Ombudsmanu su od početka godine stigle 53 pritužbe od pritvorenika i osuđenih lica, a nakon postupanja po pritužbama u dva slučaja je utvrđena povreda ljudskih prava, saopštila je za "Dan" savjetnica zaštitnika Milana Bojović.

– Tokom 2021. godine, zaključno sa 16. decembrom, institucija Zaštitnika je u dva slučaja utvrdila povredu ljudskih prava – u jednom slučaju nečovječno i ponižavajuće postupanje (predmet je iz novembra 2020. godine), dok je u drugom utvrđena povreda u odnosu na materijalne uslove – precizirano je u dostavnjenim odgovorima.

Konkretno, u prvom slučaju konstatovano je nečovječno i ponižavajuće ponašanje prema licu lišenom slobode od strane sprovodnika Uprave za izvršenje krivičnih sankcija. Istovremeno, navode iz institucije Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, povrijeđeno mu je pravo na djelotvornu istragu spornog događaja od 17. novembra prošle godine.

– U slučaju podnosioca X.Y. Zaštitnik je na osnovu sprovedenog ispitnog postupka utvrdio da su službenici za sprovodničko obezbjeđenje UIKS-a 17.11.2020. godine povrijedili ljudska prava podnosioca pritužbe, tako što su prekoračili ovlašćenja i time povrijedili njegovo ustavno pravo na zaštitu dostojanstva i nepovredivost fizičkog i psihičkog integriteta. Kako uprava UIKS-a nije preduzela mjere i radnje u cilju procesuiranja i kažnjavanja službenih lica odgovornih za nezakonito postupanje, odnosno kako nije obavijestila nadležno tužilaštvo o navodima o zlostavljanju odmah po saznanju za navedeni događaj, podnosiocu pritužbe je povrijeđeno i pravo na djelotvornu istragu kritičnog događaja – navodi se u odgovorima za "Dan".

Kako se dodaje, Zaštitnik je u predmetnom slučaju preporučio da se preispitaju navodi o upotrebi sile prema podnosiocu pritužbe, kao licu lišenom slobode i sa tim u vezi preduzmu mjere u skladu sa zakonom.

Drugi predmet u kojem je utvrđena povreda u odnosu na uslove u kojima borave lica lišena slobode, formiran je po pritužbi pet pritvorenih lica Istražnog zatvora u Podgorici. Nakon posjete podnosiocima pritužbe zaključeno je da je riječ o ponižavajućem postupanju.

– Zaštitnik je na osnovu sprovedenog ispitnog postupka, utvrđenih činjenica i primjene relevantnih propisa, zaključio da navedeni materijalni uslovi zbirno rezultiraju ponižavajućim postupanjem, odnosno povredom člana 3 Evropske Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. U vezi sa utvrđenom povredom, Zaštitnik je preporučio Upravi za izvršenje krivičnih sankcija da u sobi upodobi broj kreveta prema kvadraturi i međunarodnim minimalnim standardima i odredbama Pravilnika o bližem načinu izvršenja pritvora – piše u odgovorima.

Kako je precizirano, UIKS-u je naloženo i da obezbijedi adekvatnu ventilaciju sobe, potrebne količine posteljine, uslove za redovno pranje i sušenje veša, i higijenske pakete kojima je to neophodno i opremi sobu shodno životnim potrebama pritvorenika.

– Zanimljivo je pomenuti i još jedan predmet u kojem je Zaštitnik utvrdio da upotreba spreja nije bila srazmjerna konkretnoj potrebi obuzdavanja podnosioca pritužbe, kako je to propisano zakonom. Međutim, imajući u vidu da je podnosilac pritužbe istrajavao u namjeri da se samopovrijedi, da se sa upotrebom spreja prekinulo odmah nakon što je postignuta svrha njegove primjene, da je upotrijebljen na otvorenom prostoru, te da mu je odmah zatim ukazana medicinska pomoć, kao i da tom prilikom nije zadobio povrede, Zaštitnik je zaključio da nije došlo do kršenja člana 3 Evropske konvencije – dodaju iz institucije Zaštitnika.

Imajući navedeno u vidu, Zaštitnik je dao preporuke da Uprava kontinuirano organizuje obuke o odgovarajućoj upotrebi sredstava prinude i obezbijedi potpuno i dosljedno izvještavanje o upotrebi sredstava prinude u skladu sa zakonom.