Pogled na Komove / -D.J.

Prirodne bisere nebriga udaljava sa turističke mape

I pored toga što su prije deset godina Komovi proglašeni Regionalnim parkom prirode, ništa nije urađeno da se spriječi njihova devastacija prekomjernom sječom šume, čime je ugroženo i korito rijeke Tare, a potrebnu zaštitu nijesu dobili ni Alipašini izvori, ni Plavsko jezero

Mnoštvo je primjera na sjeveru Crne Gore koji jasno ukazuju da brojni turistički potencijali, koji važe za prave prirodne dragulje, nijesu zaštićeni na pravi način, niti su stavljeni u funkciju razvoja lokalnih zajednica, pa tako ni same države. U tome su saglasni i predstavnici lokalnih uprava, nevladinog sektora i mjesnih zajednica ukazujući da, između ostalog, i pored toga što su prije deset godina Komovi proglašeni Regionalnim parkom prirode, ništa nije urađeno da se spriječi njihova devastacija prekomjernom sječom šume. Devastacijom prirodnih bogatstava ugroženi su pašnjaci, izvori, jezera, rječni tokovi, ali i korito rijeke Tare.

– Tražimo da se konačno počne sa konkrentnim akcijama na zaštiti Komova ispod čijih vrhova izvire rijeka Tara, Suza Evrope koja je, takođe, prekomjernim ljudskim uticajima potpuno ugrožena. Treba spriječiti sječu šume na Komovima od strane moćnika, jer oni sistematski i nepovratno uništavaju ovu planinu – ističe Milovan Labović, predsjednik Mjesne zajednice Bare Kraljske.

Potrebnu zaštitu nije dobilo ni poznato izletište Alipašini izvori koje se nalazi nedaleko od Gusinja. Radi se o najvećem kraškom vrelu u Crnoj Gori, gdje voda izvire iz zemlje na površini od preko 300 kvadratnih metara. Međutim, na Alipašinim izvorima još uvijek ne postoje odgovarajući sadržaji koji bi upotpunili sveukupnu ponudu ovog čuvenog saborišta, koje se prostite na oko 900 metara nadmorske visine.

Zazidana pećina i lokalitet Torina čekaju valorizaciju

Punu valorizaciju, i pored sprovedenih istraživanja i znatnih ulaganja, nije doživio ni lokalitet Torine sa Radmanskom klisurom u opštini Petnjica. Tamo se nalazi takozvana Zazidana pećina, odnosno utvrđenje, koje je, prema ocjeni stručnjaka, najvredniji i najbogatiji lokalitet u Crnoj Gori iz doba neolita.

– Radmanska klisura je izuzetan biser prirode, a sami lokalitet Torine izuzetno arheološko nalazište. Tamo je Polimski muzej sproveo detaljna istraživanja. Uloženo je i dosta sredstava na izgradnji infrastrukture, kako bi se ovo atraktivno mjesto približilo svijetu. Međutim, potrebno je još dosta da se uradi kako bi taj lokalitet postao pravi turistički brend na ovim prostorima – kaže predsjednik Opštine Petnjica Samir Agović.

– Mnogi ljudi iz čitavog svijeta hrle da posjete Alipašine izvore, jer se ovdje suočavaju sa čudom prirode. Tu se održavaju i čuveni sabori, gdje se okuplja brojna dijaspora. Ali svako ko dođe vidjeće da je ovaj lokalitet devastiran i da odaje sliku predjela o kom praktično niko ne vodi računa – navode mještani.

I pored brojnih najava, ni ove godine se, kako stvari stoje, neće krenuti sa zaštitom i revitalizacijom Plavskog jezera. To se ne dešava iako brojni stručnjaci u poslednje vrijeme ukazuju da je zbog niza negativnih i štetnih uticaja doveden u pitanje dalji opstanak Plavskog jezera, kao najvećeg ledničkog jezera u Crnoj Gori.

– Pošto se Crna Gora deklariše kao Ekološka država, zadatak svih nas je da što prije pronađemo sredstva i spasimo Plavsko jezero kao svojevrsni dragulj naše države – ističe predsjednik Opštine Plav Nihad Canović podsjećajući da je, prema nekim procjenama, neophodno izdvojiti oko 16 miliona eura za potpuno rješavanje naznačenog problema.

Nijesu preduzete potrebne mjere ni za približavanje prirodno-atraktivnih lokaliteta na teritoriji opština Berane i Andrijevica. Tako potrebnu afirmaciju i publicitet nije dobilo Rakovačko Vrelo iznad sela Trešnjeva, poznato po staništu rakova, kao ni vodopad Skakavac.

Teško doći do Bihor-grada

Na oko desetak kilometara sjeverno od Berana, u međurječju Lima i njegove pritoke Lješnice, nalazi se ostaci starog utvrđenja poznatog kao Bihor-grad. Do stjenovitog brda Gradina, gdje se nalaze ostaci Bihor-grada, dolazi se samo pješačkom stazom bez ikakvih obilježja i putokaza koji bi uklazivali da se na oko hiljadu metara nadmorske visine nalazi nekadašnja vrlo interesantna naseobina.

– Da područje beranske opštine obiluje atraktivnim i zanimljivim mjestima ukazuje i brdo Gradina na kom se nalaze ostaci starog utvrđenja zvanog Bihor-grad. Radi se o još uvijek nedovoljno istraženom lokalitetu koje predstavlja pravi arheološki dragulj i koje može da postane izuzetno privlačna turistička destinacija. Međutim, ovo mjesto je praktično sakriveno od očiju javnosti, bez ikakvog obilježja koje bi ukazivalo da se tu nekada nalazila izuzetno zanimljiva naseobina – ističu iz NVO "Gradina".

– Vodopad Skakavac je biser prirode. Međutim, i pored toga, ima dosta ljudi iz Crne Gore i sa područja naše opštine koji uopšte nijesu čuli za njega. To znači da je krajnje vrijeme da oni koji su zaduženi za razvoj turizma na sjeveru Crne Gore učine nešto da se vodopad Skakavac uknjiži u turističke mape kao lokalitet od izuzetne važnosti – ističe mještanin Miki Tmušić.

Neistražena je ostala i Bježanska jama koja se nalazi nedaleko od sela Konjuhe, za koju mještani tvrde da predstavlja podzemni prolaz do susjedne Albanije.