Konkursi ministarstava za raspodjelu sredstava za NVO trenutno su u toku, a kasnili su pola godine do osam mjeseci, što je mnogim organizacijama stvorilo probleme u funkcionisanju i održavanju servisa za ranjive kategorije, prije svega osobe sa invaliditetom (OSI), žene, Rome i Egipćane, LGBTIQ osobe, žrtve nasilja, bivše korisnike psihoaktivnih supstanci, žrtve trgovine ljudima, stari... Zakon o NVO predviđa da će se godišnje raspodijeliti 0,5 odsto od ukupnog budzeta za projekte i programe NVO, od čega se 0,3 odsto raspodjeljuje u definisanim oblastima od javnog interesa, 0,1 u oblasti zaštite lica sa invaliditetom i 0,1 odsto za kofinansiranje projekata i programa podržanih kroz EU fondove. Obaveza ministarstava je da najkasnije do 1. marta raspišu javne pozive za konkurse u godini za koju se vrši raspodjela sredstava, što znači da je ovaj zakonski rok u ovoj kalendarskoj godini prekršio svaki Vladin resor, imajući u vidu da je Odluka o utvrđivanju prioritetnih oblasti od javnog interesa i visine sredstava za finansiranje projekata i programa nevladinih organizacija u 2021. donesena tek u julu 2021, a konkursi su počeli da se raspisuju u septembru.

Direktor Instituta za socijalnu i obrazovnu politiku Mitar Radonjić kaže da bi ministarstva ove godine trebalo da podijele za projekte NVO oko tri miliona eura.

– U tom dijelu bih pohvalio rad i zalaganje Ministarstva finansija i socijalnog staranja s obzirom na to da su iznosi po oblastima maksimalno visoki ove godine uvažavajući naše sugestije kroz sektorske analize i potrebe. Kašnjenje, u prvom redu sa predlaganjem, a zatim i sa usvajanjem budzeta od parlamentarne većine ugrozilo je ne samo naš rad već i društvo u cjelini i smatram da je privremeno finansiranje bilo jako sebično od strane donosioca odluka jer su tako ipak sebi plate osigurali a sve nas koji smo van državnog budzeta ostavili na "brisanom prostoru" te koristim priliku da apelujem da se ove godine budzet usvoji najkasnije do 20 decembra – izjavio je za "Dan" Radonjić.

Direktorica Udruženja mladih sa hendikepom Marina Vujačić smatra da kašnjenje konkursa ugrožava rad, posebno onih NVO koje djeluju programski i upravo su i registrovane u oblastima od javnog interesa u kojima se sprovode konkursi, odnosno onih NVO uskospecijalizovanih u jednoj oblasti, kao što je na primjer riječ o NVO koje se bave zaštitom ugroženih grupa građana, kao što su OSI, žene, Romi i Egipćani, LGBTIQ, žrtve nasilja, bivši korisnici psihoaktivnih supstanci, žrtve trgovine ljudima, stari i sl.

– Evidentan je i problem da se neke NVO aktiviraju samo u susret konkursima, i u toku sprovođenja tih projekata, da ima onih "stručnih" za sve oblasti, za razliku od onih koje djeluju programski, nerijetke od njih i volonterski pružaju podršku ciljnoj grupi ili sprovode aktivnosti javnog zagovaranja i slično. Samim tim nedostatak finansijske podrške utiče posebno na one NVO koje imaju stalno zaposleni kadar, i koje pružaju usluge korisnicima, ali i generalno na ove ili druge NVO koje sprovode aktivnosti javnog zagovaranja jer slabi uticaj NVO u društvu i ostaje sve manji broj aktivnih. Činjenica je i da se smanjuje broj kritički orijentisanih NVO i mogućnost uticaja na važne društvene procese, što bi svaku vlast trebalo da zabrine, a ne da ohrabri – objašnjava Vujačić.

M.S.