U prostorijama Direktorata za zaštitu i spašavanje MUP-a održana je virtuelna štabna nacionalna vježba sa ciljem testiranja procedura za odgovor na radijacione i nuklearne nesreće korišćenjem sistema za procjenu rizika i prognoze u slučaju radijacionih i nuklearnih prijetnji i rizika- JRODOS sistema.
-Sistem JRODOS je uspostavljen kroz višekorisnički IPA projekat Evropske komisije ,,EuropeAid/140203/DH/SER/MULTI- Jačanje kapaciteta zemalja Zapadnog Balkana za pripremu i odgovor u slučaju radijacionih i nuklearnih vanrednih situacija, tehnička pomoć za donosioce odluka“, koji je počeo da se implementira u Crnoj Gori u maju 2020.godine- navode iz MUP-a.
Učesnici ove nacionalne štabne vježbe su, pored predstavnika Direktorata za zaštitu i spašavanje, ENCO Constaling/Engineering iz Beča, kompanije koja predsjedava Konzorcijumom za sprovođenja ovog višekorisničkog IPA projekta, kao i predstavnici relevantnih nacionalnih institucija koje su i korisnice projekta i to: Ministarstva ekologije prostornog planiranja i urbanizma, Agencije za zaštitu životne sredine, Centra za ekotoksikološka ispitivanje i Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore.
Na vježbi je simuliran odgovor sistema na prekogranično širenje radioaktivnosti usljed akcidenta na nuklearnoj elektrani ,,Kozlody” u Bugarskoj korišćenjem meteoroloških podataka iz različitih izvora.
Izvršena je radijaciona procjena uticaja na Crnu Goru u hitnoj fazi vanrednog događaja (prije ispuštanja, za vrijeme ispuštanja i prvih 48 sati). Formulisane su preporuke za donosioce odluka i preporuke i mjere za stanovništvo u hitnoj fazi ispuštanja radioaktivnosti.
Cilj uspostavljanja JRODOS sistema u Crnoj Gori je da donosiocima odluka pomogne da prate stanje i donesu odluke (tehnička podrška) u slučaju radijacione ili nuklearne hitne situacije.
Aktivnost uspostavljanja ovog sistema predstavlja obavezu Crne Gore u okviru Pregovaračkog poglavlja 15 -Energetika, podoblast Nuklearna energija, nuklearna sigurnost i zaštita od zračenja, a planirana je i Strategijom za smanjenje rizika od katastrofa sa Dinamičkom planom aktivnosti za period od 2018-2023. godine.
