Održiv i efikasan odgovor na infekciju koju izaziva virus humane imunodeficijencije (HIV-Human Immunodeficiency Virus) važan je segment javno zdravstvenog sistema koji zahtijeva multisektorski pristup i kontinuiranu saradnju. Ministarstvo zdravlja i danas na Svjetski dan borbe protiv side (AIDS), šalje nedvosmislenu poruku da će nastaviti kontinuiranu borbi u cilju suzbijanja i širenja ove infekcije i stvaranja adekvatnog okruženja za osobe pogođene HIV infekcijom.
- Raspoloživi podaci govore da je HIV infekcija prisutna u Crnoj Gori, ali da smo država sa niskom stopom HIV infekcije, iako se od februara 2022. godine suočavamo sa značajnim prilivom stranih migranata, koji liječenje nastavljaju u našem zdravstvenom sistemu, sa regulisanim pravnim statusom boravka u Crnoj Gori. Prema podacima iz Registra za HIV/AIDS Instituta za javno zdravlje, u Crnoj Gori sa HIV infekcijom živi oko 400 osoba. Od početka 2023. godine do kraja novembra tekuće godine, registrovano je 46 osoba sa HIV infekcijom u Crnoj Gori, od toga 16 osoba je sa prethodno dijagnostikovanom infekcijom u zemljama porijekla, koje su, uz regulisan pravni status boravka, nastavili terapiju u našoj državi- navodi se u saopštenju Ministarstva zdravlja.
Stoga, infektivni potencijal i prisutni socijalni faktori, koji mogu uticati da se ova infekcija otme kontroli, zahtijevaju stalni oprez i agnažman i zdravstvenog sistema, ali i društva u cjelini.
- Ministarstvo zdravlja sprovodi Nacionalni HIV/AIDS program u koordinaciji i komunikaciji sa relevantnim institucijama i organizacijama, uključujući javne zdravstvene ustanove i Nacionalno koordinaciono tijelo za HIV/AIDS, zahvaljujući čijem predanom radu tokom svih ovih godina imamo mjerljive rezultate u prevenciji HIV/AIDS-a u našoj državi. Neophodno je istaći i saradnju sa nevladinim organizacijama (NVO) koje se bave ovom oblašću, a koje imaju ključnu ulogu u obuhvatu teško dostupnih grupa. Poseban fokus svakako je na preventivnom radu među ključnim populacijama, obezbjeđivanje bezbjedne krvi, te unapređenje dijagnostike, liječenja i njege osoba koje žive sa HIV-om. Potrebno je dodatno raditi na povećanju stope testiranja na HIV, koja još uvijek nije na željenom nivou- navodi se u saopštenju.
Prioritetna obaveza Ministarstva zdravlja je stvaranje adekvatnog okruženja za osobe pogođene HIV infekcijom, bez stigme i diskriminacije, jer se univerzalna ljudska prava ne mogu dovoditi u pitanje, već je obaveza svakog od nas da ih štitimo i unapređujemo.
- Važno je istaći da Vlada Crne Gore u potpunosti finansira sve komponente liječenja, dok je u cjelosti preuzela i finansiranje nabavke brzih testova i ispitivanja urina, usluge dobrovoljnog savjetovanja i testiranja, nabavku metadona i terapije za održavanje metadona, kao i usluge u javnim institucijama, rutinski nadzor nad HIV-om i module kontinuirane medicinske edukacije. Snažan partner Crne Gore u realizaciji svih ovih aktivnosti je Globalni fond, koji kroz finansijsku, stručnu i tehničku pomoć značajno doprinosi unapređenju prevencije, tretmana i podrške osobama koje žive sa HIV-om. Kroz pružanje podrške tokom godina, Globalni fond je pomogao Crnoj Gori u svim ključnim strateškim oblastima, u skladu sa postavljenim strateškim principima i ciljevima. Izrađen je veliki broj nacionalnih vodiča i protokola za prevenciju HIV-a i liječenje AIDS-a, ključne ciljne grupe dobile su informacije o prevenciji HIV-a, potreban materijal i usluge prevencije, podrške i liječenja, ojačani su kapaciteti zdravstvenih radnika i drugih profesionalaca, NVO i vladinih institucija u oblasti monitoringa i evaluacije odgovora na HIV, uključujući biološko-bihevioralni nadzor. Ministarstvo zdravlja i ovom prilikom upućuje veliku zahvalnost Globalnom fondu, kao našem strateškom partneru i donatoru zdravstvenog sistema, na dugogodišnjem partnerstvu i podršci- navodi se u saopštenju.
Pored značajne finansijske pomoći Globalnog fonda, u skladu sa njihovim preporukama i međunarodnim obavezama, iz državnog budžeta se na godišnjem nivou izdvajaju značajna sredstva za podršku aktivnostima nevladinih organizacija na prevenciji i podršci ključnim populacijama u ovoj.
- Na ovaj način država pokazauje da cijeni doprinos nevladinog sektora i pokazan nivo odgovornosti za pružanje ovih usluga ključnim populacijama u riziku. I u narednom periodu nastavićemo da budemo snažan partner svim relevantnim akterima u ovom procesu i čvrst oslonac ka ostvarivanju zajedničkog cilja, a to je kontinuirana borba protiv HIV/AIDS-a- navodi se u saopštenju.
