Predsjednica Upravnog odbora Univerziteta Crne Gore (UCG) Rajka Glušica kazala je u razgovoru za „Dan“ da budzet od 25.000.000 eura nije dovoljan za rad ustanove, zbog čega će nedostajuća sredstva zarađivati na projektima i pružanjem usluga. Glušica najavljuje da će u 2022. godini biti izgrađena nova zgrada Filološkog fakulteta u Nikšiću, Akademije na Cetinju, dograćeni objekti Arhitektonskog i uloženo u zgradu tehničkih fakulteta i biblioteku Pravnog fakulteta.

Na pitanje kako ocjenjuje rad Univerziteta u 2021. godini i šta je bio najveći izazov od kada je na čelu UO, navodi da je to „promjena načina rada bez nepravdi“.

– UCG se u protekloj godini suočio s mnogim izazovima. Najprije je to bila smjena rukovodeće garniture na početku godine i promjena načina rada i komunikacije. Novo rukovodstvo je ponudilo kolegama i drugim zaposlenim na Univerzitetu otvorenu i dobronamjernu saradnju zasnovanu na međusobnom uvažavanju i poštovanju zakonskih normi i pravila, uz stalno nastojanje da se brojne nepravde učinjene u prethodnom periodu isprave. Atmosfera na UCG je drugačija, opuštenija i otvorenija, bez straha od gubitka posla i neizvjesnosti zbog samovolje pojedinaca na istaknutim funkcijama. Vraća se povjerenje u zakonito odlučivanje i djelovanje, slobodno se iznose stavovi i kritičko mišljenje, kako i priliči akademskoj zajednici. Brojni problemi se rješavaju dogovorom sa zainteresovanim stranama, bez revanšizma i diskriminacije. Najveći izazov u protekloj godini bio je upravo promjena ustaljene matrice ponašanja nastale usljed koncentracije moći u rukama jednog čovjeka, te vraćanje autonomije i ovlašćenja ostalim tijelima i organima Univerziteta u skladu s normativnim aktima koja se moraju i dalje unapređivati radi obezbjeđivanja što veće demokratičnosti i pravednosti u odlučivanju i djelovanju. U velike izazove u prethodnoj godini spada i sprečavanje otpuštanja osam saradnika doktora nauka sa Filološkog fakulteta, kao i drugi pojedinačni slučajevi zaštite nastavno-naučnog kadra od gubitka posla. U ovoj prvoj godini upravljanja novo rukovodstvo, na čelu sa rektorom, pored brojnih drugih poslova, najprije je analiziralo postojeće stanje na svim organizacionim jedinicama Univerziteta, pa krenulo u rješavanje najkritičnijih infrastrukturnih problema, zatim izgradilo osnove za formiranje novih naučnih centara koji će znatno unaprijediti naučnoistraživački rad i međunarodnu vidljivost Univerziteta. Ukinuli smo plaćanje školarine na doktorskim studijama zaposlenim saradnicima na Univerzitetu i drastično smanjili visinu školarine na istim studijama i time omogućili pristup obrazovanju do najvišeg nivoa svim nadarenim i sposobnim studentima – navodi Glušica

Na pitanje da li država dovoljno novca izdvaja za razvoj visokog obrazovanja, konkretno UCG, kaže da je i uvećani budzet nedovoljan.

– Univerzitet je svakog mjeseca, putem grantova, u tekućoj godini, dobijao budzetska sredstva u skladu sa odobrenim budzetom za 2021. godinu. Odobrenim budzetom za 2021. godinu isplaćuju se bruto zarade stalno zaposlenim i dio naknada spoljnjim saradnicima i kliničarima, ali ne i materijalni troškovi poslovanja Univerziteta. Naknade kliničara i spoljnjih saradnika imaju identičan tretman kao i lična primanja stalno zaposlenih, tj. UCG ih posmatra kao cjelinu, što znači da bi se nastavni proces neometano odvijao, potrebno je obezbijediti u skladu sa zaključenim ugovorima o radu i ugovorima o angažovanju gostujućih profesora i kliničara neophodan iznos sredstva, a koji je veći u odnosu na dobijena budzetska sredstva za 2021. godinu. U skladu s navedenim, Univerzitet Crne Gore je tražio povećanje budzeta za 2022. godinu na iznos od 25.534.603,18 eura. I taj iznos, ako se odobri, nije dovoljan za sve potrebe Univerziteta, međutim, s obzirom na stanje u finansijama države, mi bismo bili zadovoljni i druge neophodne prihode tražili bismo na projektima, tenderima, konsultantskim i drugim uslugama koje Univerzitet u skladu sa zakonom može da obavlja. Univerzitet Crne Gore je finansijski stabilan. Neizmirenih obaveza, tj. dugovanja, biće na kraju tekuće godine prvenstveno zbog načina ugovaranja i fakturisanja isporučenih usluga, roba i radova po isteku perioda na koji se odnose (osiguranje zaposlenih, voda, električna energija, lož-ulje, deponija, čistoća, troškovi telefona i dr.) – ističe Glušica.

