Po svemu sudeći blagodejanije od 2,5 talira samo po sebi nije bilo dovoljno, jer je, kao darovit đak, Jovan Ristić zarađivao svoj hljeb i tako što je držao časove manje uspješnim đacima koji su poticali iz bogatijih porodica. Činjenica da je morao sam da se snalazi, da vodi računa o sopstvenim finansijama, razvila je kod Ristića još jednu osobinu koja će ga tokom čitavog života pratiti – štedljivost. Težak život u oskudici uticao je da više cijeni svoj trud, što ga je učinilo posebno osjetljivim na sopstvene rezultate i dostignuća.
Ristićevo "učenje za bilješku", te blagonaklon stav koji su prema njemu imali profesori kao dobrom i vrijednom učeniku, nije uvijek pozitivno tumačeno od strane njegovih vršnjaka. Njegovo, u prvo vrijeme izdvajanje, uopšte nedruželjubivost, koju je dobrim dijelom diktirala i posvećenost obavezama, vršnjacima je dalo povoda da mu nadjenu nadimak "Dura". Vremenom je Ristić uspio da prevaziđe sopstvenu početnu rezervisanost, tako da ga već na Liceju vidimo kao aktivnog sudionika i kao prihvaćenog i ravnopravnog od strane kolega iz đačkih klupa. Ovo je posebno važno, jer su se u tom periodu u klupama beogradske gimnazije nalazili đaci koji će kasnije imati izuzetno važnu ulogu u državnom životu Srbije. Sa Ristićem u razredu bili su Radivoje Milojković, Tihomilj Nikolić, te Miloje Jovanović, potonji mitropolit Mihailo. Godinu dana prije Ristića, gimnaziju su upisali Jevrem Grujić i Milovan Janković, godinu dana kasnije Stojan Bošković, nešto kasnije i Vladimir Jovanović. Skroman kapacitet gimnazije uslovio je da se svi oni međusobno upoznaju već tada, da svoja poznanstva, samim tim simpatije i antipatije, prenesu prvo na Licej, kasnije na državnu službu i političku scenu.
Nakon završene gimnazije prirodno je bilo da Jovan Ristić nastavi svoje školovanje na beogradskom Liceju. Godine 1847. upisao je prvu godinu na filozofskom odjeljenju. Licej je imao dva razreda filozofije (mudroslovja) i prava (pravoslovja). Ustrojenijem iz 1844. propisani su i predmeti za prve dvije godine filozofskog odjeljenja Liceja, što je u Ristićevom slučaju bilo dosta važno. Na prvoj godini učili su se nauka hrišćanska, logika, opšta istorija, algebra i analizis, čista i praktična geometrija, estetika, opšta filologija i francuski jezik. Na drugoj – nauka hrišćanska, metafizika, otačestvena istorija, viša matematika i arhitektura, slovenska filologija, fizika i francuski jezik. Profesori su, kao i u gimnaziji, bili Srbi sa prostora Habzburške monarhije. Konstantin Branković je bio zadužen za predmete iz filozofije, Isidor Stojanović za istorijske, Emilijan Josimović za matematičke, Janko Šafarik za fiziku i slovensku filologiju, dok je privremeni profesor francuskog jezika bio Konstantin Ranov.
Jovan Ristić je u periodu studija na Liceju nastavio da prima blagodejanije. Sačuvana je molba gdje ističe oskudicu i to da je gimnaziju završio sa primjernim vladanjem i prevashodno prvim uspjehom. Tom prilikom je tražio od Ministarstva da mu se povisi stipendija na tri talira, sve u cilju da na pravi način odgovori na nove zadatke, s obzirom na to da se na tom nivou školovanja "nauke umložavaju". Ministarstvo je odobrilo zahtjev. Iako je Ristić kasnije isticao da je uvijek završavao kao "prevashodno prvi" na kraju drugog polugodišta prve godine provedene na Liceju to nije bio slučaj. Od pet predmeta, najvišu ocjenu imao je iz nauke hrišćanske, filozofije i opšte istorije, dok je iz francuskog jezika i algebre na kraju godine bio sa jednom ocjenom niže – "prevashodan druge vrste". Dobrim dijelom su na ovo popuštanje uticali i revolucionarni događaji koji su 1848. godine zahvatili gotovo čitavu Evropu i stigli do samih sjevernih granica Kneževine, što je uznemirilo duhove i među licejcima.
PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ
(NASTAVIĆE SE)
