"U osvit stogodišnjice života američkog diplomate i istoričara Henrija Kisindžera (1923), vjerovatno simbola američke politike iz epohe Hladnog rata, prilika je da se ovdašnja naučna i zainteresovana javnost podsjeti Kisindžerovih posjeta Jugoslaviji i susreta sa jugoslovenskim predsjednikom Josipom Brozom Titom. Takvih susreta je tokom 70-ih bilo čak šest. Oni su predstavljali vrhunac jugoslovensko-američkih političkih odnosa u toj epohi. Pored susreta sa Titom, Kisindžer se susretao i sa aktuelnim ministrima – saveznim sekretarima Milošem Minićem, Mirkom Tepavcem i Josipom Vrhovcem, kao i predsjednikom vlade Saveznog izvršenog vijeća Džemalom Bijedićem.
Međutim, iako više nije posjećivao Jugoslaviju, niti bilo koju od država nastalu poslije njenog raspada, Kisindžer je zahvaljujući svom znanju istoričara i iskustvu političara koji je bio prisutan u regionu i već tada znao sve probleme opstanka jugoslovenske federacije, davao tokom devedesetih godina precizne procjene i ocjene događaja ratom zahvaćenog jugoslovenskog prostora. Štaviše, davao je adekvatne savjete američkoj administraciji o postupcima prema zaraćenim stranama..."
Koristimo ovaj poduži citat poznatog srpskog istoričara dr Bojana B. Dimitrijevića, iz predgovora njegove knjige "Kisindžer u Beogradu: Henri Kisindžer, Tito i Jugoslavija u Hladnom ratu i ratovima 1990-ih", kako bismo na samom početku upoznali čitaoce sa sadržajem ovog vrijednog naučnog djela i ujedno feljtona koga smo priredili koristeći jedan njegov dio. Knjigu je ove godine izdao Institut za savremenu istoriju iz Beograda, u kome je Dimitrijević zamjenik direktora, a uz njegovo odobrenje prenijećemo, kako smo rekli, dio teksta koji sadrži Kisindžerovu biografiju, pripreme za Niksonovu prvu posjetu Beogradu 1970. i Kisindžerovu ulogu u njoj.
Dr Bojan B. Dimitrijević, naučni savjetnik, rođen je 1968. godine u Beogradu. Diplomirao je 1994. godine, a magistrirao 1997. godine na beogradskom Filozofskom fakultetu. Takođe je magistrirao na Srednjoevropskom univerzitetu u Budimpešti. Doktorirao je na novosadskom univerzitetu 2004. godine, a završio je i visoki kurs reforme sistema bezbjednosti na Univerzitetu u Bradfordu 2006. Objavio je samostalno ili u koatorstvu oko 80 monografija i preko 140 naučnih radova iz savremene vojne istorije ovog prostora. U periodu 2003-2012. godine bio je: savjetnik ministra odbrane, savjetnik ministra spoljnih poslova za NATO, savjetnik predsjednika Republike Srbije za odbranu/vojna pitanja, kao i pomoćnik ministra odbrane za ljudske resurse i odbornik skupštine grada Beograda. Kao što smo već kazali, zamjenik je direktora Instituta za savremenu istoriju u Beogradu.
***
[...] Josip Broz Tito je, u perspektivi američke politike prošao dug put od lidera pokreta otpora u toku Drugog svjetskog rata, komunističkog vođe, disidenta iz sovjetskog lagera, pomalo kicoša u maršalskoj uniformi, i konačno čovjeka koji je na vezi imao ključne lidere Pokreta nesvrstanih, ali i poznavao sovjetski vrh. Kako je vrijeme prolazilo, Tito je u dijalogu sa Amerikancima mogao da bude dobar izvor informacija i dobar sagovornik. Kako su jugoslovenski diplomati primijetili početkom 70-ih: za običnog Amerikanca ime Tita je često bilo poznatije od Jugoslavije. Tito se posmatrao kroz otpor Staljinu i kao istaknuti državnik Nesvrstanih i lider koji je preko 25 godina održao nezavisnost Jugoslavije u Hladnom ratu. U ovom periodu Tito postaje preostali akter Drugog svjetskog rata koji je još uvijek bio aktivan. Međutim, od početka 70-ih jedno od dominantnih pitanja američke administracije koje je počelo da se nameće bilo je šta poslije Tita. Ova tematika u zvaničnim razgovorima sa Jugoslovenima razumljivo nije pominjana, ali je stalno "lebdjela" u vazduhu u okviru priprema visokih dužnosnika Sjedinjenih Država za razgovor ili u raznovrsnim elaboratima koje su pripremala razna i često interresorska tijela američke administracije. Među njima je kao pomoćnik predsjednika za nacionalnu bezbjednost i državni sekretar bio i doktor Henri Kisindžer.
PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ
(NASTAVIĆE SE)
Коментари (0)
Оставите свој коментар