Prema studijama – misteriozna veza između mačaka i šizofrenije njihovih vlasnika zaista postoji. Novi pregled analiza i istraživanja sugeriše da bi kod osoba koje imaju mačku kao kućnog ljubimca potencijalno mogao da se udvostruči rizik od poremećaja povezanih sa šizofrenijom. Australijski istraživači su sproveli analizu 17 studija objavljenih u poslednje 44 godine, iz 11 zemalja, uključujući SAD i Veliku Britaniju.

- Pronašli smo vezu između široko definisanog vlasništva nad mačkama i povećane šanse za razvoj poremećaja povezanih sa šizofrenijom - piše psihijatar Džon Mekgret i njegove kolege istraživači, svi iz kvinslendskog Centra za istraživanje mentalnog zdravlja.

Ideja da bi mačke kao kućni ljubimci mogle biti povezane sa rizikom da njihovi vlasnici obole od šizofrenije pojavila se u jednoj studiji još 1995. godine, a kao uzrok sugerisano je izlaganje parazitu Toxoplasma gondii. Dosadašnja istraživanja, ipak su iznosila različite zaključke o tom pitanju.

Studije su otkrile da boravak u blizini mačaka tokom djetinjstva može povećati vjerovatnoću da osoba razvije šizofreniju; međutim, nisu sve studije pronašle istu povezanost.

Neki takođe povezuju bliskost s mačkama i boravak u blizini mačaka sa višim rezultatima na skalama koje mjere osobine povezane sa šizofrenijom – što utiče na nečije misli, osjećanja i ponašanje – i psihotična iskustva, ali opet, druge studije ne pokazuju ovu vezu.

Različiti zaključci studija o povezanosti čuvanja mačke i obolijevanja od šizofrenije

Da bi dobili jasniju sliku, Mekgret i njegov tim kažu da postoji potreba za temeljnim pregledom i analizom svih istraživanja o ovim temama.

Studije su otkrile da boravak u blizini mačaka tokom djetinjstva može povećati vjerovatnoću da osoba razvije šizofreniju

Parazit T. gondii je uglavnom bezopasan i može se prenijeti preko nedovoljno kuvanog mesa ili kontaminirane vode.

Ugriz zaražene mačke ili izmet zaražene mačke takođe može prenijeti ovaj parazit. Procjenjuje se da je moguće da je oko 40 miliona ljudi u SAD zaraženo ovim parazitom, obično bez ikakvih simptoma.

U međuvremenu, istraživači nastavljaju da pronalaze sve čudnije efekte koje ove infekcije mogu imati.

Kada se nađe jednom u našem telu, T. gondii može da se infiltrira u centralni nervni sistem i utiče na neurotransmitere. Parazit je povezan sa promjenama ličnosti, pojavom psihotičnih simptoma i nekim neurološkim poremećajima, uključujući šizofreniju.

Međutim, veza ne dokazuje da T. gondii izaziva ove promjene ili da je parazit prenijet na čovjeka sa mačke.

Nova analiza 17 studija otkrila je "značajnu pozitivnu vezu između široko definisanog vlasništva nad mačkama i povećanog rizika od poremećaja povezanih sa šizofrenijom".

- Otkrili smo da su pojedinci izloženi mačkama imali otprilike dvostruko veće šanse za razvoj šizofrenije - piše tim. Ipak, treba imati na umu neke važne stvari, kao što je činjenica da su 15 od 17 studija bile studije kontrole slučaja. Ova vrsta istraživanja ne može dokazati uzrok i posledicu, a često ne razmatra stvari koje su mogle uticati i na izloženost i na ishod.

Jedan broj proučavanih studija bio je "lošeg kvaliteta", što autori takođe ističu.

Nalazi su bili nedosljedni u svim studijama, ali oni višeg kvaliteta sugerišu da su asocijacije u neprilagođenim modelima možda bile posledica faktora koji su mogli da utiču na rezultate.

Uticaj faktora protoka vremena

Jedna studija nije pronašla značajnu povezanost između posjedovanja mačke prije 13. godine i kasnijeg razvoja šizofrenije, ali je pronašla značajnu vezu kada se vlasništvo mačke sužava na određeni period (od 9 do 12 godina). Ova nedoslednost sugeriše da ključni vremenski okvir za izlaganje mačkama nije jasno definisan.

Neki povezuju izloženost mačkama sa višim rezultatima na skalama koje mjere osobine povezane sa šizofrenijom, dok tu povezanost ne potrvrđuju sve studije

Studija u SAD, koja je uključivala 354 studenta psihologije, nije pronašla vezu između posjedovanja mačke i rezultata šizofrenih poremećaja. Međutim, oni koji su doživjeli mačji ujed imali su veće rezultate u poređenju sa onima koji nisu.

Druga studija, koja je uključivala ljude sa mentalnim poremećajima i bez njih, otkrila je vezu između ujeda mačaka i viših rezultata na testovima koji su mjerili određena psihološka iskustva. Ali oni sugerišu da bi drugi patogeni kao što je Pasteurella multocida – mogli biti odgovorni za to.

Istraživači se slažu da su potrebna kvalitetnija i šira istraživanja prije nego što se naprave bilo kakva čvrsta tumačenja.

- U zaključku, naš pregled pruža podršku povezanosti između posjedovanja mačaka i poremećaja povezanih sa šizofrenijom - pišu autori.

- Postoji potreba za više visokokvalitetnih studija, zasnovanih na velikim, reprezentativnim uzorcima kako bi se bolje razumjelo držanje mačaka kao ljubimca kao faktor koji može da promijeni rizik za mentalne poremećaje.

Studija je objavljena u časopisu Shizophrenia Bulletin.