- Ministarsvo finansija krajnje kritički ocjenjuje sprječavanje usvajanja najvažnijeg godišnjeg dokumenta za koji je odgovorno -Predloga zakona o budžetu Crne Gore za 2025. godinu, u skladu sa propisanim rokom, naročito što su sve obaveze koje se tiču Vlade i MF-a, kao nosioca ovog procesa, izvršene u skladu sa propisanom obavezom, potrebama svih potrošačkih jedinica, nesmetanim funkcionisanjem države i unaprjeđenjem standarda građana - navode u saopštenju.
Iz Ministarstva dodaju da u slučaju neusvajanja budžeta za 2025. godinu do 31. decembra, država ulazi u privremeno finansiranje, shodno članu 37 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti.
- Shodno tome finansiranje potrošačkih jednica sprovodi se do 1/12 stvarnih izdataka u prethodnoj godini, odnosno mjesečna potrošnja može biti najviše do nivoa prosječne mjesečne potrošnje u prethodnoj godini, što svakako značajno otežava realizaciju planiranih politika i javnih usluga. Finansiranje mandatornih izdataka, koji se usklađuju ekonomskim kretanjima u skladu sa Zakonom bilo bi izazovno, s obzirom da ovi izdaci imaju trend rasta te da bi već januarski obračun u 2025. godini bio veći od prosjeka u prethodnoj godini. Tako bi npr izdaci za penzije, socijalna davanja i zarade, morali bi biti uvećani kroz privremeno finansiranje, a što bi moralo da se odrazi na smanjenje svih ostalih izdataka - pojašnjavaju obi.
Dodaju da je izuzetno važno što bi ovakav scenario uticao negativno na redovno servisiranje javnog duga iz prethodnog perioda, koje je neophodno da se odvija pravovremeno i koje se realizuje u skladu sa jasno definisanom dinamikom otplate duga. To je naročito važno naglasiti u kontekstu većih potreba za otplatom duga u 2025. godini, u odnosu na 2024. godinu.
- Uzimajući u obzir navedene i druge obavezne izdatke, odnosno specifičnost 2025. godine, bilo bi izuzetno izazovno stvoriti pretpostavke za redovno finansiranje svih obaveza države u uslovima da budžet ne bude pravovremeno usvojen.Ključni izazov svakako bi predstavljalo obezbjeđivanje likvidnosti države, imajući u vidu da se kroz usvajanje budžeta i Odluke o zaduživanju stvaraju pretpostavke za obezbjeđivanje izvora finansiranja za otplatu dijela duga i finansiranje infrastrukturnih prijekata. U uslovima da budžet ne bude usvojen, kroz privremeno finansiranje, sredstva za otplatu duga bi bilo potrebno obezbijediti iz depozita države koji nisu dovoljni da pokriju sve obaveze u sljedećoj godini, odnosno dovoljni su za izmirivanje obaveza samo u prvom kvartalu, imajući u vidu dinamiku otplate duga - stav je Minsitarstva.
Doaju da neusvajanje budžeta imalo bi svojevrsne implikacije na razvojne procese države, budući da bi infrastrukturni projekti bili maltene zaustavljeni, posebno u dijelu aranžmana u okviru Plana rasta za Zapadni Balkan, čija implementacija bi bila dovedene u pitanje, imajući u vidu rokove za ratifikaciju sporazuma koji moraju da prate i potpisivanje Ugovora o finansiranju, za koji je potrebno da pretpostavke budu definisane Zakonom o budžetu.
Sljedeća godina je, kako navode, dovoljno izazovna i bez institucionalnih blokada, i to po više više osnova, stoga bi neusvajanje budžeta i privremeno finansiranje u značajnoj mjeri otežalo funkcionisanje države i dovelo u pitanje uredno finansiranje svih obaveza.
- Ministarstvo finansija već je otpočelo pripreme za donošenje rješenja o privremenom finansiranju, ali još jednom apelujemo na sve poslanike i donosioce odluka, da sa podrazumijevanom odgovornošću, pristupe pravovremenom okončanju procesa koji je zajednička obaveza svih nas, a u cilju donošenja državnog budžeta koji je vlasništvo svakog građanina Crne Gore. Očekujemo da prestane institucionalna opstrukcija kako bi sve institucije ove države mogle svoje obaveze da izvršavaju profesionalno i odgovorno, u skladu sa zakonskim obavezama. Zajednički cilj i dužnost svih nosioca javnih funkcija trebalo bi da budu aktivnosti usmjerene na jačanje ekonomskog standarda građana i ubrzanje evropske integracije države - zaključuju u saopštenju.
