Naučna tribina "Duklja i Vatikan u XI vijeku – naučna otkrića" biće održana u utorak, 27. decembra od 19 časova u Istorijskom arhivu (Izložbena sala) u Kotoru u organizaciji Državnog arhiva Crne Gore. Na tribini će biti predstavljeni rezultati decenijskih naučnih istraživanja Lenke Blehove Čelebić u Apostolskom arhivu u Vatikanu. Pored Blehove Čelebić, koja je klasična filološkinja, istoričarka i paleografkinja, na tribini će govoriti Danilo Mrvaljević, v.d. direktora Državnog arhiva Crne Gore, Zvonimir Deković, predsjednik HNVCG i književnik Aleksandar Ćuković.

Arhivska dokumenta koja je otkrila Lenka Blehova Čelebić osvjetljavaju ovu, dosad nepoznatu, ili malo poznatu epohu, i naučno utemeljuju tradiciju državne i diplomatske prepiske sa rimskim papama dugu punih 960 godina. Naime, ona je došla do dokumenata za koja se dosad, i to samo posredno, po čuvenju, preko njemačkih izvora, znalo da postoje, ali ih niko nije vidio ni raščitao, niti objavio pravi i puni sadržaj. To su dvije bule pape Aleksandra II upućene crkvenim vlastima Duklje 1062. godine, i bula pape Grgura VII upućena kralju Mihailu Vojislavljeviću 1078. godine. Radeći tokom 2022. godine komparativno u Vatikanu, ali i u Kotoru, Pragu, Jerusalimu i Regensburgu, naučnica je spremila dokazni i kritički aparat koji će kompletno objaviti naredne godine.

Otkrića Blehove Čelebić, koja, inače, pored ostalih katedri, sarađuje sa jednom od najčuvenijih na svijetu za klasične nauke – Karlov univerzitet u Pragu (katedra klasičnih jezika stara 670 godina), bacaju novo svjetlo ne samo na XI, već i na XII vijek. Na prvi se odnose papske bule Aleksandra II, i Grgura VII, dok političke i crkvene prilike u XII stoljeću osvjetljava njen rad na prepisci pape Inocenta III sa našim krajevima. Prije svega, studija "Kotor i evropski Zapad u 12. vijeku", koju je fundirala na otkriću da su u Kotoru, iako zabačenoj latinskoj provinciji, bili čitani i tumačeni najviši autoriteti toga doba. Među njima su: Beda Prečasni (672-735), otac engleske istorije, Anselmo iz Kanterberija (1033-1109), Pjer Abelar (1079-1142) i drugi, čija djela je Kotor znao i citirao – dvojice poslednjih još za njihova života.

Ž.J.