Сједиште НАТО / -WWW.NATO.INT

Za članarinu NATO-u preko dva miliona

U periodu od 5. juna 2017. do 2021. godine Crna Gora je na godišnjem nivou NATO zajedničkom budžetu doprinosila sa udjelom od 0,027 odsto, kazali su iz Ministarstva odbrane

Ministarstvo odbrane je od 5. јuna 2017. do avgusta ove godine za potrebe kontribucija (članarina) u vojni budžet i za investicione programe (NSIP) izdvojilo 2.151.778,83 eura, od čega 322.577,16 za prvih osam mjeseci 2023, odgovorili su "Danu" iz Ministarstva odbrane.

– U periodu od 5. juna 2017. godine do 2021. godine Crna Gora je na godišnjem nivou NATO zajedničkom budžetu doprinosila sa udjelom od 0,027 odsto. Od 2021. do 2023. godine udio Crne Gore u NATO zajedničkom budžetu bio je 0,0291%, dok za period od 4. aprila 2023. godine do 31. decembra 2024. godine, udio Crne Gore iznosi 0,0288 odsto. Kontribucije u NATO vojni budžet i NSIP pokrivaju se iz godišnjeg budžeta Ministarstva odbrane, dok je za kontribucije u NATO civilni budžet nadležno Ministarstvo vanjskih poslova, navode u resoru odbrane.

NATO, kao međuvladina organizacija, finansira se od strane zemalja članica. Zajednički budžet NATO-a obuhvata civilni, vojni i budžet za investicione programe (NSIP), a finansira se direktnim kontribucijama zemalja saveznica. Zemlje članice Saveza, njih 31, doprinose zajedničkom budžetu shodno dogovorenom procentu, a na osnovu bruto nacionalnog dohotka.

– Iz zajedničkog NATO budžeta finansiraju se potrebe koje nijesu direktna odgovornost pojedinačnih saveznika, pa se na taj način iz civilnog budžeta pokrivaju tekući troškovi sjedišta Alijanse i zaposlenih u NATO međunarodnom osoblju (IS). Iz vojnog budžeta se finansiraju potrebe integrisane NATO komandne strukture, međunarodno vojno osoblje, misije, operacije, sposobnosti koje spadaju u domen zajedničkog finansiranja, kao i određeni dio obuka i vježbi, dok se sredstva predviđena budžetom za investicije koriste za finansiranje izgradnje vojnih sposobnosti, obјašnjavaјu u Ministarstvu odbrane.

NATO zajednički budžet odobrava Sjevernoatlantski savjet, na preporuku nadležnih NATO tijela, prije svega Borda za resursnu politiku i planiranje.

– Tako za 2023. godinu civilni budžet iznosi 370,8 miliona eura, vojni budžet 1,96 milijardi eura, a gornja granica za NSIP je milijardu eura. Kada je u pitanju 2022. godina, civilni budžet je iznosio 289,1 milion eura, vojni 1,56 milijardi eura, a NSIP 790 miliona eura. Civilni budžet 2021. godine bio je 258,9 miliona eura, vojni 1,61 milijardu eura, a NSIP 710 miliona eura. NSIP budžet za 2020. godinu je bio isti kao i 2021. (710 miliona), dok je civilni budžet iznosio 256,5 miliona eura, a vojni 1,542 milijarde eura. Gornja granica za NSIP u 2019. godini je iznosila 700 miliona eura, civilni budžet 250,5 miliona eura, a vojni budžet 1,395 milijardi eura. Budžet za NSIP je 2018. bio isti kao i 2019. godine (700 miliona), civilni budžet iznosio je 245,8 miliona, a vojni 1,3 milijarde eura, poјašnjavaјu u voјnom resoru.

