Ekstremno zagađenje vazduha u Pljevljima, koje je aktuelno već danima, alarmantni podaci o broju pacijenata, naročito najmlađih, te stručne analize o uticaju takvog vazduha na zdravlje građana, nisu mnogo uznemirili članove Vlade, čelnike države, niti predstavnike nadležnih institucija, koji su i juče, mahom, ostali tihi povodom ove situacije, a osim već postojećih preporuka o ponašanju u ovakvoj situaciji i tragikomične najave o popustima na račune za struju, viziju drugih mjera nismo čuli tokom jučerašnjeg dana.
Na pitanja "Dana" u vezi sa stanjem u Pljevljima, ali i u Bijelom Polju, juče nisu odgovorili iz ministarstava ekologije i zdravlja, niti iz Agencije za zaštitu životne sredine. Ekološka inspekcija Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera (MERS) juče je izvršila nadzor u Pljevljima i naložila gašenje glavne gradske kotlarnice, ali tome su se usprotivili radnici gradskog preduzeća "Grijanje", koji nisu dozvolili njeno gašenje. Predsjednik Opštine Pljevlja Dario Vraneš kazao je da rad kotlarnice ima punu podršku lokalne samouprave, dodajući da se nastavlja omalovažavanje Pljevljaka.
– Predsjednik države, premijer ni ministar ekologije, niti drugi na važnim funkcijama nisu došli u Pljevlja poslije ove katastrofe. Nezavnično čujem da se građani spremaju da samoinicijativno blokiraju rad Termoelektrane ako se zatvori kotlarnica – rekao je Vraneš.
On kaže da inspekcija zatvara kotlarnicu, ali ne zatvara TE, iako ona troši mnogo više uglja, ocijenivši da je to diskriminatorski odnos centralne vlasti prema Pljevljima.
TE Pljevlja, čiji je rad posebno problematičan nakon nedavne rekonstrukcije čiji je doprinos zaštiti životne sredine nepostojeći, nesmetano radi, a o potencijalnim mjerama ekološke inspekcije, MERS-a, Agencije u cilju smanjenja zagađenja, juče nismo dobili baš nikakvu zvaničnu informaciju.
Odbornik Božidar Jelovac poručuje da je najveći problem to što se interesi Pljevalja potčinjavaju interesima energetskih kompanija.
– Vlada Crne Gore žrtvuje Pljevlja i pljevaljsko stanovništvo zbog potrebe da se obezbijede dovoljne količine električne energije za čitavu Crnu Goru. Proteklih godina i decenija, sve što se radilo u Pljevljima, radilo se kako bi se udovoljilo potrebama Rudnika uglja i Termoelektrane. Ono što nije odgovaralo ovim kompanijama, nije se moglo ni raditi. Nažalost, sa takvom praksom nastavljeno je i sada. Možda smo u posljednje vrijeme otišli i korak dalje, što se može vidjeti po činjenici da je neko dao nalog da se pokrene proizvodnja u Termoelektrani, a da pritom nije bio priključen sistem za odsumporavanje – naglasio je Jelovac.
Poručio je da se interesi Pljevalja moraju staviti u prvi plan, jer je zdravlje stanovništva na prvom mjestu.
– Međutim, ako tvrdimo da nam je najbitnije zdravlje ljudi, onda ne možemo da se ovako ponašamo, niti da krivicu za užasno ekološko stanje prebacujemo na gradsku Toplanu i individualna ložišta. Termoelektrana ovih dana, bez sistema za odsumporavanje, na dnevnom nivou sagorijeva od pet do šest hiljada tona uglja. Gradska kotlarnica, odnosno Toplana, u prošloj grejnoj sezoni potrošila je, za pet mjeseci, 1.455 tona uglja. Zamislite koliko su ozbiljni oni koji tvrde da je gradska Toplana krivac, a ne Termoelektrana, koja za jedan dan tri puta više sagori uglja nego Toplana za čitavu godinu – istakao je Jelovac.
On navodi da ako se zna da Termoelektrana ovih dana proizvodi od 40 do 60 odsto ukupne električne energije u Crnoj Gori, onda je jasno da su Pljevlja žrtvovana i da se sada iznalaze razlozi kako bi se to žrtvovanje prikrilo.
– Pričama da se u Vladi, navodno, u prvom redu vodi računa o zdravlju Pljevljaka, građanima Pljevalja baca se prašina u oči. Ekološki inspektori obilaze gradsku Toplanu i traže njeno zatvaranje, a ne smiju da odu u Termoelektranu. Sve je jasno – o Pljevljima niko ne vodi računa, bez obzira na to ko je premijer u Podgorici i ko su ministri – istakao je Jelovac.
Nakon što su prethodno zabilježene povišene koncentracije sumpor-dioksida (SO₂) u Pljevljima, ekološka inspekcija je odmah u nedjelju izašla na teren i utvrdila da automatska mjerna stanica na dimnjaku Termoelektrane (TE) Pljevlja ne funkcioniše. Zato je TE Pljevlja dobila rok od tri dana da se izjasni o razlozima kvara, a takođe je naloženo i da se bez odlaganja preduzmu mjere kako bi se sistem za automatsko mjerenje emisije doveo u funkcionalno stanje. Pored toga, naloženo je da se emisijska mjerenja zagađujućih materija u vazduhu na dimnjaku TE Pljevlja izvrše putem ovlašćene stručne institucije – Centra za ekotoksikološka ispitivanja (CETI), a navedena mjerenja su već sprovedena, saopštio je sinoć ministar ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera Damjan Ćulafić, koji je povodom situacije u Pljevljima inicirao sastanak kojem su prisustvovali ministar energetike i rudarstva Admir Šahmanović, generalni direktor Direktorata za zdravstvenu zaštitu, regulisane profesije i nadzor nad funkcionisanjem životnih strukovnih regulatornih tijela u Ministarstvu zdravlja Ognjen Delić i predstavnica Ministarstva prosvjete Jasna Jovanović. Reagujući na izjavu Vraneša, Ćulafić je rekao da predsjednik Opštine Pljevlja nije uspio da za godinu ugradi dva dodatna filtera na Kotlarnici.
Šef poslaničkog kluba Građanskog pokreta URA Miloš Konatar najavio je juče da će zbog alarmantne situacije zagađenosti vazduha u Pljevljima nakon ponovnog puštanja Termoelektrane u rad, tražiti kontrolno saslušanje ministara energetike i ekologije, Admira Šahmanovića i Damjana Ćulafića, direktora Agencije za zaštitu životne sredine Milana Gazdića i predsjednika Odbora direktora Elektroprivrede Crne Gore Milutina Đukanovića.
U vezi sa zagađenjem u Pljevljima, juče su se oglasili iz Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija, odakle su kazali da su obrazovno-vaspitne ustanove već započele aktivnosti na organizaciji nabavke prečišćivača vazduha za sve prostorije u kojima borave učenici i zaposleni, uključujući učionice, kabinete, biblioteke i druge zajedničke prostorije.
