Krajem prošle godine Skupština je usvojila budžet i odluku o zaduženju kojom je Vladi omogućeno da se zaduži do 1,15 milijardi eura, a ono što će svakako biti u fokusu jeste kada će i pod kojim uslovima Crna Gora moći da se zaduži, s obzirom na to da ove godine na naplatu dolazi oko 500 miliona starih dugova.

Ekonomski analitičar Aleksandar Vučinić u razgovoru za "Dan" ističe da je u pogledu zaduženja ključno razraditi sva scenarija i sprovesti uporednu analizu kroz razmatranje kredita kod komercijalnih, ali i razvojnih supranacionalnih banaka, izdavanja obaveznica ili kratkoročnih hartija od vrijednosti i drugih opcija.

– Par faktora idu naruku Crnoj Gori u kontekstu cijene zaduženja. Prije svega, globalni uslovi nagovještavaju pad referentnih kamatnih stopa. Zatim, Vlada može izgraditi ubjedljivu prezentaciju u pogledu ključnih informacija za investitore. Treba posebno naglasiti robustan ekonomski rast iz 2023. i budući projektovani rast kao pokazatelj kreditne sposobnosti države – ističe Vučinić.

On navodi i da dodatno vrlo je moguće očuvanje ili povećanje stanovnika na popisu, što je rijetko za savremenu Evropu, bez obzira na strukturu i pokretače rasta, cjelovito gledano nezavisno od "varljive" statistike iz domaćeg ugla, za investitore predstavlja dodatnu prednost i pozitivan signal.

Kao primjer, Vučinić navodi da su indikativna zaduženja susjedne Hrvatske i Srbije koje su nedavno izdale obaveznice u nominalnom iznosu od oko 1,25 milijardi i 1,6 milijardi eura, po kamatnoj stopi 3,75 odsto i sedam odsto respektivno.

– Tokom 2023. bio je upečatljiv postojan silazni trend duga u odnosu na BDP, što je dodatni plus. Kreditni izgled i rejting države kod tri najbitnije kreditne agencije je nepromijenjen duže vrijeme i stoga ima neutralni efekat na visinu kamatne stope. Zaduženje tokom 2024. takođe se može organizovati fazno i parcijalno, tj. tempirati ga što je moguće kasnije u zavisnosti od dinamike prispijeća otplata aktivnih dugova, kako bi se požnjeli benefiti očekivanog povoljnijeg ambijenta u pogledu referentnih kamatnih stopa – poručuje Vučinić.

Odlukom o zaduženju, Vladi Milojka Spajića je ostavljen prostor da se može zadužiti za 1,15 milijardi eura, od čega 650 miliona eura za potrebe obezbjeđenja nedostajućeg novca narednoj godini, kao i dodatno "izuzetno" za još 500 miliona za potrebe refinansiranja duga i stvaranja fiskalne rezerve za 2025. godinu. U novoj godini na naplatu dospijeva i 500 miliona starih dugova za koji država u budžetu nema novac već će morati da ove dugove refinansira. Na osnovu projekcija Ministarstva finansija javni dug države u naredne tri godine biće povećan za 622 miliona eura i to sa 4,1 milijardu u ovoj na 4,7 milijardi na kraju 2026. godine.