U vrijeme kada je nepromišljeno izgovorena riječ ili lažno opanjkavanje bio dovoljan razlog za zatvaranje, "otkriveno" učešće u bilo kakvoj "diverziji" protiv Partije, poput "križanja kandidata", značilo je siguran put u zatvor. Težina prethodno izrečenih partijskih kazni, iskrenost držanja i nivo "saradnje" sa Partijskom komisijom nisu značili mnogo od početka 1949. godine, kada je otpočeo masovan obračun sa Informbirovcima.
Iako je avgustu 1948. godine, zajedno sa Milošem Vranješom, kažnjena najblažom kaznom, Rabija Ljubunčić je među prvim lišena slobode. Januara 1949. je isključena iz KPJ, a uhapšena već narednog mjeseca, dok je Vranješ isključen i uhapšen nešto kasnije, tačnije septembra 1949. godine. Takođe, istom partijskom kaznom kažnjeni Ljubo Bojanić i "svjedok saradnik" Drago Stefanović lišeni su slobode marta 1949, isti mjesec kada i Juraj Marek i Josif Radić, iako je njihov stepen "antipartijskog rada" još u avgustu 1948. kažnjen daleko težom kaznom, isključenjem uz KPJ.
Prijetnja "gvozdenom metlom" brzo je dobila radikalnu praktičnu primjenu u organizaciji UDB-e za Bosnu i Hercegovinu. Stole Kovačević je uhapšen ubrzo nakon izrečene partijske kazne, avgusta 1948. godine. Ostali oficiri UDB-e većinom su lišeni slobode tokom 1949. Nenad Vasić i Neđo Borozan u januaru, Kadrija Kreso u martu, Munib Ćerimić u junu, a Meho Ramić u avgustu 1949. godine.
Najveći broj ostalih republičkih službenika, predstavnika sudske i izvršne vlasti, među kojim veliki broj pomoćnika ministara, poput Ethema Pobrića, Veljka Đorđevića, Mehe Pilorića, Veselina Jovanovića, Voje Osmokovića, Leona Papa, Dušana Markovića, Hilmije Šahinpašića, Đorđa Pstrockog, Šefika Omanovića, Tvrtka Matijevića, Pere Gušića, Aleksandra Jokanovića, Hilmije Pitića, Mile Glavaša, Peka Papića, Dušana Trolića, Gojka Momića, Anđelka Tvrtkovića, Branka Jokića, Hamdije Sinanovića, Tome Vujovića, Slavka Pavlovića, Voje Stupara, Slobodana Stojnića, Namika Čehića, Junuza Kamenice, Reufa Nalčadžića i Fadila Kafedžića, pohapšeni su tokom 1949. godine.
Informbirovci iz Bosne i Hercegovine nisu imali većeg uticaja i pokušaja organizovanijeg djelovanja van Sarajeva. Ipak, neki od njih su se nakon partijskih kazni i smjena sa funkcija vratili u svoja mjesta. Nenad Vasić u Mostar, Čedo Mijović u Trebinje, Miloš Stojaković u Bosansku Dubicu, gdje se ugled koji su uživali mogao odražavati na držanje lokalnih rukovodilaca i članova KPJ. Međutim, zaduženi za "odbranu nezavisnosti" nisu ostavili mogućnost takvog načina širenja "neprijateljskog uticaja", jer su pobrojani pohapšeni do aprila 1949. godine.
Prema dostupnim dokumentima, sličan ishod bio je i u ostalim sreskim i drugim nižim partijskim organizacijama širom Bosne i Hercegovine. U Travniku je do kraja marta 1949. godine, od oko 30 organima bezbjednosti poznatih kolebljivaca, uhapšeno 8 "najaktivnijih" informbirovaca. Osim informbirovskog jezgra u opunomoćstvu UDB-e, u Zenici je postojala i grupa kominformovaca oko Joze Mačinkovića, koji je uhapšen već u januaru 1949. godine. "Očišćena" je i grupa na čelu sa Ivicom Ilićem, članom plenuma Sreskog komiteta i predsjednikom suda u Derventi. Mujo Hodžić je uhapšen marta 1949, čime je u Rogatičkom srezu "spriječeno" djelovanje "nekolicine antipartijskih elemenata" pod njegovim uticajem.
Rezultat oštrih mjera partijskih i državnih organa bezbjednosti, preduzetih 1949. godine, bio je 975 isključenih iz Partije, te zajedno sa isključenim iz 1948. čak 1389 uhapšenih, od kojih su mnogi bili rukovodioci različitih rangova.
PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ
(NASTAVIĆE SE)