Upitana da li je UCG potrebno da se vrate samofinasirajući studenti, s obzirom na nedovoljno
novca koji se izdvaja iz budzeta, ona kaže da njihova zainteresovanost u ovom domenu nijesu prvenstveno finansije.

– One bi se ionako odnosile na određeni broj studenata, već je to želja da izađemo u susret onim kandidatima koji žele da završe određeni studijski program za koji su se opredijelili, a nisu uspjeli da se upišu. Često se dešava da studenti koji su ispod crte određenog broja primljenih studenata na budzetu ne žele da odustanu od svojih težnji i ambicija da završe baš taj studijski program. Mi smo u predlozima za
izmjene postojećeg Zakona o visokom obrazovanju inicirali vraćanje samofinansirajućih studenata i
ukoliko te izmjene budu prihvaćene, omogućili bismo upis i kandidatima koji bi plaćali svoje
školovanje, što bi za Univerzitet, svakako, predstavljalo dodatni prihod koji bi doprinio poboljšanju
uslova rada i studiranja – objašnjava Glušica.

Na pitanje šta su planovi za narednu godinu, Glušica navodi da ukoliko se na Skupštini Crne Gore usvoji predlog Zakona o budzetu za 2022. godinu Univerzitetu Crne Gore će Uprava javnih radova omogućiti realizaciju sljedećih kapitalnih projekata: izgradnja kompleksa objekata Akademije umjetnosti na Cetinju 900,200.00 eura, izgradnja Filološkog fakulteta u Nikšiću 700.000.00 eura, rekonstrukcija toplane Univerziteta Crne Gore 370.200.00 eura, rekonstrukcija objekta Tehničkih fakulteta 350.200.00 eura, dogradnja Arhitektonskog fakulteta u Podgorici 100,000.00 eura i uređenje prostora biblioteke Pravnog fakulteta 100.000.00 eura. Dakle, za narednu godinu je predviđeno da se preko dva i po miliona uloži u poboljšanje uslova rada i studiranja na jedinom državnom univerzitetu, što predstavlja znatno ulaganje i potvrdu da osnivač Univerziteta ̶ Vlada prepoznaje važnost i cijeni misiju najznačajnije visokoobrazovne i naučne institucije u Crnoj Gori – kaže Glušica.

Upitana da prokomentariše to što jedan broj profesora na UCG, kako se sumnja, koristi nelegalne modele citiranja u naučne svrhe, čime povećava svoju vidljivost u naučnim bazama i časopisima, odgovara da rade na jačanju akademskog integriteta, tj. pridržavanja etičkog kodeksa u skladu s kojim treba da se ponašaju svi članovi akademske zajednice, bez izuzetka.

– Uvjerena sam da se većina profesora i saradnika na Univerzitetu Crne Gore ponaša i radi u skladu sa etičkim kodeksom. Devijacije u smislu određenog vida povrede akademskog integriteta dešavaju se u svakom sistemu, ali ovdje nijesu pravilo već slobodno mogu reći izuzeci. Ako se desi da neko krši etička pravila i ponaša se suprotno od onog što propisuje etički kodeks, onda treba i da snosi posljedice i odgovara pred Etičkim odborom. S obzirom na činjenicu da su profesori obično i model ponašanja i uzori mladim generacijama, važno je da njihova postignuća i uspjeh budu zasnovani na poštenom i odgovornom radu – navodi Glušica.