Razviјaјu kapacitete i sposobnosti

– U skladu sa strategijskim dokumentima Crne Gore, a uzimajući u obzir brojnu veličinu, Vojska Crne Gore razvija kapacitete i sposobnosti u cilju dostizanja zahtijevanog nivoa interoperabilnosti i spremnosti za izvršavanje misija i zadataka kroz procese potvrđivanja i implementacije NATO standarda. Imajući u vidu da je razvoj kapaciteta i sposobnosti direktno proporcionalan brojnoj veličini savremenih oružanih snaga, koji prati izazove bezbjednosnog okruženja, odnosno razvoj modernih tehnologija, sam proces standardizacije, odnosno ratifikovanja i implementacije NATO standarda je konstantan i neprekidan. Ispunjavanje navedenih obaveza VCG u ovoj godini jasno je podržano budžetskim izdvanjima za odbranu koja su po prvi put dostigla dva odsto nacionalnog BDP-a. Takođe, svi projekti modernizacije vojske, koji se odvijaju u saradnji sa brojnim savezničkim državama, vrlo efikasno su prolazili sve vladine zakonom utvrđene procedure, što nam je omogućavalo realizaciju aktivnosti u planiranim rokovima, zaključuјu u Ministarstvu odbrane.

Dodaјu da Vojska, kao dio sistema bezbjednosti Crne Gore, punopravna članica NATO-a, ispunjava zakonski definisane misije i zadatke.

– Vojska Crne Gore je fokusirana na razvijanje kapaciteta i sposobnosti za izvršenje namjenskih misija i zadataka, kako u zemlji, tako i u okviru kolektivnog sistema bezbjednosti. Odbrambenom politikom se obezbjeđuje dalji razvoj vojnih kapaciteta i sposobnosti, usklađen sa NATO procesom odbrambenog planiranja. U četvorogodišnjem procesu NATO planiranja odbrambenih sposobnosti izrada nacionalnih odgovora na NATO Upitnik o planiranju odbrambenih sposobnosti je poslednji korak i jedan je od najvažnijih instrumenata, kojim NATO sagledava ukupne odbrambene sposobnosti država članica. U tom cilju, Vojska Crne Gore se, konstantno, prilagođava izazovima savremenog bezbjednosnog okruženja, a osnovni mehanizmi u tom procesu su efikasna upotreba svih resursa i kapaciteta u cilju postizanja zahtijevanog nivoa interoperabilnosti. Ključnu ulogu u tom procesu ima proces implementacije NATO standarda, ističu u Ministarstvu odbrane.

Napominju da Ministarstvo odbrane, odnosno Vojska Crne Gore, zajedno sa ostalim članicama NATO-a, učestvuje u procesu donošenja NATO standarda, po definisanim procedurama.

– U skladu sa Zakonom o odbrani, Ministarstvo odbrane sprovodi mjere i postupke u procesu razvijanja i donošenja standarda Sjeveroatlantskog saveza, propisuje način donošenja, razvijanja, označavanja, preispitivanja, mijenjanja, preuzimanja, dopunjavanja i povlačenja standarda odbrane, kao i način sprovođenja mjera i postupaka u procesu razvijanja i donošenja standarda Alijanse, odnosno i utvrđivanja Plana standardizacije. Shodno navedenom, Ministarstvo odbrane je donijelo Pravilnik o standardizaciji, u oblasti odbrane, kojim je bliže propisan način donošenja, razvijanja, označavanja, preispitivanja, mijenjanja, preuzimanja, dopunjavanja i povlačenja standarda odbrane, način sprovođenja mjera i postupaka u procesu razvijanja i donošenja standarda Sjevernoatlantskog saveza, kao i utvrđivanja Plana standardizacije. Takođe, odlukom ministra odbrane definisani su nosioci poslova standardizacije u Ministarstvu odbrane i Vojsci Crne Gore, a kojom se utvrđuje i postupak izrade Nacionalnog odgovora o potvrđivanju (ratifikaciji) i implementaciji NATO standarda (STANAG), naglašavaјu u voјnom resoru.