Piše: Branko Prnjat

Kul­tur­na po­li­ti­ka raz­vi­ja kul­tur­ne dje­lat­no­sti i kul­tur­no i umjet­nič­ko stva­ra­la­štvo. Te­ži da kul­tu­ru uve­de u sva­ko­dnev­ni ži­vot što ve­ćeg bro­ja gra­đa­na, da raz­vi­je i za­do­vo­lji nji­ho­ve kul­tur­ne po­tre­be. Na­sto­ji da hu­ma­ni­zu­je ljud­ski ži­vot, da ga obo­ga­ti no­vim ple­me­ni­tim sa­dr­ža­ji­ma. Kul­tur­na po­li­ti­ka je naj­zna­čaj­ni­ji po­sred­nik iz­me­đu svije­ta umjet­no­sti i pu­bli­ke.

Kul­tur­na po­li­ti­ka po­seb­nu pa­žnju obra­ća na dje­cu i omla­di­nu, jer se u tom pe­ri­o­du for­mi­ra­ju kul­tur­ne po­tre­be i na­vi­ke.

Ona una­pre­đu­je me­đu­na­rod­nu kul­tur­nu sa­rad­nju ko­ja je naj­pre­sti­žni­ji vid sa­rad­nje me­đu na­ro­di­ma. Umjet­nič­ka dje­la ko­ja se pri­ka­zu­ju stra­noj pu­bli­ci no­se raz­go­vjet­ne uni­ver­zal­no vrijed­ne po­ru­ke.

A umjet­nik u svom du­hov­nom bi­ću no­si svoj svijet, jed­nu no­vu stvar­nost ko­ja sa­mo če­ka tre­nu­tak da bu­de ot­kri­ve­na. On no­si svo­ju stva­ra­lač­ku ide­ju u ma­šti kao naj­ve­ću dra­go­cje­nost.

Umjet­nik ho­će da svo­je stva­ra­lač­ke vi­zi­je, lje­po­tu jed­nog ne­stvar­nog svije­ta, une­se u sva­ko­dnev­ni ži­vot. Že­li da dje­lu pru­ži uvjer­lji­vost. Sli­kar ko­ji na­sli­ka ru­žu že­lio bi da ona za­mi­ri­še.

Umjet­nik ko­ji stva­ra svo­je dje­lo ima neo­do­lji­vu po­tre­bu da ot­kri­va i ob­li­ku­je no­ve vi­do­ve stvar­no­sti.

Pi­sac ob­li­ku­je svo­je dje­lo, ali i dje­lo ob­li­ku­je stva­ra­lač­ku lič­nost pi­sca.

Knji­žev­na dje­la ho­će da či­ta­o­ca pre­ve­du u jed­nu no­vu stvar­nost. U tim dje­li­ma na­ći će se i dra­ma­tič­ni do­ga­đa­ji ko­ji se ni­su ni­ka­da od­i­gra­li.

Li­te­ra­tu­ra gra­di je­dan svijet uver­ljiv, a ne­stva­ran, jer umjet­nič­ka dje­la na­sta­ju na iz­vo­ri­ma stva­ra­lač­ke ima­gi­na­ci­je.

U stva­ra­lač­kom pro­ce­su dje­lo ko­je pi­sac stva­ra po­ne­kad kao da te­ži da se odvo­ji, da se osa­mo­sta­li od nje­go­ve pr­vo­bit­ne ide­je. Knji­žev­na dje­la oži­ve tek kad se na­đu u ru­ka­ma či­ta­la­ca.

Branko Prnjat

wikipedia

A stva­ra­lac ni­je uvijek si­gu­ran u vrijed­nost ono­ga što je ostva­rio, oče­ku­ju­ći da či­ta­o­ci ocije­ne nje­gov rad.

Be­o­grad­ski Sa­jam knji­ga, kao dje­lo kul­tur­ne po­li­ti­ke, ostva­rio je ne­po­sred­nu ve­zu iz­me­đu pi­sca i či­ta­o­ca. Sa­jam je naj­ve­ći is­ko­rak kul­tur­ne po­li­ti­ke pre­ma knji­zi i či­ta­lač­koj pu­bli­ci.

Iz­lo­že­ne knji­ge kao da sa­me iš­če­ku­ju tre­nu­tak da se na­đu u ru­ka­ma po­sje­ti­la­ca. Mno­gi od njih na saj­mu že­le da ot­kri­ju no­vo dje­lo po­zna­tog pi­sca. Ne­ki tra­ga­ju za kla­sič­nim dje­li­ma či­ju vrijed­nost vrije­me ni­je okr­znu­lo. Ima po­sje­ti­la­ca ko­je pri­vla­če po­et­ska dje­la kao ne­pre­su­šni iz­vor knji­žev­nog na­dah­nu­ća.

Na saj­mu se mo­gu sre­sti i ugled­ni pi­sci ko­ji su na­por­nim ra­dom stva­ra­li svo­ja dje­la.

Polje prepuno livada

Ali ih taj na­por­ni rad do­vo­di u ne­ko ti­ho za­do­volj­stvo. Sva­ki pi­sac ko­ji se na­đe na saj­mu u ne­kom tre­nut­ku po­sta­je či­ta­lac.

Kul­tu­ra je po­treb­na po­li­ti­ci, kao iz­vor vrijed­nih sa­zna­nja i ide­ja. Po­treb­na su joj i dje­la iz obla­sti knji­žev­no­sti zbog bo­gat­stva knji­žev­nog je­zi­ka ko­ji mo­že da osvje­ži če­sto oskud­ni po­li­tič­ki go­vor.

A po­li­ti­ka mo­že da­ti do­pri­nos umjet­nič­kom stva­ra­la­štvu uko­li­ko se ne mije­ša u stva­ra­lač­ki pro­ces.

politika.rs

(Autor je re­dov­ni pro­fe­sor Fa­kul­te­ta po­li­tič­kih na­u­ka i Fa­kul­te­ta dram­skih umet­no­sti u pen­zi­ji)

Mišljenja objavljena u tekstovima autora nisu nužno i stavovi redakcije „Dana"