Prvoj Republici je u izvještaju "Državne komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača" imputirana i podrška "antijugoslovenskim aktivnostima" ustaškog pokreta. Državna komisija je u svom izvјeštaju konstatovala da su ofanzivni planovi Austrije prema Jugoslaviji posliјe Anšlusa 1938. godine postali segment "imperijalističke politike Trećeg Rajha". Kao centar za pripremu rata protiv Jugoslavije Državna komisija je u svom izvјeštaju označila Südostdeutsches Institut u Gracu. U izvještaju je navedeno da je glavni zadatak instituta bio analiza informacija koje su bile od značaja za predstojeći rat protiv Jugoslavije.
U centralnom dijelu izvještaja Državna komisija je fokusirala ulogu Austrijanaca u Vermahtu, kao i u okupacionom aparatu na prostoru Jugoslavije od Aprilskog rata do okončanja Drugog svjetskog rata. Komisija je navela da su tokom trajanja rata Austrijanci zauzimali najviše funkcije u okupacionom aparatu u okupiranoj Jugoslaviji. U dokumentu Državne komisije je analizirana i uloga visokih oficira Vermahta austrijskog porijekla. U tom kontekstu na prvom mjestu je pomenut general pukovnik Aleksander Ler, koji je u izvještaju označen odgovornim za vazdušni napad na Beograd 6. aprila 1941. godine i ratne zločine tokom operacija "Vajs" i "Švarc". Za ratne zločine počinjene tokom pomenutih operacija 1943. godine Ler je, kako je ocijenila Državna komisija, bio odgovoran zato što ih je, u svojstvu komandanta Jugoistoka, naredio ili tolerisao.
U izvještaju je podvučena odgovornost i drugih visokih oficira Vermahta austrijskog porijekla. Jedinicama Vermahta pod komandom Lotara Rendulica autori izvještaja "Državne komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača" pripisali su "nebrojene zločine" u Bosanskoj Krajini u maju 1944. godine. General Beme je u izvještaju označen odgovornim za "kaznenu ekspediciju" u Srbiji i ratne zločine počinjene 1941. godine. U tom kontekstu su pomenute masovne egzekucije u Srbiji u jesen te godine (Šabac, Kraljevo, Kragujevac).
Državna komisija je posebno mјesto u svom izvјeštaju posvetila opunomoćenom njemačkom generalu u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, Edmundu Glez fon Horstenau (Glaisu von Horstenauu). Autori dokumenta su Hortstenaua označili kao najodgovornijeg za masovne zločine u NDH. Državna komisija je na ovom mјestu otišla još dalje. Ustaški režim je u dokumentu Državne komisije dobrim dijelom amnestiran za masovne likvidacije, budući da je označen tek kao marioneta generala Horstenaua. Iz te činjenice autori izvještaja su izveli i tezu da je ustaška genocidna politika tokom Drugog svjetskog rata zapravo bila inspirisana austrijskom politikom. Time je ovaj propagandni dokument jugoslovenskog režima u cilju potpune diskreditacije Austrije, u vrijeme pregovora o austrijskom Državnom ugovoru, ključnu odgovornost za događanja u NDH pripisao jednom Austrijancu, u potpunosti relativizujući odgovornost Pavelićevog režima.
U posebnom dijelu izvještaja Državna komisija je analizirala njemačku okupacionu politiku u Sloveniji tokom Drugog svjetskog rata, pri čemu je, kao i u ostalim dijelovima dokumenta, podvučena odgovornost Austrijanaca za tamo počinjene ratne zločine. Prema navodima u izvještaju, glavni cilj okupacione politike u Sloveniji formulisan je baš u Austriji, i podrazumijevao je prisilnu germanizaciju tamošnjeg slovenačkog stanovništva.
U posljednjoj tački ovog dokumenta "Državne komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača" fokusirane su ekonomske posljedice četvorogodišnje okupacije Jugoslavije. Razumije se, u skladu sa tendencijom cijelog dokumenta, i ovdje je potencirana austrijska odgovornost. Zanemarujući činjenicu da tokom Drugog svjetskog rata Austrija kao suverena država nije postojala, autori izvještaja su konstatovali da su "austrijske okupacione vlasti" tokom rata nanijele veliku štetu slovenačkoj privredi, likvidacijama tamošnjih preduzeća, ekspolatacijom prirodnih bogatstava, te zapljenama mašina i alata. U istom poglavlju podvučena je uloga austrijskih kreditnih instituta u okupiranoj Srbiji i Nezavisnoj Državi Hrvatskoj u "njemačkoj eksploataciji Jugoslavije".
PRIREDIO:
MILADIN VELjKOVIĆ
(NASTAVIĆE SE)
