- Bezuslovna kapitulacija nacističke Njemačke prije 80 godina označila je kraj najkrvavijeg sukoba u modernoj istoriji, sa više desetina miliona žrtava i ogromna razaranja. Ovaj dan ne smije biti samo istorijska fusnota, već i trajna obaveza da se žrtve fašističkog terora nikada ne zaborave, a vrijednosti antifašizma, koje su utkane u temelje savremene Evrope i međunarodnog poretka, dosljedno brane i njeguju.
U vremenu jačanja ekstremizma, šovinizma i pokvarenih pokušaja istorijskog revizionizma, CGO naglašava da antifašizam nije ideološki izbor, već civilizacijska norma. Antifašizam znači otpor mržnji, diskriminaciji i autoritarizmu, ali i aktivno zalaganje za otvoreno, demokratsko i pravedno društvo - navode u saopštenju.
CGO izražava zabrinutost zbog sve češće relativizacije istorijskih činjenica u javnom diskursu, koje prijeti da uruši temeljne demokratske vrijednosti.
- Posebno problematičnim ističemo i nedavno veličanje Pavla Đurišića od strane mitropolita Joanikija. Kao što smo i ranije ukazali, Đurišić je, kao zloglasni komandant četničkog pokreta, sarađivao sa fašističkim okupatorima i direktno je odgovoran za masovne zločine nad civilnim stanovništvom. Javno promovisanje takvih figura predstavlja ozbiljno narušavanje antifašističkog nasljeđa Crne Gore i vrijeđa sjećanja na žrtve.
Crna Gora ima posebno mjesto u istoriji antifašističkog otpora, prepoznata je po organizovanom ustanku još od jula 1941. godine. Građani i građanke Crne Gore su kroz oružani i civilni otpor doprinijeli borbi za slobodu, a Narodnooslobodilačka borba (NOB) ostaje jedan od najsvjetlijih momenata naše novije istorije. Antifašizam je sastavni dio crnogorskog identiteta, na kojem treba da se gradi savremena demokratska država - navodi se u saopštenju koje potpisuje Ivana Matanović, saradnica na programima.
CGO poziva institucije, posebno obrazovni sistem, te političke i vjerske aktere, da odgovorno njeguju kulturu sjećanja, da nedvosmisleno osude svaki oblik fašističke simbolike i retorike, te da jačaju otpornost društva na savremene prijetnje demokratiji i ljudskim pravima.
- CGO podsjeća i da se Dan pobjede u Evropi slavi 8. ili 9. maja, a razlika u obilježavanju dolazi zbog pristupa u računanju tačnog vremena njemačke kapitulacije. Naime, većina zemalja Zapadne Evrope i članica EU obilježava 8. maj, jer je nacistička Njemačka potpisala bezuslovnu kapitulaciju 8. maja 1945. u 23:01 po srednjoevropskom vremenu. U zemljama bivšeg Sovjetskog Saveza i njihovim saveznicama, kapitulacija je stupila na snagu po moskovskom vremenu, tj. 9. maja u 00:01, i zato se i 9. maj obilježava kao Dan pobjede - kazala je Matanović.
Na ovaj dan, više nego ikad, važno je ponoviti: borba protiv fašizma nije završena, jer ona traje svaki put kada branimo slobodu, istinu i ljudsko dostojanstvo.
