Kod Đurića prepoznajemo i suodnos psihičke i fizičke snage sublimirane kroz stvaralaštvo; i psihičku energiju koja prevazilazi okvire fizičkog koje ograničava, i tijelo kao fizički potencijal koji psihičko ispoljava, i tijelo kao sinonim prolaznosti koji libido gasi. Volja je zapravo ono što čini vitalne vrijednosti, u odnosu na koju se saznajući subjekt ukazuje kao individua. Ovaj postulat Šopenhauer dovodi u neposredan odnos sa tijelom koji zapravo ima svijest i kontrolu nad onim što naziva voljom, kao nagonom za životom. Otuda bi kod Đurića, saobrazno Šopenhauerovom objašnjenju, tijelo na određeni način manifestovalo volju i predstavu naspram svijeta kao senzor ili pak "unutrašnju, njemu nerazumljivu suštinu ispoljavanja i delovanja svoga tela nazvao snagom, kvalitetom, ili karakterom..." Stoga, kvalitativno kvantitativni potencijal energetskog uslovljen je različitim faktorom. Ono što je evidentno, da se ti stepeni energetskog naboja sublimiraju u umjetnički potencijal, kao stanja duha koja probijaju granice fizičkog, stvarajući transcendentalne svjetove. Onamo gdje stanje prevazilazi okvire tijela je žustro kretanje volje, to jest afekat koji ili tijelo potresa ili taj potres u određeni umjetnički potencijal sublimira, kao neminovnost unutrašnjeg zbivanja koje je a priori postavka za razumijevanje lika i karaktera koje umjetnik stvara i promišlja.
S druge strane, Đurić poput grčkih skulptora traga za idealnom ljepotom "sprovodeći sintezu živih tela u kojoj izraz nalazi psihofizička lepota koja usaglašava dušu i telo, odnosno lepotu oblika i dobrotu duha - taj je ideal Kalokagathia, čiji su najviši dometi izraza stihovi pesnikinje Sapfe, kao i Praksitelove skulpture.
Ova se lepota najbolje iskazuje kroz statične forme, u kojima delić akcije ili pokreta nalazi ravnotežu i predah, i za koje je izražajna jednostavnost prikladnija od bogatstva detalja". (Umberto Eko, "Istorija Lepote" (Beograd: Plato, 2004) 45.)
Pisac koji je ispoljio stvaralačku energiju saobraznu likovnom umjetničkom izražaju, vaja riječima u kamenu, prosipajući boje, izražavajući karakter i strast.
Ono što opravda riječ ljepota, kao težište samog naziva zbirke "Ljepota robijanja", je Đurićeva skulptura koju kleše u kamenu, jer u skulpturi ponajviše važi zahtjev ljepote i gracije, ljupkosti i proporcije, koja unosi spokoj i uspostavlja princip uzvišenosti i harmonije. Otkuda kod Đurića skulptura i akt? Otuda što je upravo skulptura uslovljena kriterijumom ljepote, jedrinom i snagom oblika, podstrekom kao afirmacijom. Time Đurić oduhovljuje djelo univerzalnim principom ljepote, stvarajući ljepotu njenim potenciranjem i rađajući ljepotu objektivizacijom duha koji posjeduje.
Otuda Đurićev ženski akt, zapravo je onaj princip ljepote koji važi u estetici grčke skulpture. Predstavlja anticipaciju, a ujedno i samo robovanje i služenje ljepoti, oslobađanjem kroz objektivizaciju i uzdizanje akta do poetskih visina.
Saobrazno slikarstvu, u zbirci preovlađuje strast i karakter, gdje se ispoljava njegov ekspresionistički izraz.
Tako Đurić pjesničkim jezikom kleše muški i ženski akt u kamenu, kao vajar koji empirijski traga kako bi izrazio živu ljepotu tijela. Na taj način stvara ravnotežu između duha i materije, između ljepote organskih i neorganskih formi, zaustavljajući protok vremena, ovjekovječujući ljepotu kamenom koji dušom govori.
"Jesu li ono moji prozori/dvije skamenjene ptice,/čuvari tajni mojih zidova/što na ljepotu podsjećaju?” ("Prozori")
Đurić stvara ne samo metaforu "skamenjene ptice", već i statuu ptice, upravo onu koja kao i u Hramu Hristovog vaskrsenja na krilima nosi knjigu.
"U kiparstvu su lepota i gracija glavno. Pravi karakter duha, koji se manifestuje u afektu, strasti, u uzajamnoj igri saznanja i htenja, sve stvari koje se jedino daju prikazati izrazom lica i gestom, pripadaju pre svega slikarstvu. Mada oči i boja, koji leže van oblasti skulpture, vrlo mnogo doprinose lepoti, oni su bitniji za izraz karaktera."
Tako za Đurića možemo reći da je kipar stiha.
(KRAJ)
Коментари (0)
Оставите свој коментар