluka donijeta uz kršenje materijalnih propisa, međunarodnih standarda i suprotno praksi Evropskog suda za ljudska prava, kao i da se radi o selektivnoj primjeni Ustava. Cijenila je i da se ispunjenje uslova za starosnu penziju ne ogleda samo u sticanju prava na starosnu penziju, već i u ispunjenju uslova u pogledu određenog broja godina života za prestanak radnog odnosa po sili Zakona o radu, kao i određenih godina staža osiguranja za koje su uplaćeni doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje. Za nju je bio sporan i sastav Sudskog savjeta koji je glasao za prestanak njene sudijske funkcije jer je za troje članova, kako je navela, mandat istekao 2018. godine.

"Žrtva nejednakog postupanja"

Simonović je u tužbi ustvrdila da je osnovom starosne dobi, žrtva nejednakog postupanja u odnosu na druge kolege kojima je mandat prestao sa navršenih 67, odnosno 66 godina života, ali i da je diskriminisana u odnosu na ostale građane Crne Gore, jer joj je uskraćeno pravo na rad i slobodan izbor zanimanja i zapošljavanja. Smatra da je diskriminisana i u odnosu na službenike i namještenike u redovnim sudovima, kojima u skladu sa Zakonom o državnim službenicima i namještenicima prestaje radni odnos sa navršenih 67 godina života i najmanje 15 godina staža.

U presudi sudija Upravnog suda je ocijenjeno da prilikom donošenja odluke o prestanku sudijske funkcije Simonovićevoj nijesu počinjene povrede pravila postupka od značaja na zakonitost, te da je Sudski savjet na potpuno utvrđeno činjenično stanje pravilno primijenio materijalno pravo i za svoju odluku dao dovoljne i jasne razloge.

– Odredbom člana 121 stav 1 Ustava Crne Gore propisana je stalnost sudijske funkcije, dok je stavom 2 određeno da sudiji prestaje sudijska funkcija kada to sam zatraži, kada stekne uslove za ostvarivanje prava na starosnu penziju i kada je osuđen na bezuslovnu kaznu zakona – navodi se u presudi.

Sudijska funkcija se ne zasniva na ugovoru o radu

U odgovoru Sudskog savjeta na tužbu navedeno je da je Simonovićevoj sudijska funkcija prestala 17. januara ove godine, te da je iz dopisa v.d. predsjednice Vrhovnog suda utvđeno da ima 40 godina i 16 dana radnog staža, a da je 61 godinu života navršila 5. januara 2023. U odgovoru je navedeno da se ne radi o radnom odnosu, jer je sudijska funkcija javna i ne zasniva se ugovorom o radu, niti se okončava prestankom tog ugovora.

Sudije preciziraju da su stalnost sudijske funkcije, kao uslov nezavisnosti sudstva, ali i sticanje uslova za ostvarivanje prava na penziju, kao osnov za prestanak sudijske funkcije, ustanovljeni i relevantnim međunarodnim propisima, pozivajući se, između ostalog, na načela UN o nezavisnosti sudstva, gdje je propisano da, bez obzira da li su naimenovane ili izabrane, sudije ne mogu biti smijenjene dok ne napune godine starosti potrebne za obavezan odlazak u penziju ili im ne istekne mandat, ako takvo ograničenje postoji.

– Dakle, i međunarodni standardi i pozitivno zakonodavstvo Crne Gore garantuju stalnost sudijske funkcije do ispunjenja određenih uslova za njen prestanak, između ostalog, zbog dostizanja određene starosne granice, odnosno sticanja uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju – smatraju sudije Upravnog suda.

Napominju da je stavom 2, člana 17 Zakona o PIO normirano da osiguranik stiče pravo na starosnu penziju kad navrši 40 godina staža osiguranja i 61 godinu života.

Sudije u presudi navode da se Simonović "s uspjehom ne može pozivati na presudu Evropskog suda za ljudska prava", te smatraju da nije došlo do kršenja pravila upravnog postupka.

Napominju da su sudijama priznata prava po osnovu rada, ali da to ne znači da je sudijska funkcija ekvivalent radnom odnosu.