U anketi portala „Dana“ „Narušeni prirodni tok Cijevne, prijeti joj zagađenje“ učestvovalo je 89 građana i svi smatraju da je krajnji rok da se zaustavi devastacija rijeke. Korito rijeke je napadnuto deponijama, na jednoj od njih ima na hiljade guma, objekti se grade tik do vode, a kako u ovom dijelu nema kanalizacione mreže niti adekvatnog tremana otpadnih voda one se tako neprerađene slivaju u rijeku. Šljunak je nekontrolisano vađen sve do nedavno, posebno od Trgaje ka Selištu pa je vodotok značajno promijenjen.

Azra Vuković, direktorica NVO Grin houm, kaže da područje kanjona rijeke Cijevne predstavlja jednu od izuzetnih prirodnih vrijednosti sa velikom broju endemičnih i reliktnih vrsta i izuzetnim bogatstvom biodivverziteta.

– Proglašena je spomenikom prirode još 2017. godine. Međutim, iako je prirodno dobro postoje brojni probemi na ovom području poput- eksploatacije šljunka i pijeska, komunalnih otpadnih voda, deponovanja otpada, nepostojanja Plan upravljanja koji bi definisao mjere zaštite i unapređenja ovog područja. Sa druge strane, imajući u vidu da je prekogranična rijeka, ne smiju se zanemariti i prekogranični uticaji koji postoje poput planirane gradnje mHE na albanskoj strani rijeke. Kao inicijatori zaštite rijeke Cijevne, mišljenja smo da je neophodno sistemski krenuti u suštinsku zaštitu ovog područja uz uključivanje lokalne zajednice. Takođe, zaštićena područja imaju svoju svrhu i ne smije se dozvoliti da postoje samo na papiru, a da izostaje suštinaska zaštita – kazala je Vuković.

Koje su opasnosti koje prijete Cijevni dva građanina smatraju da je nekontrolisano vađenje šljunka, 33 nestanak biodiverziteta, 24 smanjena količina vode, a 29 zagađenje rijeke. Crne ekološke tačke 50 građana je prepoznalo u kanjonu Cijevne, a samo dva ne prepoznaju. Kao crne tačke naveli su potez od Trgaje ka Selištu, Cijevna Zatrijebačka, dio kod jednog restorana, Nijagarini vodopadi, dio od mosta u Dinoši do Lemaje, Cijevna sa albanske strane...

Građani su naveli da sa albanske strane Cijevna teče kroz cijevi, kao i da je uništen biodiverzitet i smanjena količina vode u kanjonu. Primijetili su i smeće koje rijeka izbaci kad nadođe, a ukazali su i na to da više ne postoji biljna vrsta debeljača čemu je doprinijela izgradnja puta. Naveli su i da se u Cijevnu izlivaju fekalije od lokala koji su uz korito, a problem je i divlja gradnja, kao i gradnja bez procjene na eko sistem, neorganizovano odlaganje otpada, nedostatak kanalizacije u naseljima, ali i drobilično postrojenje, neriješeno upravljanje otpadom od strane lokalnog servisa, nelegalne koncesije, gradnja objekata bez kontrole, kao i hidroelektrane u Albaniji, eksploatacija šljunka u Albaniji i Crnoj Gori, te gubitak stenoendemske vrste i prirodnih staništa. Veliki broj građana složio se sa tim da je nemarnost nadležnih najveći problem, ali i loša kultura građana, vađenje šljunka, pregrađeno korito, ispuštanje otpadnih voda, ostaci građevinskog materijala prilikom rekonsturkcije puta.

Sedam građana je podijelilo iskustvo o problemima sa kojima se suočavaju u ovom slučaju, dok njih 66 to nije uradilo.

Novinari „Dana“ nastavljaju da se bave problemom devastacije Cijevne. Između ostalog, očekujemo i stav lokalne samouprave po ovom pitanju.

*Tekst je nastao kroz projekat „Crnom Gorom - Përgjatë Malit të Zi“ u okviru programa „Media for All“, koji finansira Vlada Velike Britanije, a sprovodi Britanski savjet sa partnerskim organizacijama BIRN, INTRAC i Thomson fondacijom, koji podržava medije na Zapadnom Balkanu. Prikupljeni sadržaj i izneseni stavovi predstavljaju izričitu odgovornost autora.