Sjednica Vlade / -SASAMATIC

Od Crkve do Brisela, čiji pečat nosi naša Vlada?

Od 30. avgusta 2020. godine, kada je pala trodecenijska vlast DPS-a, svaka promjena Vlade u Crnoj Gori propraćena je pričama o snažnim stranim uticajima - od uloge Srpske pravoslavne crkve i Beograda u formiranju prve postizborne vlade, preko diplomata iz zapadnih ambasada, do direktnog angažmana Brisela i Vašingtona u smjeni i nastanku novih kabineta.

Politički preokret koji je uslijedio nakon parlamentarnih izbora 30. avgusta 2020. godine otvorio je niz rasprava o tome ko u stvari kroji političku sudbinu Crne Gore. Prema tada veoma bučnom i u medijima prisutnom narativu, 42. Vladu, na čijem čelu se našao Zdravko Krivokapić, suštinski je formirala Srpska pravoslavna crkva uz podršku Beograda. Kada je ta konstrukcija počela da se ljulja pred činjenicama, u javnosti je zaživjela druga teorija – da su ključnu riječ imali strani ambasadori. Sa padom Krivokapićevog kabineta i dolaskom Dritana Abazovića na čelo 43. Vlade, sve više se govorilo o direktnom uticaju Brisela, koji je, prema dijelu analitičara i političkih aktera, bio presudan najprije za rušenje jedne vlade, a potom i za formiranje druge. Danas, u vrijeme 44. Vlade Milojka Spajića, javni diskurs ponovo je obilježen tvrdnjama o snažnom inostranom uticaju, ovoga puta još naglašenijem i vidljivijem.

Niko neće priznati da njim neko upravlja

Rezervisan stav ministra Ćulafića u odnosu na Krivokapićevu izjavu Vukadinović vidi kao očekivan.

– Niko neće priznati da neko upravlja njim, da mu je neko šef i da gospodari njime. Uostalom, njemu su šefovi partijski šefovi. Ne vide dalje od nosa, znajući da od volje partijskih šefova zavisi hoće li oni biti to što su ili neće. Jer, gotovo svi ministri znaju da do te pozicije nisu došli po zaslugama i kompetencijama, već isključivo zbog naklonosti svog partijskog šefa i servilnosti prema njemu. Takvi pojedinci kad dođu na pozicije imaju visok stepen servilnosti. Oni su do tada bili nepoznati široj javnosti, a pitanje je da li su do tada bili prepoznati i u svojim lokalnim zajednicama. Takvima se lako može manipulisati i oni su spremni da kažu bilo šta što je na korist njihovog partijskog šefa – naveo je Vukadinović.

Interesantno je da je potvrdu takvim pričama dao i sam bivši premijer Zdravko Krivokapić, naravno ne govoreći o svojoj vladi, već o sadašnjoj izvršnoj vlasti, ocjenjujući da se sa aktuelnom vladom nisu desile promjene nego zamjene, kao i to da je ona nedovoljno kompetentna i previše široka i da je njen stvarni šef negdje izvan Crne Gore. On je to kazao za TV Vijesti, a u istoj emisiji, ograđujući se od tih izjava, ministar ekologije, održivog razvoja i turizma Damjan Ćulafić rekao je da se ne slaže da se u svim resorima konci vuku sa strane.

– Niko sa strane ne utiče na rad resora koje pokrivaju moje kolege iz Demokrata. Bio bih neozbiljan ako bih sa sigurnošću rekao da toga nema u nekim drugim resorima, ali mogu da kažem za moj politički subjekt da to nije slučaj – kazaoo je Ćulafić.

Direktor Alfa centra Miloš Perović kaže da je pitanje stranog uticaja na crnogorsku vlast na ovaj način ponovo aktuelizovano. Naglašava da to nije prvi put da se taj narativ provlači kroz medije od strane bivših nosilaca vlasti, a sada predstavnika opozicije.

– Ovakve izjave oslikavaju trajne debate o suverenitetu odlučivanja u Crnoj Gori. Jasno je da Krivokapić aludira na uticaj Beograda, a pogotovo jer je tokom svog mandata pokušavao da balansira između očekivanja prosrpskog biračkog tijela i zapadnih partnera. Čini mi se da sugeriše da je gospodin Spajić podlegao pritiscima kojima se on, prema sopstvenom viđenju, suprotstavljao i odupirao. S druge strane, izjava ministra da sa sigurnošću ne može tvrditi da nema stranog uticaja, a braneći samo svoju partiju, govori o tome da je Vlada sastavljena od širokog spektra partija sa različitim ideološkim i geopolitičkim afinitetima – rekao je Perović.

Interesi pojedinih partija poklapaju se sa politikom Beograda

Po Perovićevim riječima, iako je teško dokazati da se aktuelnom vladom upravlja iz jednog centra van Crne Gore, ono što je nesporno jeste da ona zaista d‌jeluje u okruženju snažnih i često suprotstavljenih spoljnih interesa.

– Nemam dilemu da su politički interesi dijela partija koje čine aktuelnu vladu nerijetko iznad nacionalnih interesa, a da se ti politički interesi poklapaju sa politikom i političkim interesima zvaničnog Beograda – naveo je Perović.

Profesor i politički analitičar Srđan Vukadinović kazao je za naš list da Zdravko Krivokapić najbolje zna koliko su njegova politička čeda obrazovani, autoritativni i principijelni ljudi, te da je svjestan toga da neznanje gospodari njima, pa su kao takvi pogodni da budu predmet manipulacija sa strane.

– U svakom slučaju, vidimo jednu nepouzdanost u Spajićevim izjavama, i tu ima mnogo neznanja. Kada govori o ekonomiji, mnogi profesori ekonomije koji su sa njim učestvovali na okruglim stolovima pitaju se da li on uopšte zna o čemu govori, jer se radi o elementarnim znanjima koja se stiču na prvoj godini ekonomije. Krivokapić, kao neko ko je njih kao anonimne ljude uveo u politiku, vjerovatno dobro zna to. E sad je pitanje šta je on mislio pod tim ko to upravlja aktuelnim premijerom – da li upravlja neko iz druge države, a obično se misli da upravlja Vučić, ili upravlja neko unutar Crne Gore, neki njegovi srodnici o kojima se u javnosti govori da bez njih ne donosi značajnije odluke – rekao je Vukadinović.