PIŠE: Prof. mr Zora Jestrović
U prilog utvrđivanju stvarnog broja žrtava na “Pasjem groblju”, Budo Simonović izražava čuđenje i osuđuje prećutkivanje da je spisak strijeljanih ljudi u lugu pored Tare objavljen, po imenu i pezimenu, već u proljeće 1942. godine, i to u četničkom listu “Pakao ili komunizam”, a potvrdili su ga ozbiljni istoričari poslije Drugog svjetskog rata.
Upoređivanjem četničkih i komunističkih izvora, navodi autor, Radomir L. Rakočević je stavio tačku na spekulacije o broju žrtava na „Pasjem groblju“. Poimenice je ispisao 37 i njima dodao još tri. Ukupno 40. Mnogo za ljude, a malo za neljude koji su brojeve svjesno zloupotrijebili.
Da bi uspostavio objektivni sud o zločinima komunista i četnika, i bezuslovno osudio i jedne i druge, Simonović navodi podatke iz kojih se vidi da su četnici za vrijeme svoje strahovlade u Kolašinu i Crnoj Gori višestruko osvetili svoje žrtve. Samo na Brezi, nedaleko od „Pasjeg groblja“, postrijeljali su dvostruko više ljudi - pretežno mladih muškaraca i žena. Ali, o tome njihove pristalice ni danas nikada ne pišu, niti govore.
Autor je izričit u svom stavu – četništvo ne može imati antifašistički karakter kako ga danas pokušavju rehabilitovati neki novi istoričari, literate i teoretičari, među kojima su čak i neki koji su do skoro uvažavali Trinaestojulski ustanak i ulogu KP u njemu.
Saglasan je autor knjige sa antifašistički orijentisanom istorijskom istinom da nijesu postojala dva antifašistička pokreta u Jugoslaviji. U odbranu tog stava poziva se i na polemičko tumačenja istoričara Dimitrija Vujovića sa dr Aleksandrom Draškovićem koji je tvrdio da su se partizani, odnosno komunisti borili za vlast:
„Razlika je između partizana i četnika samo u tome što su se partizani borili za vlast, boreći se protiv okupatora, zavojevača, evropskog nacizma i fašizma (...). Dočim, četnici su se borili za vlast, sarađujući sa okupatorom, evropskim fašizmom, postajući tako vojska protiv oslobodilačke borbe svoga naroda i vojska protiv saveznika i antifašističke koalicije, jer su zamjenjivali znatne italijanske i njemačke snage, koje su se tako mogle angažovati na drugim frontovima..."
O zlotvorstvima Sava Joksimovića, političkog sekretara Okružnog komiteta KPJ Kolašin (poslijeratnog policijskog generala i narodnog heroja), čije je presude izvršavao beranski partizanski bataljon, mnogo se znalo, ali malo pričalo. Mihailo Lalić ga je u svojim meditativno-memoarskim zapisima "Prutom po vodi" (1992), koje je potajno vodio od 1959. godine, nazvao „ubicom komunista“ zbog čega se sa njim ne pozdravlja. On je glavni inspirator njegove drame "Dani mržnje" i romana "Odlučan čovjek" u kome u prvi plan izbija demonizam čovjeka, koji je u ratu imao neograničenu moć odlučivanja o životu i smrti, koji uživa i u svojim sjećanjima na likvidacije ljudi, kaje se što nije bio odlučniji i da bi sve to opet sa uživanjem ponovio kad bi se našao u istoj situaciji. A u priči "Slavlje" (zbirka "Prvi snijeg") Lalić obrađuje motiv strijeljanja braće Pejovića pred postrojenim partizanskim bataljonom, koje je naredio Joksimović.
Đilas je u literarnoj formi, u pripovijeci "Tuđinka", iz zbirke Gubavac i druge priče (1989), ostavio najpotpunije svjedočanstvo o tragediji porodice Damjanović iz njegovog Podbišća, odnosno o smrti supruge Mališe Damjanovića, Ruskinje Valentine, vrsne intelektualke, koju je ubio muž, a po Joksimovićevoj presudi i naredbi.
Simonović izražava čuđenje da su hroničari i istoričari zadugo poslije rata ćutali o zločinima S. Joksimovića i pita se zašto ga Milovan Đilas ne pominje u svojoj obimnoj knjizi "Revolucionarni rat" (1990). Moguće razloge nalazi u činjenici što se znalo da je i Đilas bio saglasan sa nekim odlukama o likvidacijama koje je donosio Joksimović, pored ostalog i sa likvidacijom Valentine Damjanović.
Sjutra: LAŽI O POGIBIJI BUDA TOMOVIĆA
Коментари (0)
Оставите свој коментар