Karagenan, takođe poznat kao E 407, nalazi se u mnogim popularnim poslasticama, a ovaj aditiv može da bude okidač za dijabetes tipa 2, otkrili su njemački istraživači.
Karagenan se koristi u prehrambenoj industriji kao emulgator i zgušnjivač, zbog svoje gelaste konzistencije. Po hemijskoj strukturi, karagenan je sulfatni polisaharid koji se dobija iz jestivih crvenih morskih algi.
Ovaj dodatak hrani nalazi u sojinom mlijeku, mliječnim šejkovima i sladoledu, a novo istraživanje naučnika iz Njemačke pokazuje da ovaj aditiv povećava rizik od razvoja dijabetesa tipa 2.
U studiji objavljenoj u časopisu "BMC Medicine", 20 muškaraca prosječne tjelesne težine, starosti između 27 i 31 godine, dobijalo je doze od 250 miligrama karagenana dnevno, tokom dvije nedjelje, kao dodatak njihovoj normalnoj ishrani. Druga polovina ispitanika je dobila placebo.
Uticaj karagenana na nivo insulina
Na kraju dvonedjeljnog ispitivanja, istraživači su učesnike podvrgli magnetnoj rezonanci (MR) mozga i crijeva, kako bi provjerili da li postoje znaci upale, što je poznati prekursor za niz bolesti crijeva.
Takođe su analizirali osjetljivost učesnika na insulin - hormona koji proizvodi pankreas a koji pomaže u regulaciji nivoa šećera u krvi. Kod dijabetesa tipa 2, tijelo razvija neosjetljivost na insulin, što dovodi do toga da šećer u krvi dostiže visoke skokove i padove.
Posle dvije nedjelje, podaci su pokazali da je kod ispitanika prosječne tjelesne težine, koji su koristili karagenan, došlo do izvjesnog smanjenja osjetljivosti na insulin, u poređenju sa učesnicima studije koji su primali placebo.
Pored toga, kod gojaznih učesnika koji su uzimali aditiv, MR skeniranje mozga otkrilo je znake upale u hipotalamusnoj regiji mozga, koja je odgovorna za metabolizam šećera i apetit. Takođe, MR crijeva je pokazao povećanje permeabilnosti tankog crijeva - što znači da veće potencijalno štetne bakterije mogu da prođu do crijeva.
Ovaj fenomen je povezan sa nizom zdravstvenih stanja, uključujući bolesti srca i dijabetes tipa 2.
"Naše istraživanje sugeriše da konzumacija karagenana, slično onome što je primijećeno u studijama na životinjama, može da ugrozi barijernu funkciju crijeva. Ovo bi moglo da ima dugoročne zdravstvene posledice i da poveća rizik od zapaljenskih bolest", upozorio je profesor Robert Vagner, klinički istraživač za bolesti metabolizma na Univerzitetu Hajnrih Hajne u Dizeldorfu i koautor istraživanja.
Inače, dvije ranije studije koje su sprovedene na životinjama, pokazale su da je kod pacova kojima je davan karagenan, došlo do smanjene tolerancije na glukozu, te razvoja insulinske rezistencije i poremećaja sekrecije insulina.
Starije i gojazne osobe u većem riziku
Istraživači su ukazali da metabolički efekti upotrebe karagenana zavise od opšteg stanja ljudi.
"Kod starijih osoba ili osoba sa prekomernom težinom, efekti karagenana na osjetljivost na insulin bi mogli biti jači. Da bi se ovo potvrdilo, neophodna su dalja istraživanja u ovim grupama stanovništva", rekao je profesor Norbert Stefan.
Ovo, inače, nije prvi put da su stručnjaci identifikovali vezu između hemikalija u ultra-prerađenoj hrani i razvoja ozbiljnih bolesti.
Naučnici su ranije sugerisali da emulgatori mogu da poremete "odvajanje" između masnog i vodenog sloja u crijevima, što dovodi do praznina u zaštitnoj sluznici crijeva. Smatra se da bi to moglo da poveća rizik od bakterijskih infekcija u crijevima, od kojih je poznato da neke infekcije izazivaju rak crijeva.