Piše Mohana Ravindranat za Njujork tajms
Nikotinamid adenin dinukleotid, ili NAD+ (NAD+) je molekul koji se nalazi u ćelijama ključnim za oporavak posle povreda, jačanje energije i podsticanje zacjeljenja. Nivo NAD+ smanjuje se sa godinama, a neki naučnici vjeruju da bi povećanje nivoa tog molekula putem infuzije ili suplemenata moglo potencijalno da uspori proces starenja. Takođe, upozorili su da su ove terapije nedefinisane i još uvijek nisu dokazane.
Istraživanja na miševima u laboratoriji daju snažne dokaze u korist upotrebe nekih terapija koje povećavaju nivo NAD+ radi zdravog starenja, rekao je Danijel Krejghed, vanredni profesor fiziologije na Univerzitetu u Minesoti koji izučava NAD+. Međutim, naučnici ne znaju da li terapije na tržištu zaista poboljšavaju zdravlje ili utiču na dugovječnost ljudi, rekao je.
"Vrlo je malo literature o poboljšanju zdravlja i uticaju na dugovječnost, ističe Jonas Tue Tribak, vanredni profesor na Univerzitetu u Kopenhagenu, u Centru Fondacije Novo Nordisk za osnovna metabolička istraživanja u Danskoj. "Nauke o ovome gotovo da nema."
To nije spriječilo pojedine da isprobaju ovu terapiju, među njima i stručnjake za dugovječnost poput Dejvida Sinklera i poznatih ličnosti poput Džoa Rogana.
Šta istraživači zasad znaju
Nivo NAD+ niži od određene granice povezuje se sa povećanim rizikom od disfunkcije organa i tkiva, kaže dr Šin Ičiro Imai, profesor medicine životne sredine na univerzitetu u Vašingtonu. Mnogi stručnjaci koji proučavaju NAD+ takođe imaju povezane finansijske interese. Na primjer, Imai dobija honorare od patenata za neke proizvode povezane sa NAD+.
Ali, naučnici i dalje polemišu o tome da li smanjenje NAD+ zapravo ubrzava starenje ili je samo sa tim povezano.
"Mislim da se ne može reći da ima ili nema dokaza o tome da smanjenje NAD+ u organizmu pokreće proces starenja", kaže dr Eduardo Čini, profesor farmakologije koji upravlja laboratorijom za metabolička istraživanja u Klinici Mejo na Floridi. Čini ima patent na lijek koji blokira proteine za koje se vjeruje da razgrađuju NAD+ ali kaže da ne podržava upotrebu ove vrste tretmana sve dok opsežna klinička istraživanja ne dokažu njihove benefite.
Uz pokušaje da se bolje razumije uloga ovog molekula u procesu starenja, istraživači traže najbolje načine za povećanje njegovog nivoa u tijelu.
Povećanje NAD+ je opšti pojam za nekoliko tretmana za dugovječnost na tržištu. One podrazumijevaju i infuzije i tablete koje sadrže NAD+, kao i tretmane u kojima se koriste manji molekuli zvani prekursori (prethodnici) koji se pretvaraju u NAD+ kad uđu u organizam. Među njima je i nikotinamid mononukleotid ili NMN i nikotinamid ribozid, poznat i kao NR.
Mnogi stručnjaci smatraju da je NAD+ molekul suviše veliki da bi se apsorbovao unutar ćelije i da prekursori imaju više potencijala u borbi protiv starenja.
Prvi dokazi o povećanju nivoa NAD+ u miševima (uključujući i studije na kojima je Imai radio) pokazali su da su glodari kojima je data NMN terapija živjeli duže i bili zdraviji od onih koji nisu primili tu terapiju, iako neka istraživanja pokazuju da dejstvo terapije može zavisiti i od pola.
Veoma je malo istraživanja na ljudima, a i rezultati su skromni. Jedna analiza istraživanja, čiji je fokus bio NMN terapija za poboljšanje metaboličkog zdravlja, pokazala je da infuzije i oralni suplementi gotovo da nisu imali nikakve benefite. Druge studije, u kojima su se koristili razni prekursori, pokazali su blaga poboljšanja u funkciji ćelija i smanjenju upala.
Manje studije konkretno fokusirane na povećanje nivoa NAD+ kod starijih odraslih ljudi i kod ljudi sa određenim zdravstvenim problemom, ukazale su na postojanje više benefita. Jedna studija izvedena na 60 subjekata pokazala je da NMN blago poboljšava kvalitet sna kod zdravih odraslih uzrasta od 70-80 godina. Druga studija izvedena na dvadesetak žena u pre-dijabetičnom stanju pokazala je da im je NMN poboljšao reakciju tijela na insulin, ali su istraživači pratili subjekte svega deset nedjelja.
"Nijedna studija nije dovela do takvog zaključka da povećanje nivoa NAD+ kod čovjeka u mladosti može spriječiti gubitak NAD+ u starosti",izjavio je Trebak.
Terapije i rizici
Klinike za dugovječnost daju infuzije u trajanju od jedne ili dvije sedmice koje koštaju stotine dolara po terapiji. Neki uzimaju i čisti NAD+, dok drugi koriste prekursore ili druge verzije molekula.
Budući da se ova terapija na tržištu prodaje kao proizvod za poboljšanje zdravlja ili kao dodatak ishrani, nije neophodno da ih odobri Uprava za hranu i lijekove (Food and Drug Administration-FDA) prije nego što se počnu prodavati. Kao rezultat toga, naučni dokazi ne moraju stajati iza tvrdnji proizvođača, kaže Dženifer Oliva, profesorica na Univerzitetu u Indijani.
Takođe, može postojati velika razlika u određivanju doze i kvalitetu proizvoda. Jedna nedavno sprovedena studija je utvrdila da većina NMN suplemenata sadrži drugačiju količinu molekula od navedene u reklami. U mejlu poslatom Njujork tajmsu, portparol Uprave za hranu i lijekove je kazao da agencija nije odobrila nijedan NAD+ proizvod za medicinsku upotrebu i da je poslala upozorenja kompanijama koje promovišu NAD+ proizvode sa neprovjerenim tvrdnjama.
Ako, pak, odlučite da isprobate NAD+ terapiju, stručnjaci upozoravaju da treba da budete oprezni. Iako kratkoročna istraživanja na ljudima ukazuju na to da su ove terapije bezbjedne, upozorili su i da "nije poznato kakva su dugoročna dejstva ovih suplemenata".
Takođe, nije poznato ni da li pretjerana upotreba nekog od suplemenata ovog tipa može uzrokovati štetu organima, prvenstveno jetri, kaže Džozef Baur, profesor fiziologije na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Pensilvaniji.
Studije su pokazale i postojanje mogućih nuspojava, kao što su glavobolja i bolovi u mišićima.
Pored toga, postoji mogućnost da ove terapije imaju bolje dejstvo kod različitog profila pacijenata. Neki istraživači smatraju da postoje jači dokazi prema kojima terapija NAD+ molekulima usporava progresiju starosnih bolesti, poput bolesti srca ili Parkinsonove bolesti, nego da usporavaju starenje ćelija kod zdravih mladih ljudi, kaže profesor Baur.
Čini još smatra da je NAD+ možda bolje koristiti u borbi protiv bolesti nego u usporavanju starenja. Takođe, on je zabrinut zbog toga što komercijalizovanje njegove upotrebe kao nedokazane terapije za dugovječnost može skrenuti pažnju sa izučavanja njegovog potencijala za liječenje bolesti kao što je Parkinsonova.
"Previše pompe može škoditi pravoj terapiji", kazao je.
Originalni članak objavio je Njujork tajms.
c.2025 The New York Times Company
Prevod: Darinka Jovanović
