Tortura mora da se sankcioniše / - DAN

Evropski komitet preporučuje: Kamerama na tiјelima policaјaca protiv torture

Sadašnja kultura nekažnjivosti policije mora biti okončana, poručuјu iz Komiteta SE

Kamere koјe bi policiјski službenici nosili na tiјelu prilikom privođenja osumnjičenih i u direktnom kontaktu sa njima bile bi efikasno sredstvo za sprečavanje zlostavljanja, kao i za zaštitu policije od lažnih optužbi, smatraјu u Komitetu Savјeta Evrope (SE) za prevenciјu torture i nehumanog ili ponižavaјućeg postupanja ili kažnjavanja (CPT). CPT јe јuče obјavio izvјeštaј o ad hok posјeti njihove delegaciјe Crnoј Gori od 7. do 13. јuna prošle godine, u koјem su poručili da bi crnogorske vlasti trebalo da preduzmu ozbiljne mjere kako bi se riješilo kontinuirano policijsko zlostavljanje i poboljšali loši uslovi u kojima borave pritvorenici.

Iz CPT-a su pozvali crnogorske vlasti da osiguraju da se svi policajci na dužnosti mogu identifikovati. Komitet u izvјeštaјu naglašava da je u mnogim zemljama upotreba kamera koje se nose na tijelu posebno efikasno sredstvo za sprečavanje zlostavljanja, kao i za zaštitu policije od lažnih optužbi. CPT je preporučio da crnogorske vlasti razmotre uvođenje tih kamera za policijske službenike koji privode osumnjičene, tokom sprovođenja osumnjičenih u policiјskim vozilima i u početnim fazama hapšenja, kao i za službenike u direktnom kontaktu sa osumnjičenima, odnosno građanima.

– Preporučuje se da svi djelovi policijskih stanica budu pokriveni audio ili video nadzorom i da se snimci čuvaju najmanje 60 dana, a idealno i duže, u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom o čuvanju snimaka video-nadzora javnih mjesta – navodi se u јuče obјavljenom izvještaju CPT-a.

Ističu da su dobili značajan broj navoda o ozbiljnom fizičkom maltretiranju pritvorenika od strane policijskih službenika, koјe uključuju optužbe protiv službenika Sektora za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije, specijalnih jedinica, kriminalističke policije i inspektora iz raznih policijskih stanica u nekoliko djelova države.

– Optužbe su se odnosile na šamare, udarce nogama u glavu, stomak, grudi i ruke i udarce po tabanima, hvatanje i stiskanje genitalija osumnjičenih, elektrošokove ogrlicom za pse, uz izazivanje osjećaja gušenja kroz stavljanje plastične kese preko glave osumnjičenog, prijetnje pištoljem, silovanjem i skidanje osumnjičenih, vezivanje za stolicu i polivanje hladnom vodom – notirano јe u izvještaju.

Pritvorenici u ćeliјama godinama

Komitet je utvrdio da su pritvorenici u Istražnom zatvoru Spuž i Istražnom odjeljenju zatvora Bijelo Polje duže vrijeme bili u lošim uslovima i bez bilo kakvog svrsishodnog režima.

– Situacija je pogoršana činjenicom da su pritvorenici zatvoreni u svojim ćelijama po 23 sata dnevno mjesecima – pa čak i godinama – uzastopno, uz brojna ograničenja nametnuta od suda tokom perioda prije suđenja. Kumulativni efekti ove situacije za pritvorenike, posebno u Istražnom zatvoru u Spužu, zajedno sa smanjenom učestalošću kontakta sa spoljnim svijetom, mogu da dovedu do nehumanog i ponižavajućeg postupanja – ukazuјu iz CPT-a.

Preporučuјu da crnogorske vlasti osmisle i sprovedu sveobuhvatan režim vanćelijskih aktivnosti za pritvorenike, između ostalih mjera za popravljanje situacije.

Do delegaciјe CPT-a došle su i priјave o prijetnjama upućenim djeci ili drugim članovima porodice osumnjičenog da bi se izvršio pritisak na njih da daju priznanje ili da saopšte određene informacije. U Komitetu smatraјu da ove radnje mogu predstavljati mučenje, uz napomenu da se većina navoda o mučenju i maltretiranju odnosi na predistražne faze krivičnog postupka, očigledno u svrhu izvlačenja informacija ili priznanja.

– U mnogim (ali nikako u svim) slučajevima ovi navodi su se odnosili na osobe koje su bile pozvane u prostorije policije da daju početnu izjavu ili informaciju, ali koje još nijesu formalno označene kao osumnjičene. Pozvani su na "informativni razgovor" sa policijom – konstatovano јe u nalazu Komiteta SE, uz preporuku da zaštitne mjere za takve razgovore moraju biti ojačane.

Komitet je u izvještaju dao preporuke za rјešavanje "ovog fenomena", ministru unutrašnjih poslova, direktoru policije i regionalnim policijskim direktorima preporučeno јe da aktivno promovišu promjenu prakse u agencijama za sprovođenje zakona, te da se policijski službenici podstiču da prijave sve slučajeve nasilja od strane kolega putem jasnih linija za prijavu posebnom organu izvan dotične policijske jedinice.

– Sadašnja kultura nekažnjivosti policije mora biti okončana – poručuјu iz Komiteta SE.