Stojan Vujičić se posvećuje naučnim istraživanjima i 1959. godine skreće na sebe pažnju mađarskih naučnika tekstom o Endreu Adiju, velikanu mađarske književnosti, i njegovim vezama sa piscima sa srpskohrvatskog područja – rad je štampan u "Acta Litteraria", časopisu Mađarske akademije nauka. Oženio se krajem 1966. godine i brat Tihomir, ali su ubrzo nastali problemi u toj bračnoj zajednici bez djece, i trajali sve do kraja njegovog života (bio je pred razvodom).

Stojan je često sa bratom vodio intelektualne rzgovore, diskusije o umjetnosti u Srba i Mađara. A bilo je veoma atraktivno kada su služene liturgije o velikim praznicima; tad je prota Dušan služio a pomagali su mu za pjevnicom sinovi – Stojan i Tihomir koji su besprekorno savladali liturgijsko karlovačko pjevanje.

Radovan Popović

arhiva

Ponovo je 1957. godine posjetio Srbiju, Novi Sad i Beograd – Dobrica Ćosić mu tom prilikom, te jeseni 1957. godine, poklanja svoju knjigu "Sedam dana u Budimpešti": "Gospodinu Stojanu Vujičiću, sa iskrenošću ovog dnevnika i željom da se ponovi, srdačno..." Boravi u Srbiji i prikuplja priloge za svoju buduću antologiju srpskohrvatske, odnosno jugoslovenske pripovjetke koja bi trebalo da bude objavljena u Budimpešti, na mađarskom jeziku u izboru i prevodu Zoltana Čuke i njega.

Stojan je primljen za pripravnika u Književnoistorijskom institutu Mađarske akademije nauka, ali je ubrzo odstranjen zbog učešća u dramatičnoj revoluciji 1956. godine. Posljedice učešća u ovoj revoluciji osjetilo je više uglednih intelektualaca, među kojima, između ostalog, ugledni filozof Đerđ Lukač, pisac Tibor Der i mnogi drugi... U proljeće 1959. opet se javlja Mladenu Leskovcu, u Novi Sad.

Leskovac se prema Stojanu ponaša mentorski, ali i očinski – on ga, inače, poziva da kada dolazi dođe u njegov dom, što je dekan Filozofskog fakulteta rijetko činio. Krleža mu početkom 1960. piše da prije svega pozdravi Zoltana Čuku, koji je zajedno sa Stojanom prevodio "Balade" – na kakav je prijem to njegovo djelo naišlo u književnoj javnosti, ima li kakvog odjeka – Stojana oslovljava "Poštovani i dragi...bit će mi drago da čujem od vas neku poruku..." Krleža mu zahvaljuje i na separatu o Endreju Adiju.

Poseban događaj u Vujičićevom životu bio je dolazak u Budimpeštu Veljka Petrovića – došao je na poziv ambasadora Mirka Tepavca i njegove supruge Renate Ulmanski (poznate dramske umjetnice). Stojan mu je bio veoma prijatan pratilac u obilasku dragih mjesta iz mladosti. Veljko je donio na poklon svoju knjigu pripovjedaka, piščevo izdanje "Izdanci iz opaljena grma" (1932): "Dragom Stojanu Vujičiću, za uspomenu [potpis] na prelijepo veče u Vujičića domu..." Bio je to kraj maja, lijep dan, još ljepše veče.

Dobio je od Matice srpske novu knjigu pjesama Toše Manojlovića, "Pesme moga dvojnika". Obavještava ga da je za antologiju jugoslovenske poezije, koju sprema za mađarskog izdavača, izabrao njegovu pjesmu "Brazde". Te 1961. godine iz štampe izlazi Stojanova rasprava "Razrjadetvije" srpske škole u Sentandreji iz 1833, godine‘‘, u izdanju Mađarske akademije nauka (slavističke studije). A u "Zborniku Matice srpske" za društvene nauke objaviće "Spomenik mađarskog pjesnika Šandora Kišfaludija u Budimpešti", rad Srbina Dimitrija Petrovića, vajara (1799-1852).

Stojan je bio čovjek mnogih znanja – iz istorije, umjetnosti, književnosti, etnologije... Mnoga vrata bila su mu zbog svega toga otvorena u zemlji, a i u Jugoslaviji, naročito u Beogradu, Novom Sadu i Zagrebu.

PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ

(NASTAVIĆE SE)

Mišljenja objavljena u tekstovima autora nisu nužno i stavovi redakcije „Dana”