Pandemija korona virusa je, pored loše demografske politike iz perioda prije nje, doprinijela devastaciji stanovništva Crne Gore i ozbiljno dovela u pitanje razvoj ovog najznačajnijeg resursa svakog društva, saopšteno je iz Centra za demokratsku tranziciju.

 - Smanjanje udjela mlade populacije, povećanje prosječne starosti, visoke stope mortaliteta, negativan prirodni priraštaj, negativan migracioni saldo, neravnomjerna distribucija stanovništva te velika ekonomska neizvjesnost i rast nezaposlenosti su pojave koje obilježavaju demografske prilike u Crnoj Gori i koje u budućnosti mogu imati ozbiljne posledice - navodi se u saopštenju koje potpisuju Dragan Koprivica, izvršni direktor CDT-a i Gordana Radojević, izvršna direktorica DSD-a.

Ovo su, kako dodaju, ključni zaključci istraživanja “Uticaj COVID-19 na demografska, ekonomska i finansijska kretanja u Crnoj Gori” koje su u pripremili Centar za demokratsku tranziciju (CDT) i Društvo statističara i demografa Crne Gore (DSD). Danas, dvije godine nakon uvođenja prvog zaključavanja države, objavljujemo prvi dio naše studije koji se odnosi na demografski politiku.

Crna Gora je pet godina ranije nego što se očekivalo ušla u zonu negativnog prirodnog priraštaja.

On postoji u 20 opština odnosno pozitivan priraštaj imaju samo četiri opštine. Stopa smrtnosti iz 2021. godine je najveća nakon Drugog svetskog rata.

 - Sa dvostrukim negativnim uticajem (negativne migracije i negativan priraštaj) suočavalo se 12 opština, od kojih je osam iz sjevernog regiona, dvije opštine iz središnjeg regiona, te dvije iz južnog regiona. Samo su četiri opštine imale dvostruko pozitivan uticaj na ukupno kretanje stanovištva, dok negativan prirodni priraštaj sa pozitivnom neto migracijom uspjevaju nadomjestiti tri opštine - navodi se u saopštenju.

Kada ovome dodamo i smanjenu ekonomsku aktivnost stanoviništva, povećanu nezaposlenost i neravnomjernu distribuciju stanovništva jasno je da demografski trendovi čine život na sjeveru ali i u drugim djelovima Crne Gore praktično neodrživim na dugi rok.

 - Ukoliko bi trend iz prethodne tri godine bio nastavljen Crna Gora bi 2051. imala oko 577.000 stanovnika ili samo 93% današnje populacije. Nestalo bi 40 hiljada ljudi što je veličina današnjeg Bijelog Polja. Na sjeveru bi živjelo samo 15% današnje populacije. Nepostojanje adekvatne populacione politike godinama unazad, učinio je da mogućnosti socijalne, poreske, politike zdravlja politike regionalnog razvoja i drugih ne budu iskorišćene za suzbijanje negativnih demografskih trendova -  naglašavaju Koprivica i Radojević.

Ukoliko je, kako dodaju, još uvijek, kod donosioca odluka ostalo vizije i potrebe za očuvanje osnovne supstance našeg stanovništva, bez odlaganja je potrebno uraditi nekoliko važnih koraka:

 - Prvo, potrebno je formirati Kancelariju za vođenje populacione politike po ugledu na kancelariju za EU integracije u čijem djelokrugu rada bi bila sva važna pitanja demografske politike. Nakon ovoga hitno treba usvojiti Strategiju demografske revitalizacije Crne Gore do 2030. čiji sadržaj čine moderne politike koje ne smiju biti svedene samo na tradicionalne mjere (finansijske podsticaje) koje obično vode isključivanju žena iz tržišta rada i svođenje na reproduktivnu ulogu - ističu oni.

Nama je, kako napominju Koprivica i Radojević, potreban ambijent koji će podstaći povećanje broja stanovnika i njihovu ravnomjernu rasprostranjenost.

 - Strategija mora definisati set mjera kako bi  Crnu Goru transformisali u državu u koju se više dolazi, nego odlazi, kao i u državu gdje se više rađa nego umire. Jednako važno je i kreiranje otvorene dinamičke baze podataka o demografskih kretanjima u Crnoj Gori bez kojih nema ozbiljnog bavljenja demografskom politikom - zaključuju oni